200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή την Ελλήνων της Κύπρου 22 ΤηφλόγατουΕλληνισμούδιατήρησανκαι οι περίφημες«Κοινότητες», θεσμόςπου προέρχεται πιθανότατα από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο. Ενώ τα παραπάνω αποτελούν τους κύριους λόγους για τους οποίους κατέστη δυνατή η διάσωση της ελληνικής γλώσσας και της ελληνικής συνείδησης των υπόδουλων Ελλήνων στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, είναι δυνατόν να αναφερθούν και αρκετοί ακόμα δευτερεύοντες λόγοι που συνέβαλαν προς αυτήν την κατεύθυνση 26 . Η οικονομική ανάκαμψη Μετά τους πρώτους δύο αιώνες του «σκοτεινού χάους», μια σειρά από ευνοϊκές εξελίξεις επιτρέπουν στον Ελληνισμό να ανακάμψει οικονομικά. Η οθωμανική αυτοκρατορία ξεκίνησε ως μια κλασική ισλαμική δύναμη που βασιζόταν στη συνεχή της επέκταση, μέσω της οποίας ενδυναμωνόταν και επιβίωνε. Οι Οθωμανοί ξεκίνησαν ως «γαζήδες» 27 και όσον κατακτούσαν νέες γαίες, τόσο η ορμή τους διατηρείτο. Όταν, στο τέλος του 17ου αιώνα, έφτασαν στη μέγιστη εδαφική τους επέκταση, βρέθηκαν σε μιαν κατάσταση πρωτόγνωρη γι’ αυτούς. Η εξάπλωση των Οθωμανών σταματά και η οθωμανική αυτοκρατορία μετατρέπεται σταδιακά από αυτοκρατορία «γαζήδων» σε ένα στατικό κράτος, που έχει ανάγκη από στιβαρή κρατική οργάνωση και από βιοτέχνες, εμπόρους και τεχνίτες όλων των ειδικοτήτων. Τα επαγγέλματα αυτά, που οι Τούρκοι δεν αγαπούσαν, αναγκαστικά περιήλθαν στα χέρια των υπόδουλων ραγιάδων και έτσι αρχίζει για αυτούς μια αντίστροφη πορεία οικονομικής ανάπτυξης, με φωτεινότερα παραδείγματα τους γουναράδες της Μακεδονίας, τους ράφτες και τους αργυροχρυσοχόους των Ιωαννίνων, τα Μεντεμοχώρια της Χαλκιδικής, τους νηματουργούς και υφαντουργούς της Θεσσαλίας και την Κοινότητα των Αμπελακίων, που ειδικεύτηκε στη βαφή των υφασμάτων. Ο σταδιακός εκτοπισμός των Ιταλών από τον χώρο της Ανατολής υπήρξε ευεργετικός για την οθωμανική οικονομία. Οι Ιταλοί με τις εμπορικές και ναυτικές τους δραστηριότητες δεν άφηναν χώρο για να αναπνεύσουν οικονομικά οι κάτοικοι της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Όταν αποσύρθηκαν, δημιουργήθηκε ένα κενό που έσπευσαν, κυρίως για τους παραπάνω λόγους, να εκμεταλλευτούν οι υπόδουλοι χριστιανικοί λαοί. Στη θάλασσα το κενό αυτό καλύφθηκε από τους Έλληνες. Παράλληλα, οι Έλληνες δημιουργούν εμπορικά κέντρα σε πολλές 26. Για μια συνοπτική αλλά και περιεκτική ανάλυση των λόγων που συνέβαλαν στη γλωσσική και εθνική επιβίωση του υπόδουλου Ελληνισμού βλέπε Καργάκο, σσ. 222 - 226. 27. ΣΣ: Η τακτική της επιδρομής και κατάληψης νέων εδαφών που διαμοιράζονται ως γαίες στους πολεμιστές. Παράλληλα, με τους συστηματικούς εξισλαμισμούς των κατοίκων των νέων εδαφών, η στρατιωτική τους δύναμη έβαινε συνεχώς αυξανόμενη.