Αγρότης, τεύχος 479

A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 0 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 9 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 0 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 9 51 50 Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ Ανάλυση των δεδομένων άρδευσης Στην Εικόνα 6 παρουσιάζονται οι παράμετροι που σχετίζονται με την άρδευση στο πιλοτικό αγροτεμάχιο. Από την Εικόνα 6 προκύπτει ότι στο πιλοτικό αγροτεμάχιο εφαρμόστηκαν συνολικά εννιά αρδεύσεις με την ίδια ακριβώς δόση (18,9 mm). Ωστόσο, η δόση άρδευσης θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί με βάση το φαινολογικό στάδιο του φυτού. Για παράδειγμα, στα αρχικά αλλά και στα τελευταία στάδια ανάπτυξης του φυτού της πατάτας οι υδατικές ανάγκες είναι χαμηλότερες απ’ ό,τι στο στάδιο ανάπτυξης των κονδύλων. Επιπλέον, σύμφωνα με τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας, οι δύο αρδεύσεις που εφαρμόστηκαν στις 10/10/2019 και 17/10/2019 θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Αυτό υποδεικνύει ότι θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν περίπου 37,8 mm νερού άρδευσης που αντιστοιχεί σε 22% μείωση της συνολικής κατανάλωσης αρδευτικού νερού. Επίσης, η άρδευση που πραγματοποιήθηκε στις 26/11/2019 θα μπορούσε να εφαρμοστεί δύο ή τρεις ημέρες νωρίτερα όπου η υγρασία του εδάφους καταγράφηκε σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Μία άλλη σημαντική παρατήρηση σχετίζεται με την άρδευση που πραγματοποιήθηκε στις 3/12/2019. Παρόλο που στο ημερολόγιο του παραγωγού καταγράφηκε άρδευση στις Εικόνα 5. Ιστορικό καταγεγραμμένων αγροπεριβαλλοντικών μετρήσεων για το πιλοτικό αγροτεμάχιο Εικόνα 6. Καταγεγραμμένη υγρασία εδάφους σε διαφορετικά βάθη σε συνδυασμό με τα γεγονότα άρδευσης και βροχόπτωσης. Τα βέλη στο σχήμα δείχνουν τον χρόνο και την ποσότητα άρδευσης που προτείνονται από το εργαλείο CropWat του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) για σκοπούς σύγκρισης. Ανάλυση των δεδομένων φυτοπροστασίας Στην Εικόνα 7 παρουσιάζεται μέρος των καταγεγραμμένων περιβαλλοντικών παραμέτρων μαζί με τον εκτιμώμενο κίνδυνο προσβολής από περονόσπορο (Phytophthora infestans). Από το γράφημα της Εικόνας 7 προκύπτει ότι υφίσταται μία προφανής σχέση μεταξύ του εκτιμώμενου κινδύνου προσβολής από περονόσπορο και των περιβαλλοντικών παραμέτρων, ήτοι της βροχόπτωσης, της υγρασίας και της θερμοκρασίας. Η σχέση αυτή είναι περισσότερο εμφανής στις χρονικές περιόδους 20- 23/10/2019 και 12-24/12/2019. Σημειώνεται ότι, κατά τη συγκεκριμένη καλλιεργητική περίοδο, δεν παρατηρήθηκε γενικά σοβαρή προσβολή από περονόσπορο στην περιοχή. 3/12/2019, οι τιμές της εδαφικής υγρασίας υποδεικνύουν αύξηση τρεις ημέρες μετά (6/12/2019). Παρόμοιες καταστάσεις έχουν, επίσης, παρατηρηθεί σε περιπτώσεις όπου η προσέγγιση της ευφυούς γεωργίας βρίσκεται σε στάδιο ανάπτυξης και οι αναφορές στο ημερολόγιο του παραγωγού δεν είναι πάντα ακριβείς. Για σκοπούς σύγκρισης, υπολογίστηκαν οι υδατικές ανάγκες της καλλιέργειας με τη χρήση του εργαλείου CropWat του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) ( Εικόνα 6 ). Τα αποτελέσματα ενισχύουν τα ευρήματα του IoT4Potato για παροχή 22% περισσότερης άρδευσης από τον παραγωγό στα αρχικά στάδια ανάπτυξης του φυτού, στα οποία θεωρείται λιγότερο ευαίσθητο απ’ ό,τι σε μεταγενέστερα στάδια ανάπτυξης (σχηματισμός κονδύλων). Βάσει των δεδομένων που συλλέχθηκαν από τους αισθητήρες εδάφους, προτείνεται να αυξηθεί η υγρασία του εδάφους κοντά στο 40% σε βάθος 30 cm, κυρίως μετά τον σχηματισμό των κονδύλων ή γενικά να διατηρείται η υγρασία του εδάφους στη ζώνη ριζοστρώματος μεταξύ του 20% και 40%. Εικόνα 7. Καταγεγραμμένες περιβαλλοντικές μεταβλητές και εκτιμώμενος κίνδυνος προσβολής (%) από περονόσπορο (Phytophthora infestans) Ωστόσο, σύμφωνα με το ημερολόγιο του παραγωγού, παρατηρήθηκεπροσβολήαπόπερονόσποροστις 23/12/2019. Η παρατήρηση αυτή του παραγωγού είναι σύμφωνη με τα αποτελέσματα του μοντέλου φυτοπροστασίας για τον περονόσπορο, καθώς ο εκτιμώμενος κίνδυνος προσβολής παραμένει σε υψηλά επίπεδα την περίοδο 13-25/12/2019. Όπως φαίνεται στην Εικόνα 7 , ο παραγωγός εκτέλεσε δύο εφαρμογές φυτοπροστατευτικών προϊόντων, μία στις 24/12/2019 και μία στις 31/12/2019. Σύμφωνα, όμως, με τον εκτιμώμενο κίνδυνο προσβολής του IoT4Potato, η πρώτη εφαρμογή θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί νωρίτερα, στις 16/12/2019, αυξάνοντας έτσι την αποτελεσματικότητα πρόληψης του περονόσπορου. Από την άλλη, η δεύτερη εφαρμογή θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αφού η θερμοκρασία κυμαινόταν κάτω από τους 20°C και, ως εκ τούτου, ο κίνδυνος προσβολής ήταν σχετικά χαμηλός. Όσον αφορά την αλτερνάρια, παρόλο που εκτιμήθηκε ο κίνδυνος προσβολής, δεν καταγράφηκε από τον παραγωγό οποιαδήποτε προσβολή και δεν εφαρμόστηκε οποιοδήποτε φυτοπροστατευτικό προϊόν. Επίλογος - Συμπεράσματα Η υιοθέτηση και χρήση τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας στην Κύπρο βρίσκεται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στη σχετικά μεγάλη ηλικία και το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των παραγωγών, στον χαμηλό βαθμό εξοικείωσής τους με τις νέες τεχνολογίες καθώς και στην έλλειψη εμπιστοσύνης των παραγωγών στην αποτελεσματικότητα των τεχνολογιών αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, η συμμετοχή σε σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα όπως είναι το IoT4Potato προσφέρει ευκαιρίες για καινοτομία και επιλογές για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Δύναται, επίσης, να αποκαλύψει τα οφέλη που προκύπτουν από την αξιοποίηση των «έξυπνων» γεωργικών τεχνολογιών και να ενισχύσει την υιοθέτησή τους από τους Κύπριους παραγωγούς. Η αλληλεπίδραση με τεχνολογικά προηγμένες χώρες και η μεταφορά εμπειριών και τεχνογνωσίας στον τομέα της ευφυούς γεωργίας μέσω της συμμετοχής σε καινοτόμα ερευνητικά προγράμματα αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες υιοθέτησης και χρήσης των νέων τεχνολογιών. Από τα πρώτα αποτελέσματα του IoT4Potato διαφαίνεται ότι πιθανόν να υφίστανται σημαντικά οφέλη από την αξιοποίηση των τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας. Στις 20/02/2020 ο τεχνολογικός εξοπλισμός του IoT4Potato εγκαταστάθηκε στο δεύτερο πιλοτικό αγροτεμάχιο, και τα δεδομένα υπόκεινται σε επεξεργασία. Αναμένεται ότι τα τελικά αποτελέσματα και από τα δύο πιλοτικά αγροτεμάχια θα ενισχύσουν την υπόθεση ότι η ευφυής γεωργία μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση του κόστους παραγωγής και στην προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. Επιπρόσθετα, οι τελικές υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του IoT4Potato δύνανται να αποτελέσουν εργαλεία υποστήριξης των γεωπονικών υπηρεσιών, των γεωργικών εφαρμογών και του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, στο πλαίσιο της ευφυούς γεωργίας, ο ρόλος των γεωργικών συμβούλων παραμένει σημαντικός ώστε η παραγόμενη συμβουλή να ερμηνεύεται, να εφαρμόζεται και να παρακολουθείται όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο IoT4Potato, οι ενδιαφερόμενοι/ες μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του προγράμματος IoF2020 ( https://www. iof2020.eu/trials/arable/data-driven-potato-farming ), καθώς και τις σελίδες του IoT4Potato στο Facebook ( https://www.facebook.com/IoT4Potato ), Twitter ( https:// twitter.com/IoT4Potato ) και LinkedIn ( https://www.linkedin. com/company/iot4potato/ ). Περαιτέρω λεπτομέρειες για τα πρώτα αποτελέσματα του πρώτου πιλοτικού στην Κύπρο είναι, επίσης, διαθέσιμες στο άρθρο ελεύθερης πρόσβασης που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την ερευνητική ομάδα του IoT4Potato στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Atmosphere» ( https://www.mdpi.com/2073- 4433/11/6/557/htm ).