200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η συμβολή των Ελλήνων της Κύπρου

103 Οι σφαγές των Ελλήνων της Κύπρου το 1821 και το Διεθνές Δίκαιο των Αρχών του 19ου Αιώνα Δημήτριου Α. Κούρτη, υποψηφίου Διδάκτορα Διεθνούς Δικαίου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Οι σφαγές των Ελλήνων της Κύπρου το 1821 και το Διεθνές Δίκαιο των Αρχών του 19ου Αιώνα Εισαγωγή Ο Daniel Webster, τότε αντιπρόσωπος της πρώτης εκλογικής περιφέρειας της Μασαχουσέτης, και μετέπειτα Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, σ’ έναν από τους πλέον πρώιμους ιστορικούς λόγους 1 του ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ -αποπειρώμενος να πείσει τα μέλη της αμερικανικής κάτω βουλής 2 να αποστείλουν «[ε]κπρόσωπο ή Αρμοστή στην Ελλάδα, οποτεδήποτε ο Πρόεδρος φρονήσει σκόπιμο να προβεί σε έναν τέτοιο διορισμό» 3 - αναφέρθηκε στις θηριωδίες των Οθωμανών εναντίον των υπόδουλων ελληνικών πληθυσμών. Μετά τη σφαγή της Χίου (Απρίλιος 1822), ο διαπρεπής ρήτορας έστρεψε την προσοχή του ακροατηρίου του στις σφαγές της Κύπρου (1821-1827). Το ίδιο και ο Edward Augustus Freeman, ο οποίος δεν παρέλειψε να αναφέρει πως «Ό,τι αυτός [ο Οθωμανός, δηλαδή η Οθωμανική Αυτοκρατορία] έπραξε μόλις τώρα στη Βουλγαρία, έπραξε τότε στη Χίο και την Κύπρο» 4 . Αν και οι μεταγενέστεροι σχολιαστές προτείνουν, μάλλον αυθαίρετα, ότι ο Freeman εσφαλμένα αναφέρθηκε στην Κύπρο, ενώ είχε υπόψη του την Κρήτη 5 , γεγονός είναι ότι οι οθωμανικές σφαγές άφησαν ένα ιδιαίτερο αποτύπωμα στη συλλογική μνήμη τόσο των δυτικών κοινωνιών 6 όσο και των πολιτικών ελίτ 1. ‘The Greek Revolution’ (19 January 1824) στο Webster Daniel, Writings and Speeches of Daniel Webster , Vol. V (Boston MA: Little, Brown, & Co, 1903) 60-93, 84. 2 . American State Papers, Foreign Relations , Vol.V (Washington DC: Gales & Seaton,1858) 252-262. 3 . Annals of Congress (HoR), Vol. 41 (18th Congress: 1 Session) 805. 4. William E. Gladstone, Lessons in Massacre; Or the Conduct of the Turkish Government in and about Bulgaria since May 1876: Chiefly from the Papers Presented by Command (London: John Murray, 1877). 5. Davide Rodogno, Against Massacre: Humanitarian Interventions in the Ottoman Empire, 1815- 1914: The Emergence of a European Concept and International Practice (Princeton/Oxford: Princ- eton University Press, 2012 [epub]) 199. 6. Βλ. Samuel Jacob, George Procter, J. E. Riddle & James MacConechy , History of the Ottoman Empire: Including a Survey of the Greek Empire and the Crusades (2nd rev. edn, London/ Glasgow: Richard Griffin & Co, 1854), όπου μεταξύ των κορυφαίων γεγονότων για το έτος 1821 στην οθωμανική ιστορία μνημονεύεται η σφαγή 10.000 (σύμφωνα με τους συγγραφείς) χριστιανών στο νησί της Κύπρου.