Αγρότης, τεύχος 482

15 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 1 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 2 ΓΕΩΡΓIΑ Βιβλιογραφία 1. Ayers, R.S.; Westcot, D.W. Water Quality for Agriculture; FAO Irrigation and Drainage Paper; FAO: Rome, Italy, 1989; Volume 29, ISBN 92-5-102263-1. 2. Nikolaou, G.; Neocleous, D.; Christophi, C.; Heracleous, T.; Markou, M. Irrigation Groundwater Quality Characteristics: A Case Study of Cyprus. Atmosphere 2020, 11, 302. 3. Νικολάου Γιώργος. Αξιοποίηση υφάλμυρου νερού για σκοπούς άρδευσης. Τμήμα Γεωργίας, 2019, 1-18, ISBN 978-9963-50-500-5. Σε ό,τι αφορά τα χλωριούχα ιόντα, η μέση τιμή των 450 mg l -1 είναι πάνω από το ανώτατο όριο για πλήρη παραγωγή για καλλιέργειες όπως είναι η φράουλα, τα φασόλια, τα μαρούλια, τα κρεμμύδια και τα καρότα. Άρδευση με νερά που παρουσιάζουν αυξημένη ηλεκτρική αγωγιμότητα, πέραν των άμεσων επιπτώσεων στην καλλιέργεια (μείωση απόδοσης, τοξικότητα), συντελούν και στην υποβάθμιση των εδαφών, αφού με την πάροδο του χρόνου ποσότητες αλάτων συσσωρεύονται στο έδαφος. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι για την καλλιέργεια του τριφυλλιού, άρδευση με ποσότητα νερού 1.200 χιλ. ετησίως, που αντιστοιχεί στον μέσο όρο των υδατικών αναγκών, αναμένεται να προσθέσει περίπου 20 τόνους αλάτων σε 1 εκτάριο. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν ότι σε μία δεκαετία το βόριο παρουσίασε στατιστικά σημαντική αύξηση με μέση τιμή τη μονάδα, τιμή που αποτελεί το ανώτατο όριο ανθεκτικότητας αρκετών καλλιεργειών. Εντούτοις, τα νιτρικά δεν έδειξαν αυξητική τάση και η αλατότητα του νερού δεν έδειξε χαρακτηριστική εποχικότητα. Σε ό,τι αφορά τον συντελεστή προσρόφησης νατρίου και το υπολειμματικό ανθρακικό νάτριο, δείκτες που αξιολογούν τη δυνητική υποβάθμιση του εδάφους σε σχέση με το νερό άρδευσης (περιορισμός διηθητικότητας του εδάφους κ.ο.κ) δεν διαφάνηκε οποιοσδήποτε κίνδυνος. Για την ορθολογική διαχείριση των υπόγειων αρδευτικών νερών θα πρέπει να γίνεται τακτική παρακολούθηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του νερού και της αλατότητας του εδάφους και να δίνονται οδηγίες που να αφορούν στο ποσοστό ξεπλύματος, το οποίο θα πρέπει να διατηρείται σε τέτοιο βαθμό έτσι ώστε να μην ξεπλένονται θρεπτικά στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Επιπλέον, για την επιλογή της κατάλληλης φυτείας σε σχέση με το νερό άρδευσης θα πρέπει να συνυπολογίζονται και άλλες παράμετροι όπως είναι το ποσοστό ασβεστίου στο έδαφος. Η αμειψισπορά, η εφαρμογή ωραρίων άρδευσης και η γεωργία ακριβείας αποτελούν ορθές γεωργικές πρακτικές που μετριάζουν τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις στην καλλιέργεια και στο έδαφος από τη χρήση ποιοτικά υποβαθμισμένου νερού. Εκτενής αναφορά στην αξιοποίηση υφάλμυρου νερού για σκοπούς άρδευσης γίνεται σε πολυσέλιδο έντυπο που έχει εκδοθεί και διανέμεται από το Τμήμα Γεωργίας. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν συμβουλευτούν το έντυπο για περισσότερες πληροφορίες και στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://bit.ly/3vxtYj4. Το έδαφος είναι το ανώτατο στρώμα του φλοιού της Γης, δηλαδή το επιφανειακό στρώμα σε πάχος καλλιεργήσιμο έως 50 εκατοστά. Το στρώμα κάτω από το έδαφος λέγεται υπέδαφος. Το υπέδαφος φτάνει στο 1,5 ως 2 μέτρα, ως εκεί δηλαδή που προχωρούν οι ρίζες των φυτών (ανάλογα πάντα με το είδος της καλλιέργειας), και μπορεί να γίνει γεωργική εκμετάλλευσή του. Καύση υπολειμμάτων στις καλλιέργειες των σιτηρών Ανδρέας Μουσουλιώτης Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Η καύση των φυτικών υπολειμμάτων προσφέρει περιορισμένες θετικές επιπτώσεις στο εδαφικό οικοσύστημα όπως η αύξηση των ενώσεων φωσφόρου και η καταστροφή ορισμένων ασθενειών των φυτών και μερικών παρασίτων στο έδαφος. Εντούτοις, έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες στο περιβάλλον και στο έδαφος. Η κύρια αρνητική περιβαλλοντική επίπτωση είναι η εκπομπή, στην ατμόσφαιρα, αερίων του θερμοκηπίου. Στο έδαφος, αντίστοιχα, σημειώνεται σημαντική μείωση γονιμότητας, αφού καίγεται ουσιαστικά ο οργανικός άνθρακας, και μεταβάλλονται αρνητικά κάποιες από τις φυσικοχημικές του ιδιότητες. Παράλληλα, το καψάλισμα, γενικά, αποτελεί ίσως μία από τις κυριότερες αιτίες των δασικών πυρκαγιών. Η εύκολη πρακτική της καύσης της ποκαλάμης στερεί το έδαφος από οργανική ουσία, ιδιαίτερα σε μία χώρα όπως είναι η Κύπρος, που το ποσοστό οργανικής ουσίας είναι πολύ χαμηλό και περίπου στο 0,5%. Καψάλισμα στο χωριό Νικητάρι,1998 Στα φυτικά υπολείμματα περιέχονται ποσότητες θρεπτικών στοιχείων, μεταξύ των οποίων είναι και το άζωτο, το οποίο με την καύση χάνεται εξολοκλήρου στην ατμόσφαιρα. Η