Αγρότης, τεύχος 480

32 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 0 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 0 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Γενικές πληροφορίες Τα ντόπια βοοειδή είναι ζώα που χαρακτηρίζονται από χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης και χαμηλή παραγωγικότητα, ενώ η γαλακτοπαραγωγή τους περιορίζεται στην αναγκαία ποσότητα για τη διατροφή του μοσχαριού της κάθε αγελάδας. Κατά τη διάρκεια της αποικιακής διακυβέρνησης της Κύπρου από τους Βρετανούς έγιναν πολλές προσπάθειες για τη βελτίωση των χαρακτηριστικών της φυλής, με διασταυρώσεις με ζώα κρεατοπαραγωγικού τύπου όπως η Aberdeen Angus, οι οποίες όμως απέτυχαν. Έτσι, η χρησιμότητα των ζώων αυτών παρέμεινε, όπως και για αιώνες προηγούμενα, στην αξιοποίηση τους στην εκτέλεση των γεωργικών εργασιών (όργωμα, αλώνισμα) αλλά και στις μεταφορές ανθρώπων και προϊόντων. Η μηχανοποίηση της γεωργίας που κυριάρχησε κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κατέστησε την εκτροφή των ζώων αυτών ασύμφορη, πράγμα που οδήγησε στη μείωση του πληθυσμού τους. Το γεγονός αυτό διαπιστώνεται από τα στοιχεία απογραφών στην Κύπρο, όπως φαίνεται πιο κάτω: Ο Κλάδος Ζωικής Παραγωγής και Διατροφής Ζώων, σε συνεργασία με τα Επαρχιακά Γεωργικά Γραφεία του Τμήματος Γεωργίας, πραγματοποίησε τον Δεκέμβριο του 2018, απογραφή των ζώων της ντόπιας φυλής βοοειδών που εκτρέφονται σήμερα στην Κύπρο. Η εργασία συμβάλλει, με την αξιοποίηση των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν, στην προσπάθεια για τη διάσωση των ζώων αυτών που απειλούνται με εξαφάνιση. Αποτελέσματα της απογραφής ντόπιας φυλής βοοειδών Κλάδος Ζωικής Παραγωγής και Διατροφής Ζώων Τμήμα Γεωργίας Έτος 1960 1965 1970 1973 1974 1975* Ζώα 27.500 26.000 16.000 14.500 7.000 5.000 *Το 1975 έγινε η τελευταία επίσημη απογραφή. Νέες απογραφές έγιναν το 2008, 2010, 2012, 2014, 2016 και 2018 (Πίνακας 1 και 3). Χαρακτηριστικά της φυλής Τα ντόπια βοοειδή υπάγονται στην οικογένεια Bovidae, υποοικογένειαBovinae, είδος Βosindicus . Τα ζώα του είδους Bosindicus που εκτρέφονται στην Κύπρο διακρίνονται σε δύο τύπους, στον τύπο των ορεινών περιοχών ή της Πάφου και στον τύπο των πεδινών περιοχών ή της Μεσαορίας . Τα ζώα των ορεινών περιοχών είναι μικρόσωμα, με τραχύ τρίχωμα με χρωματισμό σε όλες τις αποχρώσεις του καφέ, ενώ συναντώνται και ζώα με μαύρο χρώμα. Αντιθέτως, τα ζώα των πεδινών περιοχών έχουν ισχυρή σωματική διάπλαση, λεπτό τρίχωμα με ξανθοκόκκινο χρωματισμό και υπόλευκο χρωματισμό στην κοιλιά. Κοινά χαρακτηριστικά και για τους δύο τύπους είναι ο ύβος 1 , η σχετικά μεγάλη λαμυρίδα 2 , η μαύρη τούφα στην άκρη της ουράς και ο λευκόγκριζος δακτύλιος ο οποίος περιβάλλει τα μαύρα χείλη και τα ρουθούνια του ζώου. Στο κάτω μέρος των άκρων και στη βάση των νυχιών που διαφαίνεται ο δακτύλιος μαύρου χρωματισμού διαγράφεται ανοιχτόχρωμος άσπρος/ κιτρινωπός χρωματισμός τριχώματος. Στοιχεία απογραφής 2018 Με την αξιολόγηση των στοιχείων της απογραφής του 2018 διαπιστώθηκε ότι στην Κύπρο εκτρέφονται σε 91 μονάδες, οργανωμένες ή υπό οικόσιτη μορφή, 1.324 ζώα από τα οποία οι 622 είναι αγελάδες ενώ τα υπόλοιπα 702 είναι ζώα διαφόρων άλλων κατηγοριών (μοσχάρια, ταύροι, μοσχίδες). Συγκριτικά αναφέρεται ότι το 2016 εκτρέφονταν σε 88 μονάδες, οργανωμένες ή υπό οικόσιτη μορφή, 1.384 ζώα από τα οποία οι 650 ήταν αγελάδες, ενώ τα υπόλοιπα 734 ήταν ζώα διαφόρων άλλων κατηγοριών (μοσχάρια, ταύροι, μοσχίδες), όπως φαίνεται στον Πίνακα 2. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2018 έχει παρατηρηθεί ελάχιστη μείωση, της τάξης του 5%, στο σύνολο των ζώων και ελάχιστη μείωση, της τάξης του 4%, στον αριθμό των αγελάδων σε σύγκριση με το 2016. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια ο ολικός αριθμός των βοοειδών παρουσίασε μια πολύ μικρή μείωση το 2018 (Πίνακας 3 και 4). Ο μεγαλύτερος αριθμός αγελάδων και συνολικός αριθμός βοοειδών της ντόπιας φυλής συναντάται στις επαρχίες Πάφου και Λεμεσού, ενώ μικρότερος αριθμός συναντάται στις επαρχίες Λάρνακας, Λευκωσίας και Αμμοχώστου (Πίνακας 5 και 6). 1 Καμπούρα 2 Πτυχή δέρματος