200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή την Ελλήνων της Κύπρου 104 της εποχής 7 . Μολονότι, λοιπόν, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε, βάσει των πηγών της επαναστατικής και πρώιμης μετεπαναστατικής περιόδου 8 , ότι οι σφαγές της Χίου, των Ψαρών και της Κύπρου αντιμετωπίζονταν ως τουλάχιστον ισοδύναμες θηριωδίες 9 , η μεταγενέστερη ανάλυση φαίνεται να υπερτονίζει τη σημασία των βαναυσοτήτων στα νησιά του Αιγαίου, παραμερίζοντας άλλα παρόμοια περιστατικά εγκλημάτων θηριωδίας 10 . Ενδεικτική είναι άλλωστε η θέση σύμφωνα με την οποία οι σφαγές αμάχων στη Χίο και τα Ψαρά πρακτικά αποκατέστησαν το κύρος των αγωνιζόμενων Ελλήνων και διέσωσαν την ελληνική υπόθεση ενώπιον της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, η οποία -παρά τα αρχικά κύματα φιλελληνισμού- είχε μάλλον μεταστραφεί μετά τα γεγονότα της Άλωσης της Τριπολιτσάς (Σεπτέμβριος 1821) 11 . Επομένως, εύλογα προκύπτει το ερώτημα γιατί οι θηριωδίες αυτές κινητοποίησαν το συλλογικό δικαίωμα των δυνάμεων σε ένοπλη επέμβαση, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη σύγκρουση των τριών χριστιανικών στόλων στο Ναβαρίνο με τις συνασπισμένες υπό τον Ιμπραήμ τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις και τη γαλλική εκστρατεία στον Μοριά 12 , ενώ αντίθετα η βίαιη αντιμετώπιση 7. Edward Augustus Freeman, The Eastern Question in Its Historical Bearings: An Address Delivered in Manchester, November 15, 1876 (Manchester: National Reform Union, 1876) 15. 8 . François Pouqueville, Histoire de la régéneration de la Grèce: Comprenant le précis des évène- ments depuis 1740 jusqu’en 1824 , T. III (Paris: Chez Firmin Didot Père et Fils, 1825) 252 et seq. 9. Βλ. Claude Delaval Cobham, Excerpta Cypria: Materials for a History of Cyprus (Cambridge: Cam- bridge University Press, 1908) 453-455, όπου παραθέτει μεταφρασμένα σχετικά αποσπάσματα από τον François Pouqueville (1824). 10. Rodogno (2012) 107 et seq .· Will Smiley, ‘War without War: The Battle of Navarino, the Otto- man Empire, and the Pacific Blockade’ (2016) 18 Journal of History of International Law 42, 46. 11 . Αντώνης Μπρεδήμας, Διεθνές Δίκαιο και Διπλωματία στα Χρόνια της Επανάστασης του 1821 (Αθήνα/Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας, 2021) 120-121 με περαιτέρω αναφορά στο έργο του Μακεδονομάχου ιστορικού Αλεξάνδρου Μαζαράκη-Αινιάν, Ιστορική Μελέτη 1821-1897 και ο Πόλεμος του 1897, Τ. Α’ (Αθήναι: Τυπογραφείον Φρίξου Α. Μπούκουρη, 1950) 35, που συνδέει ευθέως την εκ νέου ευαισθητοποίηση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης με τα γεγονότα του Πάσχα του 1822 και τη σφαγή των γυναικόπαιδων της Χίου. 12 . Δεν είναι τυχαίο ότι η επέμβαση των Δυνάμεων στο Ναβαρίνο αντιμετωπίζεται από σημαντική μερίδα της βιβλιογραφίας ως η πρώτη νεωτερική ανθρωπιστική επέμβαση/ αντίδραση των Τριών Δυνάμεων στον κίνδυνο αφανισμού των επαναστατημένων Ελλήνων. Βλ. H. W. Halleck, Interna- tional Law; Or Rules Regulating the Intercourse of States in Peace and War (San Francisco: Bancroft & Co 1861) 340· Augustus Granville Stapleton, Intervention and Non-Intervention Or The Foreign Policy of Great Britain from1790 to 1865 (London: JohnMurray, 1866) 31-32· Theodore D. Woolsey, Introduction to the Study of International Law (3rd edn, New York: Charles Scribner & Co, 1871) 73· Sheldon Amos, Lectures on International Law: Delivered in the Middle Temple Hall to the Students of the Inns of Court (London: Stevens & Sons, 1874) 40-41· F. de Martens, ‘F. Martens, ‘Étude his- torique sur la politique Russe dans la question d’ Orient’ (1877) 9(1) Revue de droit international et de l gislation compar e 49, 58· Robert Phillimore, Commentaries upon International Law , Vol I (London: Butterworths, 1879) 568-569· T. J. Lawrence, Essays in Some Disputed Questions in Inter- national Law (2nd edn, Cambridge: Deighton, Bell & Co: 1885) 81 (έμμεσα)· Thomas Alfred Walker, A Manual of Public International Law (Cambridge: Cambridge University Press, 1895) 22-23· Henry