200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή την Ελλήνων της Κύπρου 72 χρόνια, ο αριθμός αυτός ήταν κατά πολύ μικρότερος, αφού αρκετοί Κύπριοι είχαν εγκαταλείψει την ιδιαίτερή τους πατρίδα, εξαιτίας των όσων διαδραματίστηκαν το καλοκαίρι του 1821 με τις σφαγές των αρχιερέων και των προκρίτων, και τις διώξεις που ακολούθησαν. Είναι χαρακτηριστικό της κατάστασης αυτής ότι το 1825 οι άρρενες Χριστιανοί κάτοικοι, οι οποίοι πλήρωναν κεφαλικό φόρο, ανέρχονταν σε μόλις 13.141 άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 40.000 συνολικό χριστιανικό πληθυσμό 6 . Γι᾽ αυτό και είχε καταβληθεί σημαντική προσπάθεια από την Κυπριακή Εκκλησία και τις τοπικές Αρχές, ώστε να πειστούν όσοι είχαν εγκαταλείψει το νησί, καταφεύγοντας σε γειτονικές χώρες, να επιστρέψουν στην Κύπρο με κίνητρο την εξασφάλιση κάποιων προνομιακών ρυθμίσεων σε φορολογικά και άλλα ζητήματα 7 . Ανάμεσαστους Κύπριους αγωνιστές που συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση περιλαμβάνονται και ορισμένοι οι οποίοι πολέμησαν στο Μεσολόγγι και ενίσχυσαν τις ελληνικές δυνάμεις στην πρώτη και τη δεύτερη πολιορκία του από τις υπέρτερες τουρκικές. Πρόκειται για τους λοχαγό της Φάλαγγας Ιωάννη Κύπριο, Παντελή Γεωργίου Oρφανού, καπετάν Ιωάννη Κύπριο, Μιχαήλ Αντωνίου, Αρχιμανδρίτη Θεόφιλο Θησέα, Νικόλαο Χατζησάββα, Xατζηχριστόδουλο Kοκκινόφτα και Γιάννη Πασαπόρτη. Ο πρώτος από τους ανωτέρω, ο λοχαγός της Φάλαγγας I ωάννης Kύπριος , υπήρξε ένας από τους πιοσημαντικούς Κύπριους αγωνιστές. Όπως αναφέρεται σε σχετικά έγγραφα, που διαφυλάχθηκαν στο «Αρχείο Αγώνος» της Eθνικής Bιβλιοθήκης της Eλλάδος, ο Κύπριος λοχαγός συμμετείχε σε αμφότερες τις πολιορκίες του Μεσολογγίου, το 1822 και το 1825-26, όπου και τραυματίστηκε. Για τη δράση του σώζονται πιστοποιητικά Ελλήνων οπλαρχηγών, οι οποίοι βεβαιώνουν ότι προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες, ώστε η πόλη να παραμείνει ελεύθερη. Για παράδειγμα, ο Πετρόμπεης Mαυρομιχάλης μαρτυρεί ότι ο λοχαγός Ιωάννης υπηρέτησε με αυτοθυσία την ιδέα της ελευθερίας από την έναρξη του Αγώνα τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα. Προσθέτει ακόμη ότι πολέμησε «ως αξιωματικός εξαιρετικώς εις το Mεσολόγγιον, το 1822 έτος, όπου και εις μίαν πεισματώδη έξοδον επληγώθη εις τον πόδα τον αριστερόν». Παρόμοια μαρτυρία δίνει και ο συνταγματάρχης Θεοδωράκης Γρίβας, ο οποίος σημειώνει ότι ο K ύπριος αγωνιστής πολέμησευπό τις διαταγές τουμε γενναιότητα 6. Theodoros Papadopoullos, Social and Historical data on population (1570-1878) , Nicosia 1965, σ. 160. 7. Περισσότερα για το ζήτημα αυτό βλ. Κωστή Κοκκινόφτα, Κύπρος και 1821 , Λευκωσία 2021, σσ. 473-476.