Αγρότης, τεύχος 478

A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 8 45 Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ από άλλες περιοχές, εκτός της δικής τους, χωρίς όμως να υπάρχει μέχρι τώρα ικανοποιητική εξήγηση σχετικά με τους λόγους για τους οποίους επιδιωκόταν η ανταλλαγή. Με βάση τα παραπάνω, και προκειμένου να εντοπιστούν οι μικρές αλλά σημαντικές διαφορές μεταξύ των φυτών μιας παραδοσιακής ποικιλίας, είναι αναγκαίο τα φυτά να αναπτύσσονται σε αραιές αποστάσεις ώστε να αποκλείεται ο ανταγωνισμός μεταξύ τους και να δίνεται στο κάθε φυτό η δυνατότητα να εκφράσει χωρίς εμπόδια το γενετικό δυναμικό του σε κάθε συγκεκριμένο περιβάλλον. Στην περίπτωση του λουβιού, αυτές οι αποστάσεις μπορεί να ανέλθουν σε 1x1 μέχρι και 2x2 μέτρα (Εικόνα 1). Αν δεν υπάρχει η αναγκαία απόσταση μεταξύ φυτών, η ακίνητη φύση τους και ο τρόπος που αναπτύσσονται στο χωράφι σημαίνει ότι η πρόσβαση στους πόρους ανάπτυξης (θρεπτικά συστατικά, νερό, φως) θα επηρεάζεται άμεσα από τα γειτνιάζοντα ριζικά συστήματα και υπέργεια φυτικά τμήματα τα οποία διεκδικούν για δικό τους λογαριασμό τους διαθέσιμους πόρους. Η πυκνοφυτεμένη διάταξη εμποδίζει τον ισότιμο καταμερισμό και άρα την ισότιμη ανάπτυξη και τις αντικειμενικές συγκρίσεις. Με τη χρήση κατάλληλης μεθοδολογίας βελτίωσης και κατάλληλων πειραματικών σχεδίων, που είναι γνωστά ως Κυψελωτά Σχέδια Επιλογής, γίνονται αξιόπιστες συγκρίσεις μεταξύ των φυτών και επιλογή των πραγματικά παραγωγικότερων σε κάθε περιβάλλον που μας ενδιαφέρει ώστε να παραμείνουν για διατήρηση της ποικιλίας μόνον τα υπέρτερα φυτά. Αυτά τα υπέρτερα φυτά δίνουν τον σπόρο για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, οπότε η σπορά σε συνθήκες γεωργού, δηλαδή συνθήκες πυκνής σποράς, συνεχίζεται κανονικά (Εικόνα 2). Συνοψίζοντας τα εντυπωσιακά μέχρι τώρα ευρήματα της έρευνας, διαπιστώθηκε ότι ο σπόρος που χρησιμοποιούν οι γεωργοί είναι πολύ συχνά ένα μείγμα φυτών με πολύ διαφορετικές παραγωγικές δυνατότητες. Κάποια από αυτά μπορεί να είναι σχεδόν άγονα, σχηματίζοντας ελάχιστους λοβούς, κάποια είναι πολύ όψιμα και επηρεάζονται έντονα από τη φωτοπερίοδο, κάποια δίνουν πολλή φυτομάζα και λίγους λοβούς, ενώ κάποια είναι εξαιρετικά φυτά, με πολύ καλή αναλογία λοβών-φυτομάζας. Η αύξηση της απόδοσης σε λοβούς που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα στο κυπριακό λουβί σε σχέση με το αρχικό υλικό υπερβαίνει το 20% και συνεχίζεται (Omirou et al., 2019). Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται και καινοτόμες δράσεις Συμμετοχικής Βελτίωσης στις οποίες συμμετέχουν παραγωγοί από διάφορες επαρχίες που εκπαιδεύονται κατάλληλα. Επιπλέον, στο πλαίσιο της προσπάθειας μείωσης της χρήσης των αζωτούχων λιπασμάτων στην καλλιέργεια, έγινε απομόνωση μικροοργανισμών από τις ρίζες του κυπριακού λουβιού, οι οποίοι δεσμεύουν το άζωτο που βρίσκεται στην ατμόσφαιρα και το διαθέτουν στα φυτά. Αυτή η προσπάθεια γίνεται ταυτόχρονα με τη βελτίωση της παραγωγικότητας, και η ερευνητική μας ομάδα διαθέτει αρκετές απομονώσεις μικροοργανισμών οι οποίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την περαιτέρω χρήση τους στη γεωργία. Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών περιλαμβάνει, επίσης, τους ερευνητές δρα Μιχάλη Ομήρου και δρα Ιωάννη Μ. Ιωαννίδη, και ένα μεγάλο μέρος των αποτελεσμάτων έχει ήδη δημοσιευθεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά. Όλες οι παραπάνω δράσεις στοχεύουν και πραγματοποιούνται σε ένα πλαίσιο ενίσχυσης των μικρών γεωργών και των τοπικών παραγωγών και κοινοτήτων. Βιβλιογραφία: 1. Fasoula, D.A. (1990). Correlations between auto-, allo-, and nil- competition and their implications in plant breeding. Euphytica 50:57- 62. 2. Fasoula, D.A. (2012). Nonstop selection for high and stable crop yield by two prognostic equations to reduce yield losses. Agriculture 2012, 2, 211-227. (doi:10.3390/ agriculture2030211). 3. Omirou, M., Ioannides M.I., Fasoula D. (2019). Optimizing Resource Allocation in a Cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.) Landrace through Whole-Plant Field Phenotyping and Non-stop Selection to Sustain Increased Genetic Gain across a Decade. Frontiers in Plant Science (doi.org/10.3389/fpls.2019.00949) . Εικόνα 2: Αυξημένη παραγωγή λοβών και σπόρων μετά από τις διαδικασίες βελτίωσης