Αγρότης, τεύχος 480

A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 0 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 0 61 ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΑ ΝΕΑ διατήρηση και αύξηση του αριθμού των μελισσιών τους. Μια από τις υποχρεώσεις του Καθεστώτος είναι η τοποθέτηση ποτίστρας με νερό κοντά στα μελισσοκομεία, γεγονός που συμβάλλει στη συνεχή παροχή νερού στις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές. Το νερό αποτελεί στοιχείο άκρως αναγκαίο για την επιβίωση όλων των ζώντων οργανισμών, ειδικότερα σε περιόδους με υψηλές θερμοκρασίες στο νησί. Στο πλαίσιο, επίσης, της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και του ΠΑΑ εφαρμόζονται αγροπεριβαλλοντικά μέτρα τα οποία στοχεύοντας στην προστασία της βιοποικιλότητας και γενικότερα της οικολογικής ισορροπίας, προστατεύουν και τους επικονιαστές, άγριους και μη. Τα εν λόγω μέτρα άμεσα ή έμμεσα μειώνουν τα αίτια και περιορίζουν τις συνέπειες μείωσης των επικονιαστών, καθότι αποκλείουν τη χρήση συμβατικών εισροών, και ειδικότερα σε ότι αφορά τις μέλισσες, των ουσιών φ υ τ ο π ρ ο σ τ α τ ε υ τ ι κ ώ ν προϊόντων σε εκμεταλλεύσεις, ενώ περιλαμβάνουν και άλλες, φιλικές προς το περιβάλλον, πρακτικές. Ποτίστρα σε μελισσοκομείο Πέραν των προαναφερθέντων, εφαρμόζονται εθνικά προγράμματα μελισσοκομίας τα οποία πηγάζουν από την Κοινή Οργάνωση Αγορών (ΚΟΑ), τα οποία περιλαμβάνουν δράσεις ενίσχυσης των μελισσοκόμων για την αντιμετώπιση των εχθρών των μελισσών (κυρίως της βαρρόας) με αδειοδοτημένα σκευάσματα. Επιπρόσθετα επιδοτούνται διάτρητες βάσεις των κυψελών (με σίτα ή σωλήνες), έτσι ώστε να υποβοηθείται η απομάκρυνση του ακάρεως βαρρόα μετά από τη φυσική του πτώση. Άλλωστε, το Κέντρο Μελισσοκομίας, το οποίο λειτουργεί στα πλαίσια εφαρμογής του Μελισσοκομικού Προγράμματος, πραγματοποιεί ενημερωτικές παρουσιάσεις σε εκπαιδευτικά ιδρύματα (νηπιαγωγεία, σχολεία) και τοπικές Αρχές, με σκοπό την ευαισθητοποίηση σε σχέση με τη σημασία των μελισσών και των άλλων επικονιαστών. Πρόσθετα, το Τμήμα Γεωργίας εφαρμόζει Σχέδιο Παραχώρησης Ενίσχυσης στους Μελισσοκόμους για το Πετρέλαιο Κίνησης. Βασικός στόχος του Σχεδίου είναι η στήριξη των μελισσοκόμων και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας του τομέα, μέσω της μείωσης του κόστους του πετρελαίου κίνησης που χρησιμοποιείται κατά την άσκηση της νομαδικής μελισσοκομίας. Αυτό έμμεσα συμβάλλει τόσο στην επιβίωση των μελισσιών και την παραγωγή μελισσοκομικών προϊόντων, όσο και στην επέκταση της επικονιαστικής τους ικανότητας/δυνατότητας και σε άλλες καλλιέργειες και αυτοφυή βλάστηση, με όλα τα οφέλη που αυτό συνεπάγεται για το ίδιο το μελισσοκομείο αλλά και τη φύση. Μια από τις καλλιέργειες που επωφελούνται ιδιαίτερα από τη νομαδική μελισσοκομία και η οποία με τη σειρά της αποτελεί μια σημαντική πηγή τροφών (νέκταρος και γύρης) για τις μέλισσες και άλλους επικονιαστές είναι η χαρουπιά και η αγριοχαρουπιά. Η περίοδος ανθοφορίας της, η οποία εμφανίζεται το φθινόπωρο, συμπίπτει με μια περίοδο κατά την οποία για τα μελίσσια είναι αναγκαία η αναπλήρωση του πληθυσμού και η προετοιμασία για το ξεχειμώνιασμα. Καθώς στην Κύπρο οι ανθοφορίες κατά τη φθινοπωρινή περίοδο είναι περιορισμένες, η χαρουπιά καθίσταται ένας από τους πλέον σημαντικούς παρόχους τροφής για τις μέλισσες. Το Τμήμα Γεωργίας, θέλοντας να προστατεύσει την παραδοσιακή αυτή καλλιέργεια, η οποία αποτελεί βασικό κομμάτι της μελισσοχλωρίδας, πραγματοποιεί οργανωμένες και εθελοντικές εκστρατείες για αντιμετώπιση της ποντίκας, του κυριότερου εχθρού της χαρουπιάς. Οι εκστρατείες συνίστανται στην τοποθέτηση τρωκτικοκτόνου δολώματος σε ελεγχόμενους σταθμούς δoλώσεως σε χαρουπόδεντρα. Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι, παρά το γεγονός ότι δεν εφαρμόζεται οποιοδήποτε πρόγραμμα παρακολούθησης του πληθυσμού των επικονιαστών, το Τμήμα Γεωργίας τηρεί σύστημα καταχώρισης μελισσιών (Μητρώο Μελισσοκόμων), το οποίο αναθεωρείται από την 1 η Σεπτεμβρίου έως και την 31 η Δεκεμβρίου έκαστου έτους, σύμφωνα με τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2015/1368. Στο Μητρώο καταχωρίζονται τόσο οι μελισσοκόμοι όσο και ο αριθμός των κυψελών που έχουν στην κατοχή τους. Από τα στοιχεία που τηρούνται προκύπτει ότι ο αριθμός των μελισσοσμηνών στην Κύπρο παρουσιάζει μια αυξητική τάση κατά την περίοδο 2016 -2019, που ανέρχεται σε ποσοστό της τάξης του 18,72%. Ολοκληρώνοντας, άξια αναφοράς είναι και η Εντομολογική Συλλογή του Γ. Μαυρομουστάκη η οποία διατηρείται και φυλάσσεται στους χώρους του Τμήματος Γεωργίας και φιλοξενεί περίπου 3.034 είδη της τάξης των υμενοπτέρων. Η εν λόγω συλλογή δύναται να αξιοποιηθεί πιο συστηματικά, πιθανόν στο πλαίσιο ενός ερευνητικού προγράμματος, για μελέτες που αφορούν τους επικονιαστές καθώς, επίσης, και για σκοπούς επισήμανσης των ειδών τα οποία ενδεχομένως να υπήρχαν παλαιότερα στην Κύπρο ή και σε άλλες χώρες και ενδεχόμενα να έχουν εξαφανιστεί. Η εντομολογική συλλογή του Γ. Μαυρομουστάκη, η οποία φυλάσσεται στο Τμήμα Γεωργίας