200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

31 Οι αδελφοί Θησέα Ιδιαίτερη αναφορά οφείλεται στους Κύπριους αδερφούς Θησέα, συγγενείς του εθνομάρτυρα Κυπριανού, που ανήκαν σε πλούσια οικογένεια του νησιού. Ο Νικόλαος Θησέας τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης βρισκόταν στη Μασσαλία ως Ρώσος υπήκοος ασκώντας εμπορική δραστηριότητα. Μυήθηκε στηΦιλική Εταιρεία και συντόνιζε τη μετάβαση των Γάλλων φιλελλήνων στην Ελλάδα. Το φθινόπωρο του 1821 εγκατέλειψε τη Μασσαλία και πήγε στη Ρώμη, όπου μαζί με τον αδερφό του Θεόφιλο και άλλους Κύπριους φυγάδες συνέταξαν υπόμνημα για την ελευθερία της Κύπρου. Έχουμε έτσι ένα σημαντικό ντοκουμέντο του πρώτου ίσως αιτήματος για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Στη συνέχεια, κατέβηκε στον Μοριά όπου υπηρέτησε στο πλευρό του Υψηλάντη, αναλαμβάνοντας την οργάνωση Φιλελλήνων. Καθώς ήταν πλούσιος, ξόδεψε μεγάλος μέρος της περιουσίας του στον Αγώνα. Στις βεβαιώσεις του Νικήτα Σταματελόπουλου (Νικηταρά) και του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη γίνεται λόγος για τη μεγάλη προσφορά του Νικόλαου Θησέα στη διατήρηση κλίματος συναδέλφωσης και ομόνοιας μεταξύ των αγωνιστών. Κύπριοι στο Μεσολόγγι Στη μαρμάρινη πλάκα του μνημείου είναι χαραγμένα τα ονόματα του Χριστόδουλου Κοκκινόφτα από την Τσάδα («πλούσιου ποιμνιοτρόφου», κατά τον Λ. Φιλίππου), του Νικόλαου Χατζησάββα επίσης από την Τσάδα, του Ιωάννη Κυπρίου , «λοχαγού της Φάλαγγας», του καπετάν Ιωάννη Κυπρίου , κυβερνήτη του πλοιαρίου «Ποσειδών», στο οποίο αναφερθήκαμε παραπάνω, του Μιχαήλ Αντωνίου Κυπρίου , του Παντελή Γεωργίου Ορφανού (τραυματίστηκε στην πολιορκία) και του Γιάννη Πασαπόρτη , από την Κοίλη. Πιο γνωστός στην Κύπρο από τους παραπάνωήταν ο Πασαπόρτης, από τους τυχερούς και τολμηρούς που επέζησαν της Εξόδου του Μεσολογγίου. Το προσωνύμιο «Πασαπόρτης» οφείλεται στο ελληνικό διαβατήριο που έλαβε για τις υπηρεσίες του στο έθνος μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας και το επιδείκνυε με καμάρι Κύπριοι αγωνιστές του 1821