200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή την Ελλήνων της Κύπρου 106 ορολογικά (γίνεται λόγος για την αρχή των εθνοτήτων ή απλά την εθνικότητα) 15 αλλά και μεθοδολογικά, το ζήτημα της αυτοκυβέρνησης και γενικά της αυτεξουσιότητας ενός λαού ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με τα βασικά δεδομένα του κυρίαρχου κοινωνικού, πολιτικού και ιδεολογικού αφηγήματος στη Δυτική Ευρώπη 16 . Επεξηγηματικά, ηπροβληματική τηςαυτοδιάθεσης την εποχήεκείνηπρόβαλλεως παραφυάδα είτε των θεωριών του κοινωνικού συμβολαίου -που προσπαθούσαν, με σκοπό τη συλλογική ασφάλεια και ευημερία 17 , να εξηγήσουν τη δημιουργία των πολιτικών κοινοτήτων στη βάση της συναίνεσης των εξουσιαζομένων και της εκχώρησης της κυριαρχίας στον εκάστοτε ηγεμόνα- είτε ως επιμέρους πτυχή του προβλήματος της μεταβολής της εδαφικής κυριαρχίας. Ειδικότερα, διαπρεπείς διανοητές, όπως ο Grotius και ο von Pufendorf, υποστήριζαν ότι μια εδαφική περιοχή δεν μπορεί να καταστεί αντικείμενο συναλλαγής μεταξύ ηγεμόνων, χωρίς να ερωτηθεί ο πληθυσμός/ λαός αυτής στο πλαίσιο κάποιας δημοψηφισματικού τύπου διαδικασίας 18 . Στη βάση αυτών των παραδοχών διενεργήθηκαν και κάποια πρώιμα νεωτερικά δημοψηφίσματα, όπως για παράδειγμα στη Βουργουνδία (1527) και την Αβινιόν (1791) 19 της Γαλλίας. Παράλληλα, με διακηρύξεις στο πλαίσιο της Αμερικανικής (1776) 20 αλλά και της Γαλλικής (1789/1790) 21 Επανάστασης, η έννοια του δικαιώματος ενός λαού για αυτοκυβέρνηση φάνηκε πρόσκαιρα να αποκτά και ένα πραγματικό νομικό περιεχόμενο 22 . Ωστόσο, η επικράτηση της Πενταρχίας της Ιεράς Συμμαχίας στην 15. Charles Dupuis, ‘Regles generales du droit de la paix’ (1930) 32 Recueil des Cours 5, 32 et seq . 16. Robert Redslob, ‘Le principe des nationalités’ (1931) 37 Recueil des Cours 5, 8 et seq . 17. Ian Brownlie, ‘An Essay in the History of the Principle of Self-Determination’ στο C. H. Alex- androwicz, Grotian Society Papers 1968: Studies in the History of the Law of Nations (The Hague: Martinus Nijhoff, 1970) 90, 91-92. 18. Jörg Fisch, The Right of Self-Determination of Peoples: The Domestication of an Illusion (Cam- bridge: Cambridge University Press, 2015) 66-68. 19. Matt Qvortrup, ‘A Brief History of Self-determination Referendums Before 1920’ (2015) 14(5) Ethnopolitics 547, 548-550. 20. Bronwlie (1970) 92· Cassese (1995) 11· ‘American Declaration of Independence’ (1776)· βλ. και David Armitage, ‘The Declaration of Independence and International Law’ (2002) 59(1) William & Mary Quarterly 39. 21. Paul Bastid, ‘La Révolution de 1848 et le droit International’ (1989) 214 Recueil des Cours 171, 266· Bronwlie (1970) 92· ‘Bulletin de l’ Assemblée Nationale, Suite de la Séance du Mari 18 Mai’ στο Gazette nationale, ou le moniteur universel , T. 2, No 140 (Jeudi, 20 Mai 1790) 565-566. 22. Guyora Binder, ‘The Case for Self-Determination’ (1992) 29 Stanford Journal of International Law 223, 227.