200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

19 Η σημασία της Ελληνικής Επανάστασης Όλα τα παραπάνω συνιστούν ένα μείγμα πολιτικών, οικονομικών, πνευματικών και φυσικών συνθηκών που καθιστούσαν την οριστική εξαφάνιση του ελληνικού έθνους μία σοβαρή επικείμενη πιθανότητα. Η Επιβίωση του Γένους Επιβίωση της γλώσσας και της εθνικής συνείδησης Από την πρώτη κιόλας στιγμή της Τουρκοκρατίας, το πρόβλημα της επιβίωσης του Γένους, της γλώσσας του και της εθνικής του συνείδησης αναδεικνύεται ως ζωτικό. Η έλλειψη εγγράμματων ανθρώπων, οι οποίοι θα μπορούσαν να διδάξουν τη γλώσσα στα Ελληνόπουλα, είναι ολοφάνερη μετά τη μαζική μετανάστευσή τους 22 . Τα σχολεία έπαψαν να λειτουργούν, και η εκδοτική ή αντιγραφική παραγωγή βιβλίων μηδενίστηκε. Κατά την ίδια όμως περίοδο, κατά θαυμαστό τρόπο, φυτεύονται και οι σπόροι της επιβίωσης του Ελληνισμού. Η Εκκλησία, αρχικά, αποτελεί έναν από τους παράγοντες διάσωσης της ελληνικής γλώσσας, συνεχίζοντας να λειτουργεί, να γράφει και να διδάσκει στα ελληνικά. ΗΜεγάλη του Γένους Σχολή και πολλά μοναστηριακά σχολεία αποτέλεσαν φυτώρια νέων λογίων και ανθρώπων των γραμμάτων. Τα μοναστηριακά σχολεία, που λειτούργησαν κυρίως ως νυχτερινά, δίδασκαν τις νύχτες στα Ελληνόπουλα την ελληνική γλώσσα, καθώς την ημέρα εργάζονταν σε αγροτικές και άλλες βαριές εργασίες. Στα σχολεία αυτά διατηρήθηκε και η φλόγα του Ελληνισμού στις νεανικές ψυχές των υπόδουλων Ελλήνων. Γι’ αυτό ίσως ο θρύλος τα ονόμασε «κρυφά σχολειά», τα οποία ενέπνευσαν μεγάλους ποιητές και ζωγράφους. Η ανάμνηση του ένδοξου παρελθόντος των Ελλήνων δεν έσβησε ποτέ από τη μνήμη του Γένους 23 . Τούτο μάλιστα αποτελεί και μιαν ισχυρή ένδειξη για την αδιάλειπτη συνέχεια του ελληνικού έθνους από την αρχαιότητα μέχρι την 22. Βλ. σχετικά: Παπαρρηγόπουλος, σσ.160 - 166. 23. Καργάκος, (2005) σ.222. Το “Κρυφό Σχολειό” του Νικολάου Γύζη.