Αγρότης, τεύχος 481

35 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 1 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 1 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ μια κοκκινωπή απόχρωση, ενώ στο Lactarius tesquorum άσπρη. Εικόνα 5. Ελάσματα από «Lactarius tesquorum», γνωστό ως «Μαλλίτσης» ή «Ξισταρομανίταρο» τα οποία εκκρίνουν άσπρο υγρό μετά την κοπή. Το υγρό είναι λιγοστό λόγω ξηρασίας. Εικόνα 6. Ελάσματα από κοκκινομανίταρα «Lactarius deliciosus» τα οποία εκκρίνουν πορτοκαλί υγρό μετά την κοπή. Το υγρό είναι λιγοστό λόγω ξηρασίας, αλλά τα ελάσματα έχουν πάρει πορτοκαλιά απόχρωση. • Ππούφοι Lycoperdon perlatum και Lycoperton excipuliforme σε σύγκριση με Amanita pantherina, Scleroderma verrucossum και Phallus imputicus Στην τάξη Gasteromycetes - Γαστερομύκητες, τα είδη Lycoperdon perlatum και Lycoperton excipuliforme στην Κύπρο είναι γνωστά ως «Ππούφοι», «Ππούφουροι», «Αχνη», «Αλουποπορτή», «Πόρτος του Αλουπού», «Πούζα του Αλουπού» κ.λπ . Η ονομασία «Ππούφος» προέρχεται από τον ήχο που κάνουν αυτά τα είδη όταν ωριμάσουν και πιεστούν, εκτοξεύουν στον αέρα τα καφέ σπόρια τους, τα οποία σκορπούν σαν άχνη. Στα πρώτα στάδια της ζωής τους, όσο η σάρκα είναι λευκή και συμπαγής, είναι εδώδιμα. Όταν ο Γαστερομύκητας ωριμάσει, και το εδώδιμο άσπρο εσωτερικό μετατραπεί σε καφέ σπόρια, παύει να είναι εδώδιμος. Σε αυτή την τάξη μυκήτων το τμήμα του καρποσώματος που παράγει τα σπόρια είναι εγκλεισμένο στο περίδιο, μέσα σε ένα σχεδόν σφαιρικό μανιτάρι. Όπως έχει προαναφερθεί, στο γένος Αμανίτης σε νεαρή ηλικία τα μανιτάρια συχνά καλύπτονται με μια μεμβράνη, τον πέπλο ή καθολικός πέπλος (Σχήμα 1) και δίνουν την εντύπωση ότι μπορεί να πρόκειται για Ππούφους με κίνδυνο κάποιος να τα μπερδέψει και να τα μαζέψει για φαγητό. Ως εκ τούτου, όταν μαζεύουμε αυτά τα μανιτάρια πρέπει να κόβουμε από τη μέση με κάθετη τομή το κάθε ένα ξεχωριστά. Αν είναι Γαστερομύκητες (Ππούφοι) το εσωτερικό του κάθε ενός είναι άσπρο και συμπαγές όπως το ψωμί (Εικόνα 7) . Εάν στο εσωτερικό του μανιταριού βρίσκεται περιτυλιγμένο μέσα σε μια εξωτερική μεμβράνη, κάτι σαν μικρό μανιτάρι έτοιμο να σπάσει τη μεμβράνη και να αναπτυχθεί (Σχήμα 1) , τότε πρόκειται για το είδος Amanita pantherina σε πολύ νεαρή ηλικία, που είναι ακόμη περίκλειστο στο ολικό πέπλο ή ίσως και κάποιο άλλο είδος Αμανίτη που είναι τοξικό. Σχήμα 1. Αριστερά, μανιτάρι της τάξης Agaricales - Αγαρικά σε νεαρή ηλικία, μέσα στον πέπλο. Δεξιά, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης των μανιταριών του γένους Amanita - Αμανίτης, ο πέπλος σκίζεται και αφήνει τα υπολείμματά του στη βάση του στύπου, όπου σχηματίζεται ο χαρακτηριστικός κολεός ή βόλβα. (Σχέδιο: Ε. Χατζηστερκώτης) Ένα άλλο είδος μανιταριού που αρχικά είναι περίκλειστο στο ολικό πέπλο είναι το είδος Phallus imputicus . Το εν λόγω είδος όταν κοπεί στη μέση είναι ευδιάκριτη η κεφαλή του στελέχους περιτριγυρισμένη από παχύρευστο ζελατινώδες υγρό. Άλλη μια περίπτωση στην οποία ο εν λόγω Γαστρομύκητας όταν κοπεί στα δύο η σάρκα είναι συμπαγής, αλλά κοκκινίζει. Σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για το τοξικό είδος Scleroderma verrucossum , που πρέπει να αποφεύγεται. Εικόνα 7. Ππούφος «Lycoperdon perlatum» σε νεαρή ηλικία, κομμένος στο μέσο και ολόκληρος. (Φώτο: Ε. Χατζηστερκώτης) • Μορχέλες Marchella purpuarascens, Morchela costata, Morchela rigida, Morchella rigida και Morchella elata σε σύγκριση με τη «ψεύτικη μορχέλα» Gyromitra esculenta Οι μορχέλες, όπως οι Marchella purpuarascens, Morchela costata , (Εικόνα 8) Morchela rigida και Morchella elata , είναι γνωστές στην Κύπρο ως «Αρνούθκια», Αρνιά του Κούκου», «Κούκοι», «Κουκούθκια», «Μορχέλλες», «Καλοχρονούθκια» ή «Κουκουμέλλες», με επικρατέστερη ονομασία «Αρνούθκια». Είναι από τους καλύτερους και πιο