Αγρότης, τεύχος 480

28 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 0 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 0 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Συγκεκριμένα, το 2016 υπήρχαν περίπου 2.500 κρούσματα και, αντίστοιχα περίπου 250 θάνατοι. Τα περισσότερα κρούσματα λιστερίωσης αφορούν ηλικιωμένους και εγκύους. Οι αυξητικές τάσεις αφορούν, κυρίως, τις γυναίκες ηλικίας 25-44 και τα άτομα >75 ετών. Στην Ελλάδα τα τελευταία 4 χρόνια παρατηρείται αύξηση (περισσότερα από 20 περιστατικά/έτος από περίπου 10 περιστατικά /έτος). Ποια είναι η κατάσταση στην Κύπρο; Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Υγείας, η Κύπρος δεν φαίνεται να έχει σοβαρό πρόβλημα λιστερίωσης (δηλώνονται 0-1 περιστατικά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανά έτος). Ενδεχόμενα ο πραγματικός αριθμός να είναι μεγαλύτερος, αλλά ορισμένα περιστατικά να μην εντοπίζονται λόγω των μη κλασικών συμπτωμάτων γαστρεντερίτιδας (πολλά περιστατικά μπορεί να εκλαμβάνονται ως γρίπη), της μακράς περιόδου επώασης και άλλων παθήσεων που μπορεί να συνυπάρχουν, ειδικά στους ηλικιωμένους και τους ανοσοκατασταλμένους ασθενείς. Υπάρχει νομοθεσία για τη λιστέρια; Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία (Κανονισμός(ΕΚ) αρ. 2073/2005 περί μικροβιολογικών κριτηρίων για τα τρόφιμα) τα επίπεδα της LM σε ένα έτοιμο προς κατανάλωση τρόφιμο (RTE τρόφιμο) δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 100 αποικίες cfu/g (cfu: colony forming units) όταν ο παρασκευαστής μπορεί να αποδείξει, ικανοποιώντας την αρμόδια Αρχή, ότι το προϊόν δεν θα υπερβεί αυτό το όριο καθ’ όλη τη διάρκεια διατήρησής του. Στα τρόφιμα για βρέφη και για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, καθώς και πριν το τρόφιμοαποδεσμευτεί από τον άμεσο έλεγχο του παρασκευαστή, το όριο είναι η μη ανίχνευση του μικροβίου σε 25 γραμμάρια τροφίμου. Αυτό αποτελεί κριτήριο ασφαλείας για τα τρόφιμα. Σε περίπτωση που ανευρεθεί, το τρόφιμο αποσύρεται από την αγορά και γίνεται κατάσχεση και καταστροφή του. Τι πρέπει να προσέχουμε ως καταναλωτές ; Κρίσιμοι παράγοντες για ανάπτυξη της LM στα τρόφιμα είναι η θερμοκρασία και ο χρόνος φύλαξης, καθώς και η παρουσία αντιμικροβιακών παραγόντων (π.χ. τροποποιημένης ατμόσφαιρας συσκευασίας-MAP: modified atmosphere packaging) ή/και ανταγωνιστικής μικροβιακής χλωρίδας. Η τροποποιημένη ατμόσφαιρα συσκευασίας (MAP), η κατανάλωση των τροφίμων πολύ πριν τη λήξη τους, η διατήρηση της θερμοκρασίας των ψυγείων κάτω από τους 4°C και η αποφυγή φύλαξης για περισσότερες από 7 μέρες ανοικτών συσκευασιών αλλαντικών, μετριάζουν σημαντικά τον κίνδυνο, όπως επίσης και το ψήσιμο, όπου είναι εφικτό. Αν και οι παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες των Κυπρίων, στις οποίες περιλαμβάνονται το καλό ψήσιμο του φαγητού, τα θερμικά επεξεργασμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, η μη ευρεία κατανάλωση καπνιστών ψαριών, κυρίως ανάμεσα στους ηλικιωμένους, συμβάλλουν στον χαμηλό αριθμό κρουσμάτων, εντούτοις οι νέες διατροφικές τάσεις καθώς και οι δημογραφικές αλλαγές και οι νέες πρακτικές των καταναλωτών μπορούν να αλλάξουν αυτή την εικόνα. Οξεία νόσος των νεογέννητων αμνοεριφίων που προκαλεί γαστρεντερίτιδα και σηψαιμία ή μόνο σηψαιμία. Αποτελεί παγκοσμίως το πιο συχνό αίτιο διάρροιας των νεογέννητων και ένα από τα βασικά αίτια του Διαρροϊκού Συνδρόμου. Η νόσος παρατηρείται με μεγαλύτερη συχνότητα κρουσμάτων στα ζώα που γεννιούνται προς το τέλος του χειμώνα. Η συγκέντρωση υψηλού ποσοστού υγρασίας, ο μικροβιακός φόρτος της στρωμνής και τα ρεύματα αέρα αποτελούν τους κατεξοχήν προδιαθέτοντες παράγοντες για την έναρξη της νόσου. Όλα τα αμνοερίφια είναι ευαίσθητα αλλά συνήθως τα ζώα μέχρι 72 ώρες μετά τη γέννησή τους είναι τα πιο ευαίσθητα και σε αυτά παρουσιάζεται η νόσος με επικρατούσα την εντερική μορφή. Κολιβακίλλωση αμνών και εριφίων Μάριος Πατσαλής Κτηνιατρικός Λειτουργός Κτηνιατρικές Υπηρεσίες Αιτιολογία Η νόσος οφείλεται στα παθογόνα στελέχη της Escherichia coli . Τα στελέχη της E. coli διακρίνονται σε εντεροτοξινογόνα (ETEC), εντεροπαθογόνα (EPEC) και εντεροδιεισδυτικά (EIEC). Η εντερίτιδα προκαλείται στα νεογέννητα αμνοερίφια από δια στόματος μόλυνση με εντεροτοξινογόνα (ETEC) στελέχη που προσκολλώνται στον εντερικό βλεννογόνο αποικίζοντάς τον. Ακολούθως, παράγουν ισχυρή εντεροτοξίνη που προκαλεί φλεγμονή και, σε πιο σοβαρές μορφές, αιμορραγία από τον εντερικό βλεννογόνο. Ο βαθμός της βλάβης εξαρτάται από την καταπόνηση του ζώου είτε διότι δεν έλαβε επαρκή ποσότητα πρωτογάλακτος, είτε διότι έχει υποστεί οποιαδήποτε άλλη καταπόνηση. Τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά τις πρώτες 20-36 ώρες ζωής των αμνοεριφίων. Αρχικά τα κόπρανα παρουσιάζονται ρευστά και έχουν χρώμα κίτρινο ως υποκίτρινο με γκρίζο. Στη συνέχεια γίνονται υδαρή και περιστασιακά αιμορραγικά. Τα ζώα παρουσιάζουν κοιλιακό άλγος με στάση τόξου (Εικόνα 1) και ουρά τεντωμένη. Είναι εξασθενημένα και αφυδατωμένα προτιμώντας την κατάκλιση (Εικόνα 2), ενώ ο θάνατος επέρχεται στις επόμενες περίπου 24-36 ώρες. Η θνητότητα μπορεί να φτάσει το 75% στα αρνιά ενώ στα ερίφια μέχρι και 90%. Σηψαιμία προκαλείται από τα εντεροδιεισδυτικά (EIEC) στελέχη και παρατηρείται σε ζώα συνήθως μεγαλύτερα της μιας βδομάδας. Παρουσιάζουν πυρετό 41 ο -42 ο C και