Ετήσια Έκθεση ΓΚΧ 2020

16 | ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2020 | 17 ΑΝΑΛΥΘΕΝΤΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Συνολικά το 2020 αναλύθηκαν από το ΓΧΚ 21.024 δείγματα για ένα μεγάλο αριθμό παραμέτρων (517.084) . Ο αριθμός αυτός σε σχέση με αυτόν του 2019 (26.030 δείγματα και 545.271 παράμετροι) είναι μειωμένος κατά 19% ως προς τα δείγματα και ελαφρώς μειωμένος, κατά 5%, ως προς τις παραμέτρους. Η μείωση αυτή οφείλεται στην έκτακτη αναστολή / τροποποίηση των εθνικών προγραμμάτων ελέγχου από κάποιες αρμόδιες Αρχές (τις Υγειονομικές Υπηρεσίες του ΥΥ λόγω διαφοροποίησης των προτεραιοτήτων τους, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης) σε διάφορες περιόδους, στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων για αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊου. Σε συνδυασμό και με την περιορισμένη λειτουργία της αγοράς και των χώρων εστίασης, το κλείσιμο των αεροδρομίων / λιμανιών και την απαγόρευση της κυκλοφορίας, πέραν των προγραμματισμένων δειγμάτων, μειώθηκαν επίσης και τα έκτακτα δείγματα (επαναληπτικά, παράπονα, τροφικές δηλητηριάσεις, εισαγωγές). Παρόλα τα παραπάνω, κατά το 2020 σε σχέση με το 2019 παρατηρήθηκε αύξηση στα δείγματα που εξετάσθηκαν από το ΓΧΚ όπως: y για προσδιορισμό ελεγχομένων ουσιών, y δείγματα σάλιου ατόμων υπο την επήρεια ελεγχόμενων ουσιών κατά την οδήγηση (νάρκοτεστ), και y δείγματα προϊόντων κάνναβης. Το ΓΧΚ συνέχισε: y να εφαρμόζει πολυπαραμετρικές μεθόδους με τις οποίες αναλύονται περισσότερες παράμετροι με λιγότερα δείγματα, δίνοντας ταυτόχρονα μια πιο σφαιρική εικόνα της κατάστασης του δείγματος και πιο αποτελεσματικό έλεγχο με λιγότερο κόστος, y να καλύπτει νέες παραμέτρους με βάση τις απαιτήσεις της νομοθεσίας και στη βάση ιεράρχησής τους κατά προτεραιότητα, και y να εφαρμόζει πιο στοχευμένους ελέγχους σε συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές κ.ά. ΕΡΕΥΝΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η διεξαγωγή εφαρμοσμένης έρευνας αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες συνεχούς επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης του ΓΧΚ. Με στόχο τη στήριξη της ανάπτυξης και εφαρμογής πολιτικής και νομοθεσιών σε όλους τους τομείς των αρμοδιοτήτων του, το ΓΧΚ συμβάλλει στην επίλυση προβλημάτων και στην πρόληψη παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία, το περιβάλλον και την ασφάλεια του κράτους, μέσωπροληπτικών, κατά το δυνατόν, ερευνητικών προγραμμάτων. Το ΓΧΚ, με την εκπόνηση έρευνας και την ανάπτυξη νέων επιστημονικών συνεργασιών με αξιόλογους οργανισμούς και Αρχές άλλων κρατών μελών της ΕΕ, προσελκύει συγχρόνως νέους Κύπριους επιστήμονες με υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα παρέχοντάς τους ευκαιρίες για απασχόληση. ΤοΓΧΚκατάτο2020αξιοποίησεποσό €373.792 απόεθνικά και ευρωπαϊκά κονδύλια για σκοπούς ερευνητικών προγραμμάτων. Αποτελέσματα ερευνών του ΓΧΚ κατά το 2020 έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά ή βιβλία (σύνολο έξι ) (βλ. Παράρτημα, Πίνακας 3), ή/ και παρουσιασθεί σε διεθνή συνέδρια (σύνολο τρεις αναρτημένες εργασίες (posters, oral presenta- tions)). Λειτουργοί του ΓΧΚ συμμετείχαν, επίσης, σε 14 αξιολογήσεις (reviews) δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά. Ο αριθμός των επιστημονικών δημοσιεύσεων και των αναρτημένων εργασιών (posters, oral presenta- tions) του ΓΧΚ διαχρονικά από το 2010 μέχρι το 2020 παρουσιάζεται στο Σχήμα 3. Όπου είναι δυνατό, μέρος της προγραμματισμένης εργασίας του ΓΧΚ εντάσσεται, σε ευρωπαϊκά προγράμματα εφαρμοσμένης έρευνας, αξιοποιώντας έτσι τις δυνατότητες που του παρέχονται για τηνανάπτυξη του προσωπικού του, της τεχνογνωσίας, της διεθνούς δικτύωσης καθώς και της ενίσχυσης της υποδομής του. Σχήμα 3: Επιστημονικές Δημοσιεύσεις/Αναρτημένες εργασίες - Παρουσιάσεις ΓΧΚ 2010 2011 2012 2013 0 5 10 15 20 25 30 35 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Αριθμός Δημοσιεύσεων/Αναρτημένων εργασιών - Παρουσιάσεων 3 12 15 5 25 30 4 13 17 3 5 8 3 4 7 17 6 23 2 8 10 9 4 13 4 16 20 8 26 34 6 3 9 Σύνολο (186) Αναρτημένες εργασίες/Παρουσιάσεις (127) Δημοσιεύσεις (59) ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ, ΕΘΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Πιο αναλυτικά, το ΓΧΚ κατά το 2020 συνέχισε τη συμμετοχή του στην εκπόνηση συνολικά 19 ερευνητικών προγραμμάτων που κατανέμονται στις κατηγορίες: Ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα και Εθνικά ερευνητικά προγράμματα όπως φαίνονται παρακάτω. Ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα y Συμμετείχε σε δύο μεγάλα ερευνητικά έργα τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA): 1. «EFSAMulti-Annual Focal Point Grant Agreement» (2015-2022). 2. «Risk characterisation of Ciguatera food poisoning in Europe-GP/EFSA/AFSCO/2015/03» για την αξιολόγηση των τοξινών (ciguatoxins (CTXS)) στα θαλασσινά και στο περιβάλλον και την εκτίμηση του κινδύνου τροφικής δηλητηρίασης από Ciguatera στα ψάρια, με την επακόλουθη λήψη υλικού αναφοράς (2016-2020). y Συμμετείχε σε οκτώ ερευνητικά προγράμματα με χρηματοδότηση της ΕΕ (Ορίζοντας 2020, Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), INTERREG, LIFE): 1. «European Human Biomonitoring Initiative (HBM4EU)» (2017-2021). Στόχος του έργου είναι η επιστημονική υποστήριξη της ασφαλούς διαχείρισης των χημικών ουσιών και της προστασίας της ανθρώπινης υγείας με τη χρήση μελετών βιοπαρακολούθησης για κατανόηση της έκθεσης των ανθρώπων σε χημικές ουσίες και των επακόλουθων επιπτώσεων στην υγεία. Τα αποτελέσματα αξιοποιούνταιστηχάραξηπολιτικής, στηναξιολόγηση τωνυφιστάμενωνμέτρωνκαιστονσχεδιασμό νέων πολιτικών. 2. «EuroBiotox» – Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για θέσπιση επικυρωμένων διαδικασιών για την ανίχνευση και προσδιορισμό βιολογικών τοξινών (2017-2022). Στόχος του προγράμματος είναι η αυξημένη επαγρύπνηση και επαρκής προετοιμασία της ΕΕ για αποτελεσματική αντιμετώπιση της απειλής από τη χρήση διαφορετικών βιολογικών τοξινών σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει αυξανόμενους κινδύνους ανθρωπογενών καταστροφών: Με την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών, την ανάπτυξη βελτιωμένων αναλυτικών εργαλείων, αντιδραστηρίων, τυποποιημένων διαδικασιών λειτουργίας βασισμένων σε ρεαλιστικά σενάρια συμβάντων, πιστοποιημένων υλικών αναφοράς για τις απειλητικές βιοτοξίνες και τη διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων.