200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

87 Πτυχές από τη συμβολή της Εκκλησίας της Κύπρου στην Επανάσταση του 1821 Υπό τα δεδομένα αυτά, κατανοείται και εξηγείται η εξαπόλυση της γνωστής αρχιεπισκοπικής εγκυκλίου της 22ης Απριλίου 1821 και του εγκυκλίου γράμματος της 16ης Μαΐου 1821, το οποίο φέρεται να είναι και το τελευταίο 8 γνωστό έγγραφο του αρχιεπισκόπου. Η είδηση του απαγχονισμού του πατριάρχη Γρηγόριου Ε’ (10 Απριλίου 1821) έφθασε στην Κύπρο περίπου στις 21 Απριλίου. Την ίδια περίοδο εκδόθηκε σουλτανικό φιρμάνι με το οποίο διατάχθηκε ο αφοπλισμός των χριστιανών υπηκόων της αυτοκρατορίας στην Κύπρο. Σε εκτέλεση αυτού, διεκπεραιώθηκαν από την Πτολεμαΐδα περίπου 4.000 στρατιώτες, προκαλώντας αναβρασμό στην τοπική κοινωνία. Προς κατευνασμό του ποιμνίου εκδόθηκε το πρώτο από τα προμνημονευθέντα έγγραφα προς τους κατοίκους της Λευκωσίας, το οποίο παρείχε διαβεβαιώσεις περί των αγαθών προθέσεων της τουρκικής Διοικήσεως και παραινούσε τους κατοίκους να παραδώσουν τα όπλα με ηρεμία υπακούοντας τις τουρκικές αρχές. Η πρώτη ανάγνωσή του θεωρείται οξύμωρη, αν αναλογισθεί κανείς ότι εκδόθηκε από Φιλικό. Ρεαλιστική αντιμετώπιση του ζητήματος, όμως, πείθει ότι πρόκειται για ένα ευφυές στρατήγημα, το οποίο διασφαλίζει το μείζον: την προστασία του άμαχου πληθυσμού. Αντίστοιχη φύση έχει και ο «αφορισμός» του πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ προς τους επαναστατημένους Ρωμιούς. Στην ίδια 8. ΕΓΓΛΕΖΑΚΗΣ, 395-414. Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγόριου Ε’ .