Ετήσια Έκθεση ΓΚΧ 2020

36 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2020 | 37 11. Συνέχισε τη συμμετοχή του, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, στο έργο «Μαύρος χρυσός: Παραγωγήκαιμεταποίησηχαρουπιού», τοοποίοαναμένεταινααποτελέσειπρότυπομοντέλουσύγχρονης ανάπτυξης γεωργικών και άλλων δραστηριοτήτων στην Κύπρο, αφού στοχεύει στην αναζωογόνηση γεωργικώνπροϊόντωνμεπροστιθέμενηαξίαόπωςτοχαρούπι, μέσααπόνέεςδιεπιστημονικέςδιαστάσεις. 12. Συνέχισε τη συμμετοχή του στο ερευνητικό έργο «Χαρούπια, ο Μαύρος Χρυσός της Κύπρου: Η Επιστήμη συναντά τη Βιομηχανία», με συντονιστή το Πανεπιστήμιο Κύπρου και σε συνεργασία με άλλους φορείς, για την ανάδειξη των ιδιαίτερων ιδιοτήτων του κυπριακού χαρουπιού που μπορούν να αξιοποιηθούν στην παραγωγή και μεταποίησή του, προς όφελος των παραγωγών και των καταναλωτών. Για τον σκοπό αυτό, συνεισφέρει στην τυποποίηση των παραδοσιακών προϊόντων χαρουπιού (π.χ. χαρουπόμελο) και νέωνπροϊόντων (π.χ. αλκοολούχο ποτό και λικέρ χαρουπιού) με σκοπό την κατοχύρωση και ανάδειξή τους, μέσα από τη μελέτη τωνφυσικών, χημικών, ισοτοπικών και οργανοληπτικών χαρακτηριστικών τους και τη συγκέντρωσηστοιχείωνπουαποδεικνύουν τονδεσμόμε τη γεωγραφική καταγωγή τους. 13. Συμβάλλει ουσιαστικά σε δράσεις της EFSA και της ΕΕ, και ειδικότερα στο πλαίσιο της εκπαίδευσης εκτίμησης κινδύνου μέσω τροφής, όπου κατά το 2020, Μέλος της Μονάδας Εκτίμησης Κινδύνου του ΓΧΚσυμμετείχε ως Εκπαιδευτής στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «BetterTraining for Safer Food (BTSF)» της ΕΕ, και συγκεκριμένα στο θέμα «Chemical Risk Assessment». 14. Συνέχισε την επεξεργασία και αξιολόγηση των διατροφικών δεδομένων των Κυπρίων με βάση τα αποτελέσματα της «Εθνικής Έρευνας για τη Διατροφή του Πληθυσμού της Κύπρου (2013-2018)», η οποία αφορούσε σε πραγματικά δεδομένα κατανάλωσης τροφίμων για σκοπούς έκθεσης του πληθυσμού της Κύπρου σε τοξικούς και άλλους παράγοντες. Επιπρόσθετα, ετοίμασε σχεδιασμό για τη διεξαγωγή εκτιμήσεων κινδύνου από την έκθεση του κυπριακού, και κατ’ επέκταση του ευρωπαϊκού πληθυσμού, σε διάφορες χημικές ουσίες μέσω τροφής με τη χρήση του δικού του αναβαθμισμένου προσδιοριστικού μοντέλου εκτίμησης κινδύνου ως προς τη χρόνια τοξικότητα, «ImproRisk», που διεξάγει ακριβείς εκτιμήσεις κινδύνου μέσω τροφής. 15. Ετοίμασε πρόταση και υπέγραψε σχετική συμφωνία μεταξύ των συνεργατών του ευρωπαϊκού προγράμματος «EuroMix», στο οποίο συμμετείχε, που αφορά τη συνέχεια του προγράμματος ως «EuroMix-Follow up», με συντονιστή το Ολλανδικό Ερευνητικό Κέντρο RIVM, χωρίς όμως χρηματοδότηση. Ο κάθε οργανισμός που θα συμμετέχει θα παρέχει τις υπηρεσίες ή/και δεδομένα του με στόχο την εκπαίδευση και εφαρμογή του εργαλείου EuroMix προκειμένου να γίνει η καλύτερη δυνατή χρήση του. Ηδραστηριοποίηση του EuroMix-Followupαναμένεται εντός του 2021. Τοπενταετές πρόγραμμα EuroMix ολοκληρώθηκε το 2019 με κύριο επίτευγμα τη δημιουργία του εργαλείου EuroMix για την αξιολόγηση του κινδύνου από την έκθεση του πληθυσμού σε μείγματα χημικών ουσιών, αρχίζοντας από την έκθεση του ανθρώπου στα μείγματα φυτοφαρμάκων. 16. Συνέχισε τη συλλογή και αποστολή πληροφοριών σχετικά με τις νέες ψυχότροπες ουσίες στο «Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Ναρκωτικά (EMCDDA)», με σκοπό την εκτίμηση κινδύνου των νέων ψυχοτρόπων ουσιών. 17. Συντονίζει σε εθνικό επίπεδο το ευρωπαϊκό κοινό πρόγραμμα έρευνας για τη «Βιοπαρακολούθηση του Ανθρώπου-ΒΠΑ (HBM4EU)», εκπροσωπεί το Υπουργείο Υγείας στο Διοικητικό Συμβούλιό του και λειτουργεί ως το Εθνικό Σημείο Επαφής της Κύπρου. Επιπρόσθετα, ηγείται των εργασιών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για την ετοιμασία επικοινωνιακού υλικού με τους συμμετέχοντες/ουσες σε έρευνες πεδίου. Επίσης, συνεργάζεται με άλλους ευρωπαϊκούς οργανισμούς για την προετοιμασία αειφόρου προγράμματος ΒΠΑ στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, Λειτουργός του ΓΧΚ είναι επικεφαλής της Ομάδας Προτεραιότητας Υδραργύρου και Εταίρος για τη δημιουργία αειφόρου πλαισίου για την Ευρωπαϊκή Βιοπαρακολούθηση και για τη διερεύνηση των συσχετίσεων μεταξύ της χημικής έκθεσης και των επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία (βλέπε κεφ. «Περιβάλλον και Υγεία»). 18. Δημοσίευσε σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, έξι επιστημονικές εργασίες για θέματα σχετικά με τις αρμοδιότητές του. 19. Συμμετείχε συνολικά σε 19 ερευνητικά προγράμματα, μεταξύ άλλων: Οκτώ ερευνητικά έργα της ΕΕ (Ορίζοντας 2020, Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), INTERREG, LIFE), δύο χρηματοδοτούμενα από την EFSA, οκτώ πιλοτικά ερευνητικά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από το Υπουργείο Υγείας και ένα από άλλα εθνικά κονδύλια. ΒΡΑΒΕΥΣΗ/ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Το ΓΧΚ, τον Οκτώβριο του 2020, έλαβε πανευρωπαϊκή διάκριση, με τη βράβευση του «Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής κ.ά Επιβάρυνσης Τροφίμων & Φυσικών Τοξινών» του, το οποίο συγκαταλέχθηκε ανάμεσα στα πρώτα τρία καλύτερα εργαστήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα εξαιρετικά αποτελέσματα που είχε στις ευρωπαϊκές δοκιμές δεξιότητας του «Κοινοτικού Εργαστηρίου Αναφοράς για τα Βαρέα Μέταλλα και τις Αζωτούχες Ενώσεις στα τρόφιμα (EURL-MN- in food)» που αφορούσαν εξέταση «Fresh frozen fish for As, iAs, Cd, Pb, Hg, and MeHg». ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΓΧΚ/ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΤΟΧΩΝ Το ΓΧΚ, μπροστά στις συνεχείς επιστημονικές εξελίξεις, στις νέες απαιτήσεις της ΕΕ, στις διάφορες κρίσεις (διατροφικές/περιβαλλοντικές/υγειονομικές κ.ά.), καθώς και σε τυχόν νέους αναδυόμενους κινδύνους στους τομείς αρμοδιότητάς του, προσπαθεί να ανταποκρίνεται επάξια στις προκλήσεις αυτές. Με την εφαρμογή νέωννομοθετικώναπαιτήσεωνοιαπαιτούμενοι εργαστηριακοί έλεγχοι ολοένα και διευρύνονται, και απαιτούνται πιο ευαίσθητες εργαστηριακές μέθοδοι για ορισμένες παραμέτρους. Προς τον σκοπό αυτό αναθεωρεί, εκεί όπου ενδείκνυται (κυρίως σε κρίσιμες και έκτακτες ανάγκες του κράτους), τους προγραμματισμούς και στόχους του. Για την υλοποίηση των στόχων αυτών έχει ως κινητήρια δύναμη το ευσυνείδητο προσωπικό του (μόνιμο, εναλλάξιμο, έκτακτο και συμβασιούχο), το οποίο κατά το 2020, παρόλα τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόσθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, εργάστηκε με υπέρμετρο ζήλο επαγγελματισμό, συνέπεια και υπευθυνότητα, σε περιβάλλον ασφάλειας, φέρνοντας εις πέρας επιτυχώς το έργο του. Με βάση τα πιο πάνω το ΓΧΚ έθεσε τους πιο κάτω μελλοντικούς στόχους: 1. Συνεχής βελτίωση των υπηρεσιών του και όσο το δυνατόν καλύτερη ανταπόκριση στις αυξανόμενες απαιτήσεις ελέγχου και στις προκλήσεις στα πεδία των τροφίμων, νερών, περιβάλλοντος, καταναλωτικών αγαθών, ναρκωτικών και άλλων αστυνομικών τεκμηρίων. 2. Περαιτέρω ενίσχυση του συντονισμού με τις αρμόδιες Αρχές και αξιοποίηση όλων των δυνατών μορφών συνεργασίας για αποδοτικότερη αλλά και λιγότερο δαπανηρή κάλυψη απαιτήσεων του επίσημου ελέγχου. 3. Συνεχήςεπένδυσηστηνανάπτυξητουανθρώπινουδυναμικούτου, ολοκλήρωσητηςαναδιοργάνωσήςτου και εδραίωση της επιστημονικής τουαριστείας με μόνιμο επιστημονικόπροσωπικόσε οργανικέςθέσεις. 4. Έγκαιρη, έγκυρη και βασισμένη σε επιστημονικά δεδομένα πληροφόρηση και ενημέρωση των αρμοδίων Αρχών, των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, των διάφορων εμπλεκομένων, του καταναλωτή και του πολίτη γενικά.