Ετήσια Έκθεση ΓΚΧ 2020

2 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2020 | 3 Ένωσης στις ευρωπαϊκές δοκιμές δεξιότητας του «Κοινοτικού Εργαστηρίου Αναφοράς για τα Βαρέα Μέταλλα και τις Αζωτούχες Ενώσεις στα τρόφιμα (EURL-MN- in food)» στην εξέταση «Fresh frozen fish, για As, iAs, Cd, Pb, Hg, and MeHg». Παρόλον ότι στο μεγαλύτερο μέρος του 2020 (από τον Μάρτιο), το ΓΧΚ λειτουργούσε με προσωπικό ασφαλείας λόγω των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόσθηκαν για αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊου, εντούτοις, ως οργανισμός προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα και αξιοποίησε ευκαιρίες για αποτελεσματική εκτέλεση των αρμοδιοτήτωντουόπωςπ.χ. εφαρμόζονταςπαράλληλαμετηνεξαποστάσεωςεργασίακαι το ευέλικτο ωράριο εργασίας του προσωπικού του για την εκτέλεση των εργαστηριακών ελέγχων, συνεχίζοντας διαδικτυακά τιςσυνεργασίες τουσε εθνικό και ευρωπαϊκό/διεθνές επίπεδο, τη συμμετοχή του σε Συμβούλια/Επιτροπές/Ομάδες Εργασίας/ Δίκτυα καθώς και σε ερευνητικά προγράμματα. Παρακάτω αναφέρονται οι σημαντικότερες, μεταξύ άλλων, δράσεις που σηματοδότησαν το έργο του ΓΧΚ κατά το 2020: 1. Συνέχιση του επίσημου ελέγχου για την επιτήρηση της κυπριακής αγοράς για εντοπισμό και απόσυρση ακατάλληλων τροφίμων και άλλων καταναλωτικών προϊόντων, καθώς επίσης και κατά την εισαγωγή τους στη χώρα, για την προστασία του περιβάλλοντος, και, επιπλέον, συμβολή του στη διαλεύκανση του εγκλήματος. 2. Συνέχιση της συμμετοχής του σε μεγάλα ερευνητικά έργα της ΕΕ όπως «Βιοπαρακολούθηση του ανθρώπου», «Χαρακτηρισμός της επικινδυνότητας τροφικής δηλητηρίασης από την τοξίνη Σιγκουατέρα στην Ευρώπη», «Ανίχνευση και προσδιορισμός βιολογικών τοξινών», «Ταυτοποίηση της αυθεντικότητας παραδοσιακών και τοπικών προϊόντων της Κύπρου και του Βορείου Αιγαίου», «Χαρούπια, ο μαύρος χρυσός της Κύπρου: Η Επιστήμη συναντά τη Βιομηχανία», «Η ζωή με τους γύπες-Συνολική προσπάθεια διάσωσης του Γύπα (ως ‘φυσικού καθαριστή’ της υπαίθρου)», «Απομόνωση και μελέτη εκχυλισμάτων σαπωνινών από φυτά του είδους Saponaria-ενδημικού είδους της Κύπρου-για την ανάπτυξη αντιμικροβιακών σαπουνιών», «Ανάπτυξη πλαισίου για την αξιολόγηση και τον περιορισμό των βιολογικών, χημικών και περιβαλλοντικών ρύπων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων», κ.ά. 3. Συνέχιση της αξιολόγησης των διατροφικών δεδομένων των Κυπρίων και ενεργός συμβολή στην εκτίμηση του κινδύνου από την έκθεση σε διάφορες χημικές ουσίες μέσω τροφής του κυπριακού και κατ’ επέκταση του ευρωπαϊκού πληθυσμού, με τη χρήση του δικού του, αναβαθμισμένου προσδιοριστικού μοντέλου εκτίμησης κινδύνου ως προς τη χρόνια τοξικότητα «ImproRisk», για ακριβείς εκτιμήσεις κινδύνου μέσω τροφής. 4. Επέκταση του επίσημου ελέγχου σε νέες παραμέτρους ή/και νέες κατηγορίες και προϊόντα. 5. Πλήρης μετάβαση όλου του συστήματος διαχείρισής του σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νέου προτύπου EN ISO/IEC 17025:2017. Συνέχιση της επέκτασης του πεδίου διαπίστευσής του με το διεθνές αυτό πρότυπο σε νέα υποστρώματα και νέες παραμέτρους σε κατηγορίες προϊόντων αρμοδιότητάς του καθώς και της διαπίστευσης κάποιων μεθόδων με ευέλικτο πεδίο. 6. Συμβολή του στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών κρίσεων (π.χ. ρύπανση εδάφους/ νερού), και άλλων επειγόντων περιστατικών (π.χ. εξιχνίαση εγκλημάτων/υποθέσεων φόνων και ναρκωτικών), στην αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά και στην τυποποίηση των παραδοσιακών προϊόντων της Κύπρου. 7. Συμβολή του στην κατάταξη της Κύπρου ως πρώτης χώρας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως προς την άριστη ποιότητα των νερών κολύμβησής της από μικροβιολογικής άποψης, και μάλιστα στο 100% αυτών. 8. Εκπροσώπηση της Κύπρου (διαδικτυακά) σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, αποτελώντας το Σημείο Επαφής της Κύπρου, σε θέματα ασφάλειας και ποιότητας τροφίμων, βιοπαρακολούθησης του ανθρώπου, περιβάλλοντος και υγείας. 9. Εκπροσώπηση της ΕΕ σε ευρωπαϊκά και διεθνή φόρα σε τομείς όπως η βιοπαρακολούθηση του ανθρώπου. 10. Αναβάθμιση σε θέση επιστημονικού προσωπικού των κατόχων πτυχίου ή/και μεταπτυχιακού στη Χημεία/Βιολογία/Μικροβιολογία, που υπηρετούσαν στο ΓΧΚ επι σειρά ετών σε θέση Τεχνικού Χημείου, και οι οποίοι αποτελούσαν γύρω στο 60% των πτυχιούχων του. Το ΓΧΚ είναι ένας διαπιστευμένος οργανισμός επιστημονικάώριμος, ο οποίος συμβάλλει στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη του τόπου και στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής του Κύπριου πολίτη. Ταυτόχρονα συμβάλλει, και πρέπει να το κάνει, στην περαιτέρω ανάδειξη του ρόλου της Κύπρου στα επιστημονικά δρώμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για αυτό και συνεχίζει τις προσπάθειές του στοχεύοντας στην αναγνώρισή του ως Κέντρου Αριστείας. Προς τον σκοπό αυτό θα συμβάλει τα μέγιστα, μεταξύ άλλων, και η ανέγερση του νέου κτηρίου του ΓΧΚ. Συγκεκριμένα, μετά τη συμπερίληψη στον κρατικό προϋπολογισμό του 2018 σχετικού κονδυλίου για την έναρξη της ανέγερσης του – με χρονικό ορίζοντα περάτωσης του κτηρίου μέχρι το 2023 – συνεχίστηκαν και εντός του 2020 οι απαραίτητες διαδικασίες για την προσεχή έναρξη υλοποίησης του έργου. Για την πραγματοποίηση του έργου αυτού και την επίτευξη των στόχων του ΓΧΚ αρωγός έρχεταιησυνεχήςστήριξητηςΓενικήςΔιευθύντριαςτουΥπουργείουΥγείας, τουΥπουργού Υγείας, των συνεργατών και άλλων συνεργαζόμενων Υπηρεσιών του, τους οποίους ευχαριστούμε ιδιαίτερα. Η εργατικότητα, η υπευθυνότητα και η αφοσίωση του προσωπικού του ΓΧΚ – στο οποίο εκφράζω τη βαθιά ευγνωμοσύνη και εκτίμηση μου – , η προσήλωση του οργανισμού στο όραμά του, μαζί με τους στόχους που εκπληρώθηκαν και τις δράσεις που αναλήφθηκαν εντός του 2020, παρόλες τις αντιξοότητες που υπήρξαν λόγω της πανδημίας, κάνουν το 2020 ένα έτος επιτυχίας, με θετικό αντίκτυπο προς την κοινωνία και τηνοικονομία του τόπου. Εύχομαι η έκδοση αυτή να αποτελέσει έγκυρη πηγή πληροφόρησης για όλες τις αρμόδιες Αρχές και τους ενδιαφερόμενους για το έργο του ΓΧΚ, καθώς και για όλους τους πολίτες, για τη συνέχιση της σχέσης αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αγαστής συνεργασίας, βασισμένης στην επιστημονική αντικειμενικότητα και διαφάνεια. Δρ Στέλιος Γιαννόπουλος Διευθυντής ΓΧΚ