Αγρότης, τεύχος 478

A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 8 62 ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ στηρίζεται σε βάση του πλαισίου. Η βάση αποτελείται από ένα ορθογώνιο τμήμα με πηνιόσχημη υποδοχή για τον άξονα και οδοντωτό δίσκο στην επιφάνεια σύνδεσης. Φέρει από μήτρα τα στοιχεία «R310c». Τα φυλλόσχημα μεταλλικά ελάσματα μάλλον δεν είναι υνιά αλλά αναστρεπτήρες, υπόθεση που δικαιολογεί το σχήμα τους. Στο άκρο της κεντρικής δοκού πατά ένα πέμπτο «σταβάρι» που φέρει καρδιόσχημο υνί. Το άλλο άκρο της κάμπτεται, και στο σημείο κάμψης έχουν τοποθετηθεί χυτά τμήματα, απιόσχημα 2 , με τα στοιχεία «R299», που προεκτείνονται δημιουργώντας διχάλα, και ανάμεσά τους περνά ο άξονας του τροχού. Ο τροχός είναι συμπαγής, με λεπτές παρειές στην περιφέρειά του και κυλινδρικό κέντρο. Στη μία πλευρά του εντοπίζονται οι επιγραφές, «DANIEL HARVEY LTD, K200» και «BOX HILL MELBOURNE», που αναγράφονται κυκλικά. Στην απόληξή της η δοκός φέρει χυτό γάντζο με τα στοιχεία «R277». Στο μέσον περίπου της κεντρικής δοκού στερεώνονται δύο ράβδοι που προεκτείνονται διαγώνια και αποτελούν τη λαβή του εργαλείου. Για τον εύκολο χειρισμό τους φέρουν λεπτούς σωλήνες στα άκρα. Συνδέονται μεταξύ τους με μία τρίτη ράβδο που πατά στις πλάγιες πλευρές τους, ενώ δύο ακόμη αναρτημένα, κυκλικής διατομής ελάσματα, που καταλήγουν στην κεντρική δοκό, λειτουργούν ως σύστημα αντιστήριξης. Η ένωση των τμημάτων του γίνεται είτε με μπουλόνια, που φέρουν τετράγωνα ή εξάγωνα παξιμάδια στο τελείωμά τους, είτε με ηλώσεις 3 . Αυλακωτής ή αυλακωτήρας (Ταυτοποίηση αντικειμένου: Δόξα Αποστόλου) Αλέστρα σταφυλιών Η αλέστρα είναι αντικείμενο που χρησιμοποιείται στην οινοποιία για τη σύνθλιψη των σταφυλιών. Το αντικείμενο τοποθετείται πάνω σε πήλινα πιθάρια (τοπικό: «δάνες»). Καθώς γυρίζουν οι κύλινδροι με τη βοήθεια μανιβέλας τα σταφύλια αλέθονται και πέφτουν στις «δάνες». Ηαλέστραπουβρίσκεται στοΜουσείοείναι κατασκευασμένη από ξύλο. Αποτελείται από μία βάση πάνω στην οποία στερεώνεται το δοχείο υποδοχής των σταφυλιών. Η βάση σχηματίζεται από δύο όμοια ξύλα, τοποθετημένα παράλληλα το ένα με το άλλο. Το σχήμα τους είναι σχεδόν ορθογώνιο και έχουν στρογγυλεμένες τις άνω πλάγιες πλευρές τους. Στο πάνω μέρος του αντικειμένου, στο κέντρο περίπου, στερεώνονται λεπτές ξύλινες ράβδοι. Ανάμεσά τους εφαρμόζουν δύο ξύλινα ορθογώνια τμήματα, κλείνοντας έτσι το σχήμα της βάσης. Πάνω στη βάση εφαρμόζουν τέσσερα λοξά τοποθετημένα τραπεζιόσχημα ξύλα δημιουργώντας το δοχείο υποδοχής των σταφυλιών. Το άνοιγμα είναι ορθογώνιο. Εσωτερικά φέρεται κύλινδρος με ακέφαλα καρφιά να προεξέχουν σε όλη την επιφάνειά του. Ο κύλινδρος γύριζε χειροκίνητα, με τη βοήθεια μανιβέλας. Η μανιβέλα είναι ένα μεταλλικό τμήμα που περνά μέσα από οπή του οριζόντιου ξύλινου τμήματος με τις αποστρογγυλεμένες άκρες, εισέρχεται στο εσωτερικό του κυλίνδρου δημιουργώντας τον άξονα και εξέρχεται από το απέναντι όμοιο ξύλινο τμήμα της βάσης. Στο σημείο που περνά η μανιβέλα, εξωτερικά του δοχείου υποδοχής των σταφυλιών, υπάρχουν μικρά ορθογώνια ξύλινα τμήματα στερεωμένα με τέσσερις βίδες σε κάθε άκρη. Εσωτερικά στο δοχείο, στις δυο πλευρές του κυλίνδρου, υπάρχουν δυο τραπεζιόσχημες ξύλινες ράβδοι εκ των οποίων η μια είναι σταθερή και η άλλη κινητή, με οδοντώσεις στο κάτω άκρο με δύο μανιβέλες στην ορθογώνια μικρή πλευρά της. Στο σημείο που είναι οι δύο μανιβέλες στερεώνεται με βίδες ξύλινο τμήμα. Το σχήμα χοάνης που έχει το δοχείο υποδοχής των καρπών και η κίνηση του κυλίνδρου που φέρει στην επιφάνειά του τα προεξέχοντα καρφιά, εξυπηρετεί στη σύνθλιψη των καρπών. Η βάση με τη σειρά της προσαρμόζεται σε πιθάρια ή άλλα δοχεία, εξυπηρετώντας στη σταθεροποίηση της αλέστρας στο άνοιγμα των δοχείων αυτών. Η αλέστρα σταφυλιών στο Μουσείο Κυπριακής Υπαίθρου (Ταυτοποίηση αντικειμένου: Θεοπίστη Σκουλιά) Θκιάστρα ή Πιάστρα Ξύλινο εργαλείο υφαντικής πάνω στο οποίο τοποθετούσε η υφάντρια τους κάννους (καρούλια) με τα περιτυλιγμένα στο δουλάππιν νήματα για να σύρει το πανί της. Έφερε στην επιφάνεια ξύλινα παλούκια τα οποία είχαν τον ρόλο του άξονα για να γυρίζουν ελεύθερα τα καρούλια. Θκιάστρα ή Πιάστρα (Ταυτοποίηση αντικειμένου: Μαρία Αθανασίου) 1 Το σταβάρι είναι μέρος του αλετριού που βρίσκεται προς τη μεριά του ζυγού. 2 Δηλαδή, σε σχήμα αχλαδιού. 3 Ηλώσεις ονομάζονται οι μόνιμες συνδέσεις με ήλους, μέσα μη λυόμενης σύνδεσης δηλαδή, που αποτελούνται από δύο μέρη, τον κορμό και την κεφαλή. 4 Με σχήμα τραπέζιου. 5 Εργαλείο για το τύλιγμα του μαλλιού, ροδάνι.