Αγρότης, τεύχος 481

A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 1 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 1 48 Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ πωλούνταν και καταναλώνονταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σημαντικό βαθμό πριν τις 15 Μαΐου 1997 και ως εκ τούτου δεν θεωρούνται νέο τρόφιμο. Το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών έχει διεξάγει μελέτη σχετικά με την παραγωγή χορτομάζας και την περιεκτικότητα σε σάκχαρα τεσσάρων ποικιλιών στέβιας, ενώ αξιολογήθηκε η οικονομική βιωσιμότητα της καλλιέργειας. Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας, και σε συνεργασία με το Γενικό Χημείο του Κράτους, που είναι το σημείο επαφής της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (European Food Safety Authority-EFSA) στην Κύπρο, έχει υποβάλει προς την εν λόγω Αρχή διευκρινιστικά ερωτήματα που αφορούν τη διακίνηση των φύλλων στέβιας. Όπως προέκυψε από τις απαντήσεις που λήφθηκαν η διακίνηση των φύλλων στέβιας στην ευρωπαϊκή αγορά υπόκειται σε διάφορους κανονισμούς ανάλογα με τον σκοπό της χρήσης τους. Τα ερωτήματα που τέθηκαν στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφορούσαν τα ακόλουθα θέματα: 1. Τον κανονισμό στον οποίο υπόκειται η διακίνηση στην αγορά της ΕΕ των αποξηραμένων φύλλων στέβιας και της σκόνης αυτών. 2. Τη θέσπιση ημερήσιων αποδεκτών ορίων για την κατανάλωση φρέσκων ή αποξηραμένων φύλλων στέβιας και της σκόνης που προκύπτει από αυτά. 3. Τη διαδικασία που ακολουθεί ένα κράτος μέλος ώστε να παρέχει άδεια για την εμπορία των αποξηραμένων φύλλων στέβιας. Όπως προκύπτει από τις απαντήσεις, το τσάι ή το έγχυμα από βότανα ή φρούτα που περιέχει ή παρασκευάζεται με φύλλα στέβιας και θα καταναλωθεί ως έχει δεν θεωρείται νέο τρόφιμο. Αυτό ισχύει τόσο για τα φρέσκα όσο και για τα αποξηραμένα φύλλα της στέβιας για όλες τις χώρες που απάντησαν στη σχετική ερώτηση με εξαίρεση την Ελλάδα. Ο όρος «νέα τρόφιμα» αναφέρεται σε τρόφιμα τα οποία δεν είχαν καταναλωθεί ευρέως από τους κατοίκους της ΕΕ πριν από τις 15 Μαΐου 1997. Τα αλεσμένα και αποξηραμένα φύλλα της στέβιας σε μορφή σκόνης (πράσινο χρώμα) κάποιες χώρες τα κατατάσσουν στην κατηγορία «νέα τρόφιμα» και άλλες όχι. Επίσης, σε άλλες δεν θεωρούνται νέα τρόφιμα αν χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τσαγιού (Λιθουανία, Ουγγαρία, Ελλάδα), ενώ η Λιθουανία και η Ρουμανία τονίζουν ότι είναι σημαντικό να αναφέρεται η διαδικασία παρασκευής αυτής της σκόνης και ποιο είναι το τελικό προϊόν στο οποίο θα χρησιμοποιηθεί αυτή η μορφή στέβιας. Το εκχύλισμα των φύλλων που θα χρησιμοποιηθεί ως γλυκαντική ουσία υπάγεται στον Κανονισμό για τα πρόσθετα τροφίμων (EC) No 1333/2008, το εκχύλισμα που θα χρησιμοποιηθεί ως αρωματική ύλη υπάγεται στον Κανονισμό (EC) No 1334/2008, ενώ για κάθε άλλη χρήση ισχύει ο Κανονισμός για τα νέα τρόφιμα (EU) 2015/2283. Στις περισσότερες χώρες δεν έχουν θεσπιστεί ημερήσια αποδεκτά όρια για την κατανάλωση φρέσκων ή αποξηραμένων φύλλων στέβιας ή της σκόνης που προκύπτει από την άλεση των αποξηραμένων φύλλων. Σχετικά με τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ένα κράτος μέλος ώστε να παράσχει άδεια για την εμπορία αποξηραμένων φύλλων στέβιας σε κάποιες χώρες δεν ακολουθείται κάποια συγκεκριμένη διαδικασία, ενώ σε άλλες απαιτείται εξουσιοδότηση πριν την εμπορία για τις χρήσεις που υπάγονται στην κατηγορία «νέο τρόφιμο». Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, δεν χρειάζεται ειδική άδεια για την εμπορία φύλλων στέβιας όταν αυτά θα χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή τσαγιού ή εκχυλισμάτων φρούτων ή βοτάνων, όμως οι συσκευαστές και λιανοπωλητές πρέπει να ακολουθούν την εθνική νομοθεσία (Νόμος 4442/2016) που αναφέρεται σε όλες τις επιχειρήσεις τροφίμων, και ο νομικός εκπρόσωπος της εταιρείας υποχρεούται να κοινοποιήσει τη λειτουργία της εταιρείας στη διαδικτυακή πλατφόρμα NOTIFYBUSINESS για ενημέρωση των αρμόδιων Αρχών. Τέλος, στην Κύπρο, σύμφωνα με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες, δεν έχει εγκριθεί η πώληση των φύλλων στέβιας, αλλά επιτρέπεται η χρήση των γλυκοζιτών της στεβιόλης από το εκχύλισμα των φύλλων ως γλυκαντικό. Όπως προκύπτει από τις απαντήσεις που έχουν αποσταλεί, η ανώτατη ημερήσια πρόσληψη για την κατανάλωση των γλυκοζιτών της στεβιόλης έχει καθοριστεί, ενώ για τα φρέσκα και αποξηραμένα φύλλα του φυτού, τα οποία υπήρχαν στην ευρωπαϊκή αγορά ως τρόφιμο ή συστατικό τροφίμων και καταναλώνονταν σε σημαντικό βαθμό πριν τις 15 Μαΐου 1997, δεν έχει καθοριστεί αυτή η τιμή. Το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα του, στον σύνδεσμο http://news.ari.gov.cy/content/MEMBER- STATE-ANSWERS-TO-EFSA-ON-STEVIA.pdf πίνακες, όπου φαίνονται αναλυτικά οι απαντήσεις που δόθηκαν.