Κυπριακές ποικιλίες ελιάς (Olea europea L.)

Κ Υ Π Ρ Ι Α Κ Ε Σ Π Ο Ι Κ Ι Λ Ι Ε Σ Ε Λ Ι Α Σ 12 3. Κυπριακές ποικιλίες ελιάς ( Olea europaea L.) 3.1. Κλωνική επιλογή της κυπριακής ποικιλίας «Λαδοελιά» Στην Κύπρο η ποικιλία ελιάς «Λαδοελιά» ή «Κυπριακή» ή «Ντόπια» θεωρήθηκε από πολύ παλιά ως η κύρια ποικιλία ελιάς στο νησί. Η ποικιλία αυτή συμπεριλήφθηκε στον Παγκόσμιο Κατάλογο Ποικιλιών Ελιάς (Barranco et al., 2000; Εικόνα 2) ως η μοναδική κυπριακή ποικιλία ελιάς. Χαρακτηρίζεται από πολύ καλή προσαρμογή στις τοπικές αγροπεριβαλλοντικές συνθήκες της Κύπρου και μεγάλη αντοχή στην υδατική καταπόνηση σε περιόδους παρατεταμένης ανομβρίας. Είναι ποικιλία διπλής χρήσης (ελαιολάδου και επιτραπέζια), που απολαμβάνει την ιδιαίτερη προτίμηση των Κυπρίων ως προς τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων της. Τα πιο πάνω γνωρίσματα την καθιέρωσαν στην ελαιοκαλλιέργεια της Κύπρου, και μόνο μετά το 1971, οπότε εισήχθησαν στην Κύπρο ποικιλίες άλλων χωρών, ξεκίνησε η εγκατάσταση ελαιώνων με ξένες ποικιλίες (Gregoriou, 1996 και 1999). Το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών με στόχο την περαιτέρω ανάδειξη και διάδοση του ντόπιου κυπριακού γενετικού υλικού ελιάς ξεκίνησε το 1983 την κλωνική επιλογή της κυπριακής ποικιλίας «Λαδοελιά» (Gregoriou, 1996 και 1999). Αρχικά εντοπίστηκαν δένδρα ελιάς με εξέχοντα χαρακτηριστικά σε περιοχές της Κύπρου. Έγινε η περιγραφή των επικρατουσών αγροπεριβαλλοντικών συνθηκών και του ιστορικού των καλλιεργητικών πρακτικών στη θέση εντοπισμού, καθώς και η περιγραφή μορφολογικών χαρακτήρων του δένδρου. Με την ολοκλήρωση της πιο πάνω πρώτης φάσης κλωνικής επιλογής, ξεχώρισαν 31 συνολικά δένδρα ελιάς στα οποία δόθηκαν τοπωνύμια (περιοχή, κοινότητα ή δήμος) σύμφωνα με τη θέση εντοπισμού τους. Καταχωρήσεις από την ίδια περιοχή διαχωρίστηκαν αριθμητικά (π.χ. Αρεδιού 1, Αρεδιού 2, Αρεδιού 3; Πίνακας 1).