Κυπριακές ποικιλίες ελιάς (Olea europea L.)

25 Κ Υ Π Ρ Ι Α Κ Ε Σ Π Ο Ι Κ Ι Λ Ι Ε Σ Ε Λ Ι Α Σ πολλαπλασιασμό παραδοσιακών ποικιλιών αλλά και στο είδος των μοριακών δεικτών που χρησιμοποιήθηκαν, καθώς οι σωματικές μεταλλάξεις είναι πιθανότερο να συμβούν στα τμήματα του DNA που αποτελούν στόχο των SSRs μικροδορυφόρων (Díez et al., 2011; Trujillo et al., 2014). Καταλογογράφηση της ΣΓΥΕ: αναγνώριση και ονομασία των ποικιλιών. Η ολοκλήρωση της καταλογογράφησης της ΣΓΥΕ κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά μετά την καθιέρωση του Εθνικού Καταλόγου Ποικιλιών και της ΣΓΥΕ ως γενετικού υλικού αναφοράς. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν κριτήρια που αναπτύχθηκαν από τους Trujillo et al. (2014) και βασίζονται στα αποτελέσματα χαρακτηρισμού που εξάγονται μετά τη συνδυασμένη χρήση μορφολογικών και μοριακών δεικτών. Βάσει αυτών, στην κατηγορία «ποικιλία» εμπίπτουν καταχωρήσεις που παρουσιάζουν μορφολογική ή/και γενετική διακριτότητα, ενώ στην κατηγορία «γενετικές παραλλαγές» εμπίπτουν όλες οι καταχωρήσεις που ανήκουν στην ίδια ποικιλία και παρουσιάζουν ελάχιστη διαφοροποίηση στα μεταξύ τους γενετικά προφίλ (SI ≥ 0.9) αλλά όμοια μορφολογικά προφίλ. Προηγούμενες μελέτες που βασίστηκαν μονομερώς σε μορφολογικό (Gregoriou, 1996 και 1999) ή γενετικό χαρακτηρισμό γενετικού υλικού ελιάς από την Κύπρο (Banilas et al., 2003; Anestiadou et al., 2017) ερμήνευσαν την παραλλακτικότητα μεταξύ των καταχωρήσεων της «Λαδοελιά» στο πλαίσιο μιας πολυκλωνικής ποικιλίας. Σε αντίθεση, η παρούσα ερευνητική εργασία αποτελεί την πρώτη μελέτη χαρακτηρισμού που συνδύασε γενετικά και μορφολογικά προφίλ για ολόκληρη τη ΣΓΥΕ και κατέστησε δυνατή την αναγνώριση σε πρώτη αναφορά τριών ποικιλιών ελιάς και 15 γενετικών παραλλαγών μεταξύ των 31 εγχώριων καταχωρήσεων της ΣΓΥΕ (Πίνακας 1). Παρατηρήθηκε ταύτιση ανάμεσα στην ομαδοποίηση των καταχωρήσεων ανά ποικιλία σύμφωνα με τα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά και αυτή που προέκυψε από την ανάλυση των δεδομένων γενετικού χαρακτηρισμού. Όλες οι καταχωρήσεις που ομαδοποιήθηκαν στην ίδια ομάδα βάσει των γενετικών τους προφίλ, μοιράστηκαν επίσης όμοια μορφολογικά προφίλ. Οι πέντε καταχωρήσεις που ομαδοποιήθηκαν βάσει των γενετικών τους προφίλ στην Ομάδα I με δείκτες ομοιότητας ≥ 0.9, παρουσίασαν το ίδιο μορφολογικό προφίλ (Φαινότυπος 1) και ανήκουν στην ίδια ποικιλία. Η δεύτερη ποικιλία (Ομάδα II) περιλαμβάνει 26 καταχωρήσεις, οι οποίες παρουσιάζουν το μορφολογικό προφίλ 2 (Φαινότυπος 2) και 11 παρόμοια γενετικά προφίλ (SI ≥ 0.9). Η τρίτη ποικιλία (Ομάδα III) παρουσιάζει μοναδικό γενετικό και μορφολογικό προφίλ