125 χρόνια Γ.Σ.Ζ.

1 ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «Ο ΖΗΝΩΝ» Έρευνα - συγγραφή: Δρ Χρύσανθος Χρυσάνθου Λ Α Ρ Ν Α Κ Α Σ

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΛΕΥΚΩΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ © ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ «Ο ΖΗΝΩΝ» ΛΑΡΝΑΚΑΣ © Έρευνα και συγγραφή: Δρ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ © διδάκτωρ Τμήματος Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Πανεπιστημίου Κύπρου chry.chry60@gmail.com Σχεδιασμός και καλλιτεχνική επιμέλεια: ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΥΡΟΥΦΕΞΗΣ Γλωσσική επιμέλεια, συντονισμός έκδοσης: ΣΑΝΝΥ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟΦΑ Εκδότης: ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΤΠ 171/2021-1.000 Εκτύπωση: Laser Graphics Ltd ISBN 978-9963-50-553-1 © Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Γυμναστικός Σύλλογος «Ο Ζήνων» Λάρνακας. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. * Οι φωτογραφίες προέρχονται κυρίως από τα αρχεία του Γ.Σ.Ζ. και του Γ.Τ.Π., καθώς επίσης από διάφορα άλλα αρχεία και προσωπικές συλλογές. Τα πνευματικά δικαιώματα για τις φωτογραφίες παραχωρήθηκαν ευγενώς για την παρούσα έκδοση, αλλά παραμένουν στην κυριότητα των ιδιοκτητών τους. * Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του συγγραφέα και των εκδοτών τού παρόντος βιβλίου. * Η παρούσα έκδοση δεν είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Αποσκοπεί στην εκπαίδευση, τη διατήρηση και διάδοση της ιστορικής μνήμης στη νέα γενιά. Διατίθεται δωρεάν. Επικοινωνία: Γ.Σ.Ζ. - Ιωάννα Μιχαήλ, υπεύθυνη Σταδίου Τ.Θ. 40313, 6303 Λάρνακα. Τηλ: 24532600 / Τηλεομ.: 24531603 Ηλ. ταχ.: gszenon@cytanet.com.cy / Ιστοσελίδα: www.gsz.org.cy

3 Αυτή είναι η σφραγίδα που χρησιμοποιεί ο Γ.Σ.Ζ. σήμερα, με έμβλημά του τον δισκοβόλο του Μύρωνα, που είχε υιοθετηθεί από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του.

* Ο Γ.Σ.Ζ. εκφράζει θερμές ευχαριστίες προς οργανισμούς και εταιρείες που στήριξαν τη διεξαγωγή της έρευνας και τη συλλογή ιστορικών στοιχείων για τον Γυμναστικό Σύλλογο «Ο Ζήνων» Λάρνακας. Είναι οι ακόλουθοι: ΜΕΓΑΣ ΧΟΡΗΓΟΣ: ΟΠΑΠ Κύπρου ΧΟΡΗΓΟΙ: Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμος Λάρνακας Ιερά Μητρόπολη Κιτίου Εταιρεία Πετρολίνα Λτδ Το περιβόλι του Αγίου Λαζάρου Εταιρεία McDonald’s Cyprus ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ: Εταιρεία Atlantic Insurance Company Ltd Εταιρεία Greentech Trading Ltd Θερμές ευχαριστίες εκφράζει επίσης ο Γ.Σ.Ζ. προς τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Χρίστο Ερωτοκρίτου, που χορήγησε τις αθλητικές φόρμες όλων των αθλητών του Γ.Σ.Ζ., και Σταύρο Μιχαήλ, που διαχρονικά βρίσκεται στο πλευρό του Συλλόγου.

5

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ - Ανδρέας Ζαχαρίου, Πρόεδρος Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» Λάρνακας (Γ.Σ.Ζ.) - Σημείωμα του εκδότη, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών (Γ.Τ.Π.) - Πρόδρομος Προδρόμου, Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας - Ανδρέας Μιχαηλίδης, Πρόεδρος Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (ΚΟΑ) - Περικλής Μάρκαρης, Πρόεδρος Κυπριακής Ομοσπονδίας Ερασιτεχνικού Αθλητισμού Στίβου (ΚΟΕΑΣ) - Μητροπολίτης Κιτίου Νεκτάριος - Ανδρέας Βύρας, Δήμαρχος Λάρνακας ΠΡΟΛΟΓΟΣ - Αθησαύριστο και πολύτιμο υλικό στα αρχεία του Γ.Σ.Ζ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ - Οι κυριότεροι σταθμοί στη μακρά πορεία του Γ.Σ.Ζ. - Διατελέσαντες πρόεδροι του Γ.Σ.Ζ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ 1892-1928 Τα πρώτα σκιρτήματα της αθλητικής ιδέας - Εν αρχή ήν ο Κιτιακός Σύλλογος - Ο οραματιστής Φίλιος Ζαννέτος - Και εγένετο Γυμναστικός Σύλλογος! - Εθελοντές στον ελληνοτουρκικό πόλεμο - Έγινε μέλος του ΣΕΑΓΣ (ΣΕΓΑΣ) - Ο θριαμβευτής μαραθωνοδρόμος - Τεχνάσματα των Βρετανών για υπονόμευση των αγώνων - Ήταν ξεχωριστή γιορτή για τη Λάρνακα - Διαφωνίες και στους κόλπους του Γ.Σ.Ζ. - Αναδείχθηκε πολυνίκης σύλλογος - Πήρε άριστα για τους Ζ’ Παγκυπρίους - Αθλητές κατά της «στυγεράς δουλείας» - Ντύθηκαν πάλι με στρατιωτική στολή - Προπονητής ο Δημοσθένης Συμεωνίδης - Νέα αθλήματα κέρδιζαν τους νέους - Και Σύλλογος Αθλοπαιδιών «Ο Ζήνων» - Ανέμεναν από ώρα σε ώρα την ένωση - Ο στυλοβάτης Βύρων Χαχολιάδης - Απέλασαν προκλητικά τον Φίλιο Ζαννέτο - Φαντασμαγορική τέλεση των αγώνων - Από τον ΠΟΛ στον ΑΜΟΛ και την ΕΠΑ - Κινδύνευε άμεσα η επιβίωση του Συλλόγου - Ανέλαβε τα ηνία ο Κλεόβουλος Μεσολογγίτης ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ 1928-1939 Άλμα προόδου σε νέο στάδιο - Μεγαλεπήβολα σχέδια για το στάδιο Γ.Σ.Ζ. - Αγόρασε επιπρόσθετα γειτονικό τεμάχιο - Το όραμα έγινε πραγματικότητα - Πολύτιμα στοιχεία σε τοπογραφικό σχέδιο - Η λαμπρή τελετή των εγκαινίων - Συναρπαστικοί αγώνες καθήλωσαν τους θεατές - Έφτασε πρώτη στο τέρμα η «Ρόδος» - Πρωτοπόρησε και στο ποδόσφαιρο - Κέρδισε το ποδοσφαιρικό έπαθλο «Δονόρα» - Πρώτευσε στα αγωνίσματα θαλάσσης - Η εξέγερση εναντίον της αποικιοκρατίας - Επέβαλαν στυγνή δικτατορία οι Βρετανοί - Στη μέγγενη των απαγορεύσεων - Η πρώτη διεθνής νίκη στο ποδόσφαιρο - Χολώθηκαν για την ήττα οι Βρετανοί - Μεγαλειώδης εκδήλωση για τον Λιπέρτη - Διάσημοι παλαιστές στο ρινγκ του Γ.Σ.Ζ. - Οι επετειακοί 25οι Παγκύπριοι αγώνες - Διέταξαν το κλείσιμο του σταδίου Γ.Σ.Ζ. - Πένθησε για τον πρόεδρό του - Παρέλαβε τη σκυτάλη ο Δημητρός Ν. Δημητρίου 61 63 65 66 69 70 74 78 79 95 96 99 101 103 107 110 112 115 124 125 127 08 09 11 12 13 14 15 17 19 21 25 26 27 28 29 30 31 32 32 35 36 38 39 40 41 44 45 48 51 52 53 55 57

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ 1940- 1959 Αγώνες και κατά της αποικιοκρατίας - Στα μέτωπα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου - Το πηδάλιο στα χέρια του Μιλτιάδη Οικονομάκη - 616 αθλητές στο στάδιο Γ.Σ.Ζ. - Συμμετείχε σε πρωτάθλημα τένις - Αγώνες γιορτής με τη λήξη του πολέμου - Υποδέχθηκαν εβραϊκή ομάδα - Πανελλήνιοι αγώνες στην Κύπρο - Στη Λάρνακα ιδρύθηκε η ΤΕΣΚ - Η διάσπαση του αθλητισμού - Καταστατικές αλλαγές και διαγραφές - Ο νέος πρόεδρος Ζήνων Δ. Πιερίδης - Ο αθλητής που είπε όχι στους Βρετανούς - Συμβολή στο ενωτικό δημοψήφισμα - Παρούσες στο ραντεβού με την Ιστορία - Πανηγύρισε πρωτάθλημα στο μπάσκετ - Η επανένωση του ποδοσφαίρου - Αποκαλυπτήρια προτομής του Φίλιου Ζαννέτου - Στρατεύτηκαν για τον απελευθερωτικό αγώνα - Στο στάδιο Γ.Σ.Ζ. πολλοί αθλητές που έδρασαν στην ΕΟΚΑ - Καραολής και Παλληκαρίδης συμμετείχαν στους αγώνες στο στάδιο Γ.Σ.Ζ. - Κύμα διαμαρτυριών για τα καταπιεστικά μέτρα - Οργανωτής διαδηλώσεων ο προπονητής Α. Πετρίδης - «Εορτάσθη λαμπρώς» η εθνική επέτειος - Έσπασαν τα αποικιοκρατικά δεσμά το 1959 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ 1960-1981 Στην αφετηρία της ανεξαρτησίας - Η εγκαθίδρυση νέου κράτους και θεσμών - Εν μέσω ταραχών και αιματοχυσίας - Στον Κώστα Αλκίδα το χρίσμα του προέδρου του Γ.Σ.Ζ. - Παγκύπριοι αγώνες με πέντε νέα ρεκόρ - Αβάσταχτος πόνος για την τραγωδία - Στο πλευρό προσφυγικών συλλόγων και σωματείων - Αλησμόνητες συναυλίες στο στάδιο Γ.Σ.Ζ. - Ο Γ.Σ.Ζ. κράτησε εν ζωή την καλαθόσφαιρα στη Λάρνακα - Οι τελευταίοι Παγκύπριοι στο παλιό στάδιο Γ.Σ.Ζ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’ 1982-2021 Η μετάβαση του Γ.Σ.Ζ. στη σύγχρονη εποχή - Επιτέλους απέκτησε νέο στάδιο - Οι πρώτοι αθλητικοί αγώνες - Η επίσημη τελετή των εγκαινίων - Η αυτονόμηση του κυπριακού στίβου - Η διαδοχή στην προεδρία του Γ.Σ.Ζ. - Προσφέρει για δεκαετίες ο Γεώργιος Λουρουτζιάτης - Από τον στίβο στην προεδρία ο Μιλτής Μιχαηλίδης - Για πρώτη φορά φιλοξένησε Παγκυπρίους αγώνες - Ναός για τους ποδοσφαιρόφιλους - Αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία του Γ.Σ.Ζ. - Στη δίνη πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης - Νέα πνοή στο παλιό στάδιο Γ.Σ.Ζ. - Κιβωτός της Ιστορίας το Μουσείο Γ.Σ.Ζ. - 110 αθλητές και αθλήτριες στο δυναμικό του Γ.Σ.Ζ. - Ποδοσφαιρικοί αγώνες γυναικών - Ο στόχος του νέου συμβουλίου του Γ.Σ.Ζ. ΕΠΙΛΟΓΟΣ - Απολογισμός αγώνων και θυσιών - Τα πιεστικά προβλήματα του σήμερα - Η ιστορία πηγή δύναμης για το μέλλον ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Διαπρέψαντες αθλητές του Γ.Σ.Ζ. - Αξίζουν κάθε τιμής όλοι οι αθλητές - Οι αθλητές που συμμετείχαν σε Ολυμπιακούς αγώνες Βιβλιογραφικές και άλλες πηγές Ευχαριστίες Ο συγγραφέας και ερευνητής 247 250 251 252 253 254 255 262 275 280 281 282 283 291 294 295 297 298 299 301 301 311 313 315 317 131 132 133 133 134 137 140 141 142 142 147 148 150 160 163 164 166 172 173 177 178 179 184 192 199 208 214 224 231 231 232 240 241

Άσβεστη φλόγα η ιστορία του Γ.Σ.Ζ. Με περηφάνια για το παρελθόν, με αποφασιστικότητα για το παρόν και με αισιοδοξία για το μέλλον διανύουμε το 2021, γιατί για μας, τη μεγάλη οικογένεια του Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» Λάρνακας, αποτελεί επετειακό έτος. Φέτος ο Γ.Σ.Ζ. συμπληρώνει 125 χρόνια ζωής από την ίδρυσή του το 1896, αρχικά με την επωνυμία «Στάδιον», που λίγο αργότερα μετατράπηκε σε «Ζήνων». Αξίζει να επισημανθεί ότι η επέτειος του Γ.Σ.Ζ. συμπίπτει με τους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Δεν θα παραλείψουμε να υπομνήσουμε ότι το 2022 συμπληρώνονται 130 χρόνια από την ίδρυση του Κιτιακού Συλλόγου (το 1892), που υπήρξε ο πρόδρομος του Γ.Σ.Ζ. Όλα αυτά τα χρόνια ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ο Ζήνων» προσέφερε αδιάλειπτα στον αθλητισμό, τον πολιτισμό και την κοινωνία της πόλης μας, αλλά και ευρύτερα της Κύπρου. Προγραμματίσαμε διάφορες δραστηριότητες και εκδηλώσεις για να τιμήσουμε τη σημαντική επέτειο του Γ.Σ.Ζ. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η έκδοση του ανά χείρας επετειακού λευκώματος, σε αγαστή συνεργασία με το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, προς το οποίο απευθύνω θερμές ευχαριστίες, ιδιαιτέρως προς την αναπληρώτρια διευθύντρια του Γ.Τ.Π., κα Ελέγκω Φραγκουλίδου, καθώς επίσης τους λειτουργούς του και όλους τους συντελεστές της κοινής έκδοσης του Γ.Σ.Ζ. και του Γ.Τ.Π. Πολλές ευχαριστίες οφείλουμε και προς τους χορηγούς, που στήριξαν την έρευνα, τη συλλογή υλικού και τη συγγραφή του επετειακού λευκώματος για τα 125χρονα του Γ.Σ.Ζ. Ο ΟΠΑΠ Κύπρου, ως μέγας χορηγός, το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, ο Δήμος Λάρνακας, η Ιερά Μητρόπολη Κιτίου, η εταιρεία Πετρολίνα Λτδ, «Το περιβόλι του Αγίου Λαζάρου» και η εταιρεία McDonald’s Cyprus, ως χορηγοί, η εταιρεία Atlantic Insurance Company Ltd και η εταιρεία Greentech Trading Ltd, ως υποστηρικτές στάθηκαν και ελπίζω ότι θα στέκονται πάντοτε στο πλευρό μας, όπως επίσης και άλλοι φίλοι του αθλητισμού και του Γ.Σ.Ζ. Όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, το παρόν λεύκωμα σκιαγραφεί σε πολύ αδρές γραμμές, με τη γραφίδα του ερευνητή και συγγραφέα δρος Χρύσανθου Χρυσάνθου, την ιστορική πορεία του Γ.Σ.Ζ., μια πορεία πλούσια σε προσφορά, τόσο στα αθλητικά και κοινωνικά δρώμενα, όσο και στα εθνικά μας ζητήματα. Οι αντίξοες συνθήκες της πανδημίας, λόγω του ιού covid-19, δυσχέραναν μεν, πλην όμως δεν ματαίωσαν το παρόν έργο. Η προσπάθεια ευοδώθηκε κι αυτό αποτελεί ελπιδοφόρο μήνυμα. Υποσχόμαστε να καταβάλουμε το άπαν των δυνάμεών μας για να υλοποιήσουμε, όσες δυσκολίες κι αν αντιμετωπίσουμε, τις διάφορες άλλες επετειακές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Στο ίδιο πνεύμα ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ο Ζήνων» θα συνεχίσει τη δράση του, με καθοδηγητικό φάρο τους σκοπούς του, όπως καθορίστηκαν στο καταστατικό του Συλλόγου από την εποχή της ίδρυσής του. Σκοποί του Γ.Σ.Ζ. είναι η διάδοση του κλασικού αθλητισμού και η ενίσχυση του αθλητικού πνεύματος. Είναι επίσης η προαγωγή της κοινωνικότητας και η προσέλκυση της νεολαίας της πόλης, αλλά και ευρύτερα της επαρχίας Λάρνακας, στον αθλητισμό. Προς αυτή την κατεύθυνση συνεργαζόμαστε στενά με την ΚΟΕΑΣ και τον ΚΟΑ, με τους υπόλοιπους γυμναστικούς συλλόγους, με αθλητικά σωματεία, καθώς και άλλους φορείς. Θεωρώ ότι το παρόν επετειακό λεύκωμα συνιστά απότιση φόρου τιμής προς όλους όσοι υπηρέτησαν και υπηρετούν με αφοσίωση τον Γ.Σ.Ζ. από διάφορα πόστα και μετερίζια, είτε ως αθλητές, είτε ως προπονητές, είτε ως στελέχη του Συλλόγου. Κυρίως όμως συνιστά εκπλήρωση της υποχρέωσής μας προς τη νέα γενιά, στην οποία οφείλουμε να μεταλαμπαδεύουμε τις ιδέες που ενστερνίστηκαν οι ιδρυτές του Γ.Σ.Ζ. από τα τέλη του προπερασμένου αιώνα. Ακριβώς τον ίδιο στόχο είχε και η δημιουργία του Μουσείου Γ.Σ.Ζ. που εγκαινιάσαμε το 2015 και για το οποίο αισθανόμαστε ιδιαιτέρως υπερήφανοι, γιατί είναι το πρώτο αθλητικό μουσείο που λειτούργησε στην Κύπρο από γυμναστικό σύλλογο ή αθλητικό σωματείο. Από αυτά αντλούμε έμπνευση και δύναμη για να μεταφέρουμε τη δάδα του Γ.Σ.Ζ., ως άσβεστη φλόγα, στον στίβο της Ιστορίας και να την παραδώσουμε με αξιοπρέπεια στη νέα γενιά. ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΑΧΑΡΙΟΥ Πρόεδρος Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» (Γ.Σ.Ζ.) Λάρνακας ΧΑΙΡΕΤ Ι ΣΜΟΣ

9 Διαφύλαξη ιστορικής μνήμης, ασπίδα για το μέλλον ΣΗΜΕ ΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ Σε μια εποχή που η ενασχόληση με τον αθλητισμό ήταν ίσως ο μοναδικός τρόπος ψυχαγωγίας και προσωπικής διάκρισης για τους νέους της Κύπρου, μια μικρή ομάδα εμπνευσμένων ανθρώπων έθεσε ως στόχο τη δημιουργία ενός αθλητικού κέντρου που θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες της πόλης του Ζήνωνα. Έτσι κατόρθωσαν, μέσα σε δύσκολους καιρούς, να προσφέρουν όχι μόνο έναν τρόπο ανάδειξης ταλέντων και έκφρασης των ευγενών φιλοδοξιών της νεολαίας, αλλά και μια δημιουργική ενασχόληση που στόχευε στη σωματική και πνευματική ανάπλαση των νέων, καθώς και στην κοινωνικοποίησή τους. Ένας από τους πρώτους που αντιλήφθηκαν τη σημασία της άθλησης ήταν ο γνωστός γιατρός και πολιτευτής Φίλιος Ζαννέτος, ο οποίος συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργία του Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» και είχε θέσει ως πρώτο του μέλημα τη σωστή διαπαιδαγώγηση των νέων, αλλά και την εθνική συσπείρωση των Λαρνακέων, σε μια εποχή που η βρετανική αποικιοκρατία δεν έβλεπε με καλό μάτι την κοινωνική αυτοσυνείδηση λαών. Η παρούσα έκδοση, πέρα από την ευκαιρία που μας προσφέρει να γνωρίσουμε τα πρώτα βήματα του Γ.Σ.Ζ., τη μετέπειτα εδραίωσή του και τη μεγάλη του πορεία με τις επιτυχίες που ακολούθησαν σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησής του, μας δίνει και τη δυνατότητα να ιχνηλατήσουμε τα σημαντικότερα στάδια στην ιστορική ανέλιξη της χώρας και του λαού μας. Ήταν μια πορεία που σημαδεύτηκε από θυσίες, ανυπέρβλητες δυσκολίες, αλλά και κοινωνική αλληλεγγύη και πνεύμα ομαδικότητας. Μέσα από τον αθλητισμό, οι Κύπριοι καλλιεργούσαν όχι μόνο το σώμα, αλλά και το πνεύμα τους, ανακαλύπτοντας τη σημασία της πειθαρχίας και της αφοσίωσης. Το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, έχοντας ως αποστολή και ευθύνη του τόσο τη διαφύλαξη όσο και τη διασφάλιση της συνέχισης της συλλογικής μνήμης του τόπου μας, μέσω των αρχείων που διατηρεί, δεν θα μπορούσε παρά να σταθεί αρωγός στη δημιουργία αυτής της έκδοσης. Ο ενθουσιασμός και η αφοσίωση των πρωτεργατών του Γ.Σ.Ζ., βρή- καν σήμερα επάξιους συνεχιστές με όραμα και φιλόδοξα σχέδια για την επόμενη μέρα του Γυμναστικού Συλλόγου της πόλης του Ζήνωνα, και αυτό στέλλει ένα αισιόδοξο μήνυμα για το μέλλον. Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών

11 Εκφραστής της κοινωνικής προόδου και των αθλητικών ιδεωδών ο Γ.Σ.Ζ. Με χαρά προλογίζω το Λεύκωμα για τα 125 χρόνια από την ίδρυση του Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» της Λάρνακας. Αποτελεί εξάλλου τιμή το προνόμιο να συμμετάσχω στην έκδοση αυτή, καθότι η επέτειος των 125 χρόνων μάς γεμίζει με αισθήματα υπερηφάνειας. Υπερηφάνεια, διότι ο Σύλλογος αυτός της πόλης του Ζήνωνος, που ιδρύθηκε το 1896 μέσα από το ίδιο εκείνο καινοτόμο πνεύμα που έδωσε και τον Γ.Σ. «Ολύμπια» και τον Γ.Σ. «Τα Παγκύπρια», σε Λεμεσό και Λευκωσία, διερμήνευσε την επιθυμία των Λαρνακέων να δώσουν συλλογική έκφραση στο φιλοπρόοδο πνεύμα εκσυγχρονισμού της εποχής εκείνης. Αναβίωσε έτσι στη σύγχρονη εποχή το ιδεώδες της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας «νους υγιής εν σώματι υγιεί» και με τον Γ.Σ.Ζ. δόθηκε στους νέους η ευκαιρία να αθληθούν και να αναπτύξουν τα ευγενή ιδεώδη του αθλητισμού. Ως πρώτο πρόεδρο είχε ο Σύλλογος τον θρυλικό γιατρό και μετέπειτα δήμαρχο Λάρνακος και ένθερμο εθνικό αγωνιστή λακεδαιμονικής καταγωγής Φίλιο Ζαννέτο, ιδρυτή και του Κιτιακού Συλλόγου το 1892, ο οποίος απελάθηκε αργότερα από το βρετανικό κατοχικό καθεστώς, λόγω ακριβώς του φιλελεύθερου πνεύματός του και της εθνικής δράσης του. Η δραστηριότητα του Γ.Σ.Ζ. από την πρώτη εκείνη περίοδο, με τη διοργάνωση των Δ’ Παγκυπρίων Αγώνων Στίβου, ενέταξε τη Λάρνακα στο αθλητικό στερέωμα της Κύπρου και επέτρεψε στους νέους Λαρνακείς να καλλιεργήσουν συστηματικά τον κλασικό αθλητισμό, αλλά και ομαδικά αθλήματα. Η ένταξη της Λάρνακας με τον Γυμναστικό Σύλλογο «Ο Ζήνων» στο αθλητικό κίνημα της Κύπρου που άνθησε ιδιαίτερα τα επόμενα χρόνια, στο πρώτο τεταρτημόριο του 20ού αιώνος, θα είχε πολλαπλά οφέλη τόσο για τον αθλητισμό όσο και για την πνευματική συγκρότηση της νεολαίας. Διότι, μέσα από το ρεύμα των Γυμναστικών Συλλόγων της Κύπρου διοχετεύτηκε η ταύτιση της μοίρας του κυπριακού ελληνισμού με τον καθόλου ελληνισμό, όπως μαρτυρεί και η διοργάνωση των Πανελλήνιων Αγώνων από τον Γ.Σ.Ο. το 1929, με συμμετοχή αθλητών από την Κύπρο, την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Η δράση του Γ.Σ.Ζ. συνδέθηκε από τα πρώτα εκείνα χρόνια με την ευεξία και την ανάταση της νεολαίας. Δεν ήταν τυχαίο το ότι αθλητές και μέλη του Γ.Σ. «Ο Ζήνων» διακρίθηκαν για τη συμμετοχή τους τόσο στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. στην περίοδο 1955-1959, όσο και αργότερα στην άμυνα της Κύπρου απέναντι στην τουρκική εισβολή το 1974. Η Ιστορία δείχνει ότι με την πλούσια δραστηριότητα του Γ.Σ.Ζ. καλλιεργήθηκε τόσο το σώμα όσο και το πνεύμα των νέων, όπως ήταν και ο στόχος των ιδρυτών του. Στις μέρες μας, σε μια εποχή όπου δοκιμάζονται αρχές και καλούμαστε να επιβεβαιώσουμε σε σύγχρονους όρους ή και να υπερασπιστούμε ακόμα αξίες, η αθλητική δραστηριότητα και η μύηση σε ευγενή ιδεώδη ενισχύουν το πρόσωπο και την ταυτότητα του ανθρώπου μέσα στην ομίχλη της σύγχυσης που κάποτε επικρατεί, αλλά και απέναντι στις σειρήνες της αλλοτρίωσης που μας περιβάλλουν. Αυτά τα ιδεώδη και οι αρχές που από τον καιρό της αρχαίας Ολυμπίας και της κλασικής ελληνικής εποχής διατρέχουν τον ανθρώπινο πολιτισμό και επιβεβαιώνονται διαρκώς, ενισχύουν την εμπιστοσύνη στις αξίες που δικαιώνουν τον πολιτισμό των ανθρώπων και ενισχύουν την ελπίδα για το μέλλον. Η πολιτεία μας στηρίζει τον αθλητισμό και προσβλέπει στη δραστηριότητα φορέων όπως ο Γ.Σ. «Ο Ζήνων». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αυτή η εκδοτική πρωτοβουλία του Συλλόγου σε συνεργασία με το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών και η επιμελημένη έκδοση που είναι το αποτέλεσμά της, αξίζει επαίνων. Διότι χρειάζεται και να καταγράψουμε και να αναδείξουμε τη μακρά προσφορά του Γ.Σ.Ζ. τόσο για την πόλη της Λάρνακας όσο και για το παγκύπριο. Επειδή θέλουμε και οι νεότεροι να γνωρίζουν, αλλά και να βρει συνέχεια η προσφορά του Συλλόγου μέσα από τα ιδεώδη που εκπροσωπεί και συνεχίζει να καλλιεργεί. Συγχαίροντας τον Γ.Σ. «Ο Ζήνων» για την εκδοτική πρωτοβουλία, προσβλέπω στη συνέχιση της συνεργασίας μας μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού, που αποτελεί τον βραχίονα της πολιτικής για τον αθλητισμό, τόσο του Υπουργείου μας, όσο και του κράτους ευρύτερα. Επιδιώκουμε επίσης στενή συνεργασία με όλους τους τοπικούς φορείς και τον Δήμο της Λάρνακας στον τομέα του αθλητισμού και της υγιούς ανάπτυξης της νεολαίας μας. Με την ιδιαίτερη αξία που του δίνει μια προσφορά 125 χρόνων, ο Γ.Σ. «Ο Ζήνων» θα συνεχίσει να είναι και εκφραστής των ιδεωδών του αθλητισμού και φορέας αυτής της συνεργασίας για το καλό της νεολαίας και του τόπου. ΠΡΌΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΔΡΌΜΟΥ Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας ΧΑΙΡΕΤ Ι ΣΜΟΣ

Φωτεινός φάρος του αθλητισμού ΧΑΙΡΕΤ Ι ΣΜΟΣ Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμένα να χαιρετίσω το επετειακό λεύκωμα ενός ιστορικού συλλόγου της Κύπρου, του Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» (Γ.Σ.Ζ), με την ευκαιρία των 125 χρόνων από την ίδρυσή του. Του Γυμναστικού Συλλόγου της Λάρνακας, του οποίου η πορεία και η δράση στα αθλητικά δρώμενα του τόπου μας άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα του. Ενός Συλλόγου, του οποίου η ίδρυση συνέπεσε με τη διοργάνωση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων το 1896 στην Αθήνα. Ενός Συλλόγου, από τα σπλάχνα του οποίου βγήκαν αθλητές μεγάλου βεληνεκούς, αθλητές που διέπρεψαν και στον διεθνή χώρο, προβάλλοντας και τιμώντας την πατρίδα μας. Ο Γ.Σ.Ζ., που είχε ως πρόδρομο της ίδρυσής του τον Κιτιακό Σύλλογο το 1892, πήρε αυτός τη σκυτάλη για να μεγαλουργήσει και να εξαπλώσει τον αθλητισμό στην πόλη του Ζήνωνα και ευρύτερα στην επαρχία Λάρνακας. Η συμβολή του Γ.Σ.Ζ. στον κυπριακό αθλητισμό είναι σημαντική και εκτιμητέα. Ο κλασσικός αθλητισμός, αλλά και ομαδικά αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το βόλεϊ, η υδατοσφαίριση, καθώς και ατομικά, όπως το τένις, διαδόθηκαν από τον Γ.Σ.Ζ. στην τοπική κοινωνία κι έτσι ασχολήθηκαν με αυτά πολλοί φίλοι του αθλητισμού. Ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ο Ζήνων» ήταν και παραμένει ο φωτεινός φάρος του αθλητισμού της πόλης και επαρχίας Λάρνακας. Όμως και στους κοινωνικο-πολιτικούς αγώνες της Κύπρου ο Γ.Σ.Ζ. κατέχει περίοπτη θέση, αφού αρκετά μέλη του είχαν ξεχωριστή δράση και στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959, καθώς και κατά την τούρκικη εισβολή το 1974. Ο κεντρικός αθλητικός πνεύμονας της Λάρνακας είναι το ιστορικό παλιό στάδιο Γ.Σ.Ζ. με τα επιβλητικά αρχαιοελληνικά προπύλαια. Ένα στάδιο που οικοδομήθηκε το 1928 από τον φίλαθλο κόσμο της Λάρνακας και το τότε διοικητικό συμβούλιο του Γ.Σ.Ζ. Ένα στάδιο που δεσπόζει στην καρδιά της πόλης. Οι ανάγκες των καιρών, λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης του αθλητισμού στον τόπο μας, επέβαλλαν τότε να κτισθεί ένα πιο μεγάλο στάδιο στην πόλη. Όπως καταγράφεται και στα ιστορικά γεγονότα, ο χώρος για το νέο γήπεδο αγοράστηκε το 1972, αλλά η τούρκικη εισβολή και κατοχή το 1974 αναγκαστικά ανέβαλαν τη διαδικασία κατασκευής. Αυτό έγινε κατορθωτό το 1980 χάρις και στη σημαντική συμβολή του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού, ο οποίος εκπροσωπώντας το κράτος ανέλαβε τη χορηγία κατασκευής του σταδίου, ύψους 1,700.000 ευρώ και ως αντάλλαγμα ο Γ.Σ.Ζ. παραχώρησε στον ΚΟΑ το παλιό στάδιο Γ.Σ.Ζ. Από την ημέρα των εγκαινίων του νέου σταδίου στις 29 Ιανουαρίου 1983 μέχρι και σήμερα, ο ΚΟΑ συνεχίζει να στηρίζει οικονομικά τον Σύλλογο με βελτιωτικά έργα, καθώς και νέα έργα κατασκευής όπως κερκίδες στην ανατολική πλευρά, σύγχρονο χορτοτάπητα κ.ά. Παράλληλα ο Οργανισμός θέτει και το παλιό στάδιο Γ.Σ.Ζ. στη διάθεση των Λαρνακέων, αφού έχει μετατραπεί σε χώρο αθλοπαιδιών. Με αυτά τα λίγα λόγια, θέλω να ευχηθώ κάθε επιτυχία στον Σύλλογο και να συγχαρώ ειλικρινά τον πρόεδρο και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Γ.Σ.Ζ, για το εξαιρετικό αθλητικό έργο που επιτελούν διαχρονικά. ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ Πρόεδρος Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (ΚΟΑ)

13 Αγωνίστηκε, διακρίθηκε και εδραιώθηκε ΧΑΙΡΕΤ Ι ΣΜΟΣ Με ιδιαίτερη χαρά μετέχω στους εορτασμούς για την επέτειο των 125 ετών από την ίδρυση του ιστορικού Γυμναστικού Συλλόγου «O Ζήνων» Λάρνακας. Το όραμα μιας εκλεκτής ομάδας διαπρεπών νέων της πόλης με αγνά φίλαθλα αισθήματα και η επιθυμία της τοπικής κοινωνίας της Λάρνακας για ίδρυση Γυμναστικού Συλλόγου μετουσιώθηκαν επίσημα σε πράξη το 1896. Ο κύριος ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος του Συλλόγου, Φίλιος Ζαννέτος, ο μέγας δωρητής και μετέπειτα πρόεδρος του Γ.Σ.Ζ. Δημήτριος Ν. Δημητρίου, ο Ευάγγελος Χατζηιωάννου και άλλες επιφανείς προσωπικότητες της πόλης, με την ίδρυση και δραστηριοποίηση του Συλλόγου, έδωσαν ζωή, δύναμη και πνοή στην αθλητική και γυμναστική κίνηση της Λάρνακας. Μέσα από την 125χρονη διαδρομή του, ο Γ.Σ.Ζ. διακρίθηκε σε εθνικούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς και αθλητικούς αγώνες και εδραιώθηκε ως ένας εκ των σημαντικότερων συλλόγων του τόπου. Μέλος του ΣΕΓΑΣ, της ΤΕΣΚ και μετέπειτα ιδρυτικό μέλος της ΚΟΕΑΣ, ο Γ.Σ.Ζ. και εκατοντάδες μέλη και αθλητές του, με τη δράση και προσφορά τους, σημάδεψαν την ιστορία και προσέφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες στον αθλητισμό της πόλης του Ζήνωνα, της Κύπρου και του ευρύτερου ελληνισμού. Η Λάρνακα και ο κυπριακός αθλητισμός θα τους ευγνωμονούν για πάντα. Σήμερα ο Γ.Σ.Ζ. βρίσκεται σε ανοδική αγωνιστική πορεία και δικαιούται να αισθάνεται περηφάνια και αισιοδοξία για τα αποτελέσματα της σκληρής και μεθοδικής εργασίας που επιτελείται στον Σύλλογο. Συγχαίρω θερμά όσους συνέβαλαν στη δημιουργία του επετειακού αυτού λευκώματος, το οποίο θα μας θυμίζει τους αγώνες και την ιστορία του Γυμναστικού Συλλόγου «O Ζήνων». Εκφράζω τα συγχαρητήριά μου στον πρόεδρο, στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και στους πρώην προέδρους και παράγοντες του Συλλόγου για την πολύχρονη, ανιδιοτελή προσφορά τους και εύχομαι στον Γ.Σ.Ζ. χρόνια πολλά, με περισσότερες και μεγαλύτερες επιτυχίες. ΠΕΡΙΚΛΗΣ Α. ΜΑΡΚΑΡΗΣ Πρόεδρος της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ερασιτεχνικού Αθλητισμού Στίβου (ΚΟΕΑΣ)

Προσφέρει στους νέους υγιή ενασχόληση Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζουμε την επετειακή έκδοση του λευκώματος για τον Γυμναστικό Σύλλογο «Ο Ζήνων» της Λάρνακας, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 125 χρόνων από την ίδρυσή του. Με την ευκαιρία αυτή συγχαίρουμε θερμά τον πρόεδρο και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου γι’ αυτή την πρωτοβουλία, καθώς και τους κοπιάσαντες και συγγράψαντες τον ανά χείρας τόμο. Ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ο Ζήνων» έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στα αθλητικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα της πόλης της Λάρνακας, αλλά και παγκύπρια. Ο Σύλλογος ήταν αποτέλεσμα της απαίτησης των κατοίκων της Λάρνακας για υγιή ενασχόληση των νέων της πόλης με τον αθλητισμό. Κατά τη διάρκεια της μακράς ιστορίας του, που αρχίζει το 1896 – με πρώτο πρόεδρο τον μετέπειτα δήμαρχο Λάρνακας Φίλιο Ζαννέτο – πολλοί αθλητές πέρασαν από τις τάξεις του και έλαβαν σημαντικές διακρίσεις. Να μη λησμονούμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες προωθούσαν την παράλληλη ανάπτυξη ψυχικών και σωματικών ικανοτήτων κι αυτό φαίνεται μέσα από το αρχαιοελληνικό ρητό «νους υγιής εν σώματι υγιει». Αλλά, και αργότερα, ο χριστιανισμός και η Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν απέρριψαν την ανάγκη για άθληση του σώματος, ιδιαίτερα για τους νέους. Ο δε σύγχρονος Πατέρας της Εκκλησίας, Άγιος Νεκτάριος, ο οποίος υπήρξε και παιδαγωγός, σε ένα κείμενό του, αναλύοντας τα οφέλη της συνάθλησης των νέων στους Γυμναστικούς Συλλόγους, αναφέρει σχετικά: «Ο Γυμναστικός Σύλλογος προτίθεται διά της συνεχούς ομιλίας των εταίρων να συσφίγξη τους δεσμούς της φιλίας, να αδελφοποιήση την νεολαίαν, να διασκεδάση τας ταπεινάς αντιπαθείας και αντιζηλίας, να αποσπάση αυτήν των ματαίων και ανωφελών ασχολιών… να αναπτύξη την συγγενή άμιλλαν, να αυξήση την φιλοτιμίαν, να απομακρύνη την αργίαν, την γενέτειραν της ακηδίας, της χαυνότητος, της αμελείας και πάσης κακίας και να παρασκευάση άνδρας κρατερούς προς υπεράσπισιν των δικαίων της πατρίδος». Εδώ αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι πολλοί αθλητές, οι οποίοι ανδρώθηκαν στον Γυμναστικό Σύλλογο «Ο Ζήνων» αναδείχθηκαν μέλη τίμια τόσο της τοπικής όσο και της ευρύτερης κοινωνίας της Κύπρου. Μετ’ ευγνωμοσύνης μνημονεύουμε τους Λαρνακείς αθλητές, μέλη του Συλλόγου, οι οποίοι θυσίασαν τη ζωή τους στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της πατρίδας μας. Τελειώνοντας, θα θέλαμε να ευχηθούμε ο Σύλλογος να συνεχίσει την πορεία του για πολλά ακόμα χρόνια, προσφέροντας υγιή ενασχόληση στους νέους της πόλης μας και να εξακολουθήσει να αναδεικνύει αξιόλογους αθλητές και πολίτες. † Ο Μητροπολίτης Κιτίου Νεκτάριος ΧΑΙΡΕΤ Ι ΣΜΟΣ

15 XPONIA Παρακαταθήκη ζωής για τη νέα γενιά ΧΑΙΡΕΤ Ι ΣΜΟΣ Ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ο Ζήνων» δεν είναι απλώς ένας σύλλογος. Ο Γ.Σ.Ζ. είναι κάτι πολύ δυνατότερο και ουσιαστικότερο από μιαν ιδέα. Περικλείει όλο το αθλητικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι της Λάρνακας. Αποτελεί αθλητικό «φυτώριο», το οποίο από την έναρξη της λειτουργίας του πριν από 125 χρόνια μέχρι και σήμερα έχει αναδείξει πολλούς αθλητές υψηλού επίπεδου. Παράλληλα προσφέρει την ευκαιρία σε εκατοντάδες παιδιά να ασχολούνται με τον αναπτυξιακό αθλητισμό. Παραμένει ενεργός και συνεχίζει να εξυψώνει το αγωνιστικό φρόνημα, την καλλιέργεια του πνεύματος, της ενότητας και της συνεργασίας. Ο αθλητισμός συνιστά σημαντικό μέρος του πολιτισμού που ενισχύει την καλλιέργεια προσωπικότητας και ήθους. Έχουμε χρέος απέναντι στη νεολαία μας να της προσφέρουμε δημιουργικές εξόδους στα μεγάλα αδιέξοδα της εποχής μας. Μέσα από τις σελίδες του παρόντος επετειακού λευκώματος παρουσιάζονται η δράση και η πορεία του Γ.Σ.Ζ. και σκιαγραφείται η πραγματική διάστασή του. Η έκδοση αυτή αποτελεί σημαντικό τεκμήριο όχι μόνο για την ιστορική διαδρομή του Συλλόγου, αλλά και για την αθλητική και πολιτιστική κληρονομιά της πόλης μας. Με το πλούσιο περιεχόμενό του αποτελεί παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Η Επιτροπή Νεολαίας και Αθλητισμού του Δήμου Λάρνακας και γενικά ο Δήμος Λάρνακας, με τη στενή και άριστη συνεργασία που έχει με όλους τους φορείς του αθλητισμού, ιδιαίτερα με τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού, δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στον αθλητισμό και στον πολιτισμό. Οι τομείς αυτοί βρίσκονται ψηλά στις προτεραιότητές μας. Εμείς, ως Τοπική Αρχή, στηρίζουμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας τη δράση του Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» ώστε να υπάρχουν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες άθλησης, τόσο στον μαζικό αθλητισμό, όσο και στον αγωνιστικό. Συγχαίρω το διοικητικό συμβούλιο του Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» για τη μέχρι τώρα πορεία του, αλλά και για όλες τις επιτυχίες που έχει σημειώσει. Με την παρουσία του προβάλλει τη Λάρνακα και καλλιεργεί κλίμα υγιούς άμιλλας, φιλίας και συναδέλφωσης. Απευθύνω τα συγχαρητήριά μου προς τον Γυμναστικό Σύλλογο «Ο Ζήνων». Εύχομαι να συνεχίσει έτσι απρόσκοπτα το αξιόλογο έργο που επιτελεί και να συνεχίσει να αναδεικνύει αθλητές με άριστο ήθος και αποδόσεις. ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΥΡΑΣ Δήμαρχος Λάρνακας

17 Αθησαύριστο πολύτιμο υλικό στα αρχεία του Γ.Σ.Ζ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Φάκελοι κι άλλοι φάκελοι στοιβάζονταν στο γραφείο κάτω από την κεντρική κερκίδα του νέου σταδίου Γ.Σ.Ζ. στη Λάρνακα. Κάθε φορά με διακατείχε αδημονία και αγωνία. Τι θησαυρούς θα έκρυβε άραγε αυτή η νέα δόση φακέλων, που αγόγγυστα κουβαλούσαν οι λειτουργοί από την αποθήκη για να τους διεξέλθω; Και πράγματι... Ήταν γεμάτοι οι φάκελοι με χειρόγραφες επιστολές σημαντικών προσωπικοτήτων, με ιστορικά ντοκουμέντα, αφίσες και φυλλάδια, προγράμματα αθλητικών αγώνων, αποτελέσματα, εκθέσεις, πρακτικά συνεδριάσεων κ.λπ. Θησαυροί για τον ερευνητή! Η ιστορική έρευνα αποτελεί πάντοτε συναρπαστική εμπειρία. Αυτή τη φορά όμως, ομολογώ, ότι ήταν κάτι το ιδιαίτερο. Γι’ αυτό αισθάνομαι απέραντη ευγνωμοσύνη προς τον Γ.Σ.Ζ. που μου εμπιστεύτηκε το έργο της έρευνας και συγγραφής επετειακού λευκώματος για τα 125 χρόνια από την ίδρυση του Γυμναστικού Συλλόγου «Ο Ζήνων» Λάρνακας. Θέλω επίσης να εκφράσω τα αισθήματα ευγνωμοσύνης που με διακατέχουν προς όλους εκείνους που μου παρείχαν κάθε είδους βοήθεια για την παρούσα έκδοση. Ευχαριστώ πρωτίστως τον Γ.Σ.Ζ. και όλους τους συντελεστές του, τον πρόεδρο Ανδρέα Ζαχαρίου, τον αντιπρόεδρο Γεώργιο Λουρουτζιάτη, καθώς και όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, ιδιαιτέρως τον Σταύρο Μιχαήλ, την επιτροπή εκδηλώσεων, τους προπονητές και τους αθλητές, παλαιότερους και νεότερους, τα στελέχη του Συλλόγου, ιδιαιτέρως τη λειτουργό Ιωάννα Μιχαήλ, που ανταποκρινόταν πάντοτε πρόθυμα χωρίς να φείδεται κόπου και μόχθου. Συμμεριζόταν τη συγκίνηση για κάθε νέο εύρημα στο αρχείο και το Μουσείο του Γ.Σ.Ζ. Βαθύτατα είναι τα αισθήματα ευγνωμοσύνης προς τον αγαπητό φίλο Λούη Περεντό, γνωστό σε όλους για τις ευαισθησίες που έχει ως ποιητής, συγγραφέας, ερευνητής, φωτογράφος. Με άσβεστο πάθος και ανεξάντλητο ενθουσιασμό φωτογράφισε, ψηφιοποίησε παλιές φωτογραφίες και ντοκουμέντα από το αρχείο και το Μουσείο Γ.Σ.Ζ., συνέλεξε μαρτυρίες από αθλητές και παράγοντες, κατέγραψε πτυχές της ιστορίας της Λάρνακας και των ανθρώπων της. Όλα αυτά τα μοιράστηκε απλόχερα μαζί μας για τις ανάγκες της έκδοσης, στην οποία συνέβαλε με πολλούς άλλους τρόπους. Πάντοτε γενναιόδωρος κι ανιδιοτελής... Μεγάλο ευχαριστώ απευθύνω προς τους άριστους γνώστες του κυπριακού αθλητισμού, που ήταν στο πλευρό μας σε κάθε βήμα για την παρούσα έκδοση. Ο Αντώνης Δράκος, τέως πρόεδρος της ΚΟΕΑΣ, αφιέρωσε πολύτιμο χρόνο για να αναγνωρίσει πρόσωπα σε φωτογραφίες, να μας παρέχει πληροφορίες, να διαβάσει κείμενα και να διασταυρώσει στοιχεία. Αστείρευτη πηγή γνώσεων. Ο Αντώνης Γεωργαλλίδης, γενικός διευθυντής της ΚΟΕΑΣ, ήταν κάθε στιγμή πρόθυμος να βοηθήσει σε ό,τι του ζητήσαμε, ακόμη και διακόπτοντας άλλες ασχολίες του. Ο Ευθύμιος Λοϊζή ήταν καθοδηγητική πυξίδα για την παρούσα έρευνα, με την καταπληκτική μνήμη του όσον αφορά το ποιος αθλητής, πού, πότε και ποιαν επίδοση είχε. Πολλά οφείλουμε και στον Ανδρέα Χατζηβασιλείου. Εδώ και πολλά χρόνια μάς τροφοδοτεί με ανεκτίμητης αξίας ιστορικό υλικό για τον κυπριακό αθλητισμό. Κι όπως πάντοτε, ο Κωστής Κοκκινόφτας, διευθυντής του Κέντρου Μελετών της Ιεράς Μονής Κύκκου, ευρυμαθέστατος ερευνητής και εξαίρετος φίλος και συμπαραστάτης, έδωσε χρήσιμες συμβουλές για καθοδήγηση της έρευνας στην κυπρολογική βιβλιογραφία. Λόγω του περιορισμένου χώρου, είναι αδύνατο να συνεχίσω με ονομαστική αναφορά. Όλοι όσοι παρείχαν βοήθεια με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ξέρουν πολύ καλά ότι η ευγνωμοσύνη μου είναι ουσιαστική, για τον καθένα ξεχωριστά. Παραδίδουμε την παρούσα έκδοση, που είναι αποτέλεσμα γόνιμης συνεργασίας μεταξύ Γ.Τ.Π. και Γ.Σ.Ζ. στην κρίση του αναγνωστικού κοινού, με την ενδόμυχη ελπίδα ότι θα αποτελέσει την πρώτη απόπειρα για καταγραφή της προσφοράς του Γ.Σ.Ζ. στον κυπριακό αθλητισμό και στην κοινωνία της Λάρνακας ειδικότερα. Ευχόμαστε η έκδοση να καταστεί το έναυσμα για περαιτέρω έρευνα και ανάδειξη όλων των θησαυρών που διασώθηκαν στο αρχείο του Γ.Σ.Ζ. επί τόσες δεκαετίες. Εδώ παρουσιάζεται μόνο μικρό δείγμα. Καταλήγοντας θα προσθέσουμε και το αυτονόητο: το αρχείο του Γ.Σ.Ζ. πρέπει να συντηρηθεί και να ψηφιοποιηθεί. Προφανώς ο ίδιος ο Γ.Σ.Ζ. δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Προς τιμήν του διατήρησε τα αρχεία του επί δεκαετίες, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κατά καιρούς. Επιβάλλεται λοιπόν, να γίνουν όλα όσα χρειάζονται για να καταστεί το αρχείο του Γ.Σ.Ζ. προσβάσιμο για τους μελετητές και τους ερευνητές, ώστε να αξιοποιηθεί κατάλληλα. Έχει τεράστια αξία όχι μόνο για την ιστορία του Γ.Σ.Ζ., αλλά και των υπόλοιπων γυμναστικών συλλόγων, ιδιαίτερα των προσφυγικών που απώλεσαν τα αρχεία τους λόγω της τουρκικής κατοχής. Έχει ανεκτίμητη αξία ευρύτερα για την ιστορία της Κύπρου. Ιδού λοιπόν πεδίο δράσης λαμπρόν για κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, που έχουν αποστολή και ευθύνη σ’ αυτό τον τομέα. Δρ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ Ερευνητής - συγγραφέας

Made with FlippingBook

RkJQdWJsaXNoZXIy MTUzMzM1NQ==