200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

111 γεγονός ότι υπήρξαν και τότε φωνές που επιχειρηματολογούσαν υπέρ μίας διαφορετικής αντιμετώπισης της Κύπρου· μία τέτοια ήταν κι ο αμφιλεγόμενος «γενεράλ» (στρατηγός) Δημήτριος Δεβίντ ή Δεβουΐστ ή Δεβουϊτζί (Demetr de Wuits), ο οποίος επιχείρησε να πείσει τους επαναστατημένους Έλληνες να εκστρατεύσουν στην Κύπρο με σκοπό την απελευθέρωσή της 33 , ενώ προς τούτο επιδίωξε ανεπιτυχώς και τη σύναψη δανείου στην Αγγλία 34 . Η όλη ιστορία έληξε με διαταγή για σύλληψη των πρωταιτίων. Όπως, μάλιστα, αναφέρεται στο βούλευμα υπ’ αριθμό 1185 της 21ης Φεβρουαρίου 1826, το βουλευτικό (νομοθετικό σώμα) εξουσιοδότησε το εκτελεστικό (κυβέρνηση) της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος «νὰ μεταχειρισθῇ ὃλους τοὺς δυνατοὺς τρόπους διὰ νὰ ἐμποδίσῃ αὐτὴν τὴν ἐκστρατείαν», δηλαδή την εκστρατεία απελευθέρωσης της Κύπρου 35 . Επιλογικά, μπορούμε να αναφέρουμε ότι οι ίδιοι παράγοντες που προσδιόρισαν τη ματαίωση της εθνεγερσίας στην Κύπρο στις απαρχές του 19ου αιώνα είναι εκείνοι που επί μακρόν ανέστειλαν την υλοποίηση του εθνικού οράματος του εδώ Ελληνισμού για αυτεξουσιότητα και αυτοδιάθεση· η ύπαρξη ενός κατακτητή με ικανότητα αποτελεσματικού ελέγχου και καταστολής σε ολόκληρη την εδαφική επικράτεια του νησιού, η τάση των εδώ αγωνιστών να αιμοδοτούν τη μητροπολιτική Ελλάδα με πόρους και έμψυχο δυναμικό, ιδίως μετά την in situ καταστολή ή ανάσχεση των επαναστατικών κινημάτων και, τέλος, η αδυναμία των δυνάμεων του ελλαδικού χώρου να συνδράμουν δυναμικά τα εντόπια (κυπριακά) κινήματα, απέσυραν τον Ελληνισμό του νησιού από το εθνεγερτικό προσκήνιο. Ως άμεσο επιστέγασμα των πιο πάνω παραμέτρων, η Κύπρος παρέμεινε εκτός της όποιας συζήτησης, ακόμα και στην πρεσβευτική διάσκεψη του Πόρου του 1828, όπου η ελληνική πλευρά ήγειρε, πάντως, διεκδικήσεις για άλλες αλύτρωτες περιοχές, όπως η Θεσσαλία, η Ήπειρος και η Κρήτη 36 . 33 . Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, Τ. 9 [Λυτά έγγραφα Α’ & Β’ Βουλευτικής Περιόδου (1822-1824) : Πελοποννησιακή Γερουσία, Γερουσία Δυτικής Χέρσου Ελλάδος, Άρειος Πάγος & Βουλευτικό Σώμα] 367-369. 34 . Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, Τ. 7 [Γ’ Βουλευτική Περίοδος (1824-1826) : Πρακτικά του Βουλευτικού Σώματος] 202-203, Τ. 8 [Γ’ Βουλευτική Περίοδος (1824-1826) : Προβουλεύματα και λοιπά εξερχόμενα έγγραφα του Βουλευτικού Σώματος] 194. 35 . Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας, Τ. 8 [Γ’ Βουλευτική Περίοδος (1824-1826) : Προβουλεύματα και λοιπά εξερχόμενα έγγραφα του Βουλευτικού Σώματος] 412. 36. Μπρεδήμας (2021) 13-14. Οι σφαγές των Ελλήνων της Κύπρου το 1821 και το Διεθνές Δίκαιο των Αρχών του 19ου Αιώνα