Αγρότης, τεύχος 480

20 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 2 0 / T E Υ Χ Ο Σ 4 8 0 ΓΕΩΡΓIΑ Κύρια μέρη και τρόπος λειτουργίας των ψεκαστικών μηχανημάτων Τα αναρτώμενα, ελκόμενα και αυτοκινούμενα ψεκαστικά μηχανήματα αποτελούν χρήσιμο και αξιόπιστο εργαλείο στην εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε μεγαλύτερες κλίμακες. Η τεχνολογία που αφορά στα ψεκαστικά έχει βελτιωθεί και προσφέρει ποικίλες επιλογές για την ορθολογική εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Στο παρόν άρθρο περιγράφονται τα κύρια μέρη και οι βασικές αρχές λειτουργίας των ψεκαστικών μηχανημάτων, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Ορθολογιστικής Χρήσης Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων, το οποίο προβλέπει τον έλεγχο των μηχανημάτων εφαρμογής φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Ανδρέας Μουσουλιώτης Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Κύρια μέρη ψεκαστικού μηχανήματος Τα κύρια μέρη ενός ψεκαστικού μηχανήματος είναι το πλαίσιο πάνω στο οποίο συγκρατούνται τα διάφορα μέρη του, το βυτίο στο οποίο περιέχεται το ψεκαστικό διάλυμα, τα φίλτρα που χρησιμοποιούνται για να καθαρίζουν τόσο το νερό με το οποίο ετοιμάζεται το ψεκαστικό διάλυμα όσο και το ίδιο το ψεκαστικό διάλυμα, η αντλία που παράγει την πίεση στο ψεκαστικό διάλυμα, το σύστημα ελέγχου και ρύθμισης της πίεσης, οι σωλήνες διανομής του ψεκαστικού διαλύματος, το σύστημα έδρασης των ακροφυσίων, που μπορεί να έχει τη μορφή ιστού για τις αντένες ή στεφάνης για τους νεφελοψεκαστήρες και τα ακροφύσια (Εικόνα 1). Εικόνα 1: Κύρια μέρη ψεκαστήρα Πλαίσιο Το πλαίσιο χρησιμεύει ως το σημείο στήριξης όλων των εξαρτημάτων του ψεκαστικού και ως στοιχείο πρόσδεσης με τον γεωργικό ελκυστήρα. Στα αναρτώμενα ψεκαστικά μηχανήματα καταλήγει στα τρία σημεία ανάρτησης του υδραυλικού του ελκυστήρα. Στα ελκόμενα είναι το ίδιο φορείο-όχημα με δύο ή περισσότερους τροχούς που έλκονται από ελκυστήρα ενώ στα αυτοκινούμενα ψεκαστικά υπάρχει το πλαίσιο των ίδιων των οχημάτων που φέρει και τη δική τους μηχανή. Βυτίο - Δοχείο ψεκαστικού υλικού Το δοχείο πρέπει να είναι κατασκευασμένο από ανθεκτικό υλικό (συνήθως πλαστικό) κυρίως για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που είναι διαβρωτικά. Έχει συνήθως έναν δείκτη (Εικόνα 2) ή μια διαφανή λωρίδα ή κάποιον άλλο μηχανισμό για να δείχνει το ποσοστό πλήρωσης κατά τη διάρκεια της εργασίας. Το δοχείο του ψεκαστικού θα πρέπει να δίνει τη δυνατότητα να αδειάζει και να συλλέγεται εύκολα το εναπομένον υγρό, χωρίς να είναι απαραίτητη η χρήση κάποιου εργαλείου χειρός. Επίσης, πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα συλλογής αυτού του ψεκαστικού διαλύματος με ευκολία, π.χ. με τη βοήθεια μίας βάνας (Εικόνα 3), χωρίς να υπάρχει κίνδυνος να εκτιναχθούν σταγονίδια (πιτσίλισμα) προς τον χειριστή. Στην εξαγωγή από το δοχείο θα πρέπει να υπάρχει βαλβίδα διακοπής της ροής για να μπορεί η αντλία να αποσυνδέεται για επισκευή χωρίς να χρειάζεται να κενωθεί το δοχείο. Εικόνα 3: Βάνα για άδειασμα του βυτίου Το δοχείο φέρει στο επάνω μέρος οπή για την είσοδο του νερού. Το άνοιγμα κλείνει με ειδικό κάλυμμα (καπάκι), που σφραγίζει όσο γίνεται καλύτερα, για να αποφεύγεται απώλεια ψεκαστικού διαλύματος κατά τις μετακινήσεις ή κατά την εργασία σε ανώμαλο έδαφος. Το κάλυμμα πρέπει να έχει οπή ή άλλη βαλβίδα για εξισορρόπηση της εσωτερικής πίεσης, όταν αδειάζει κατά την εργασία. Στο δοχείο υπάρχει συνήθως αναδευτήρας, για να διατηρείται το ψεκαστικό διάλυμα ομοιογενές. Επίσης, υπάρχει και διάταξη ανακύκλωσης του ψεκαστικού διαλύματος που χρησιμοποιείται για την καλύτερη ανάδευση του. Κάποιες φορές το ψεκαστικό διάλυμα μπορεί να παραμείνει για ορισμένο διάστημα μέσα στο δοχείο. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να γίνεται καλή ανάδευση του ψεκαστικού διαλύματος διαφορετικά, με τη βαρύτητα, η δραστική ουσία μπορεί να έχει κινηθεί προς τον πυθμένα, με αποτέλεσμα τη διανομή ψεκαστικού διαλύματος διαφορετικής πυκνότητας στα διάφορα σημεία του χωραφιού. Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς για τα ψεκαστικά μηχανήματα απαιτείται η ύπαρξη δύο δοχείων με καθαρό νερό. Ένα για να ξεπλένει τα χέρια του ο χειριστής και ένα για την έκπλυση του εσωτερικού μέρους του ψεκαστικού μηχανήματος (Εικόνα 4). Πολλοί κατασκευαστές εφοδιάζουν το ψεκαστικό με πρόσθετα εξαρτήματα, όπως δοχεία για την προσθήκη του φυτοπροστατευτικού προϊόντος ή σημείο για ξέπλυμα των κενών συσκευασιών του του φυτοπροστατευτικού προϊόντος. Επίσης, κατασκευαστές εφοδιάζουν το δοχείο του ψεκαστικού διαλύματος με σύστημα εσωτερικού ξεπλύματος του δοχείου, με ελάχιστη κατανάλωση νερού. Νεότερα ψεκαστικά εφοδιάζονται με δύο χώρους αποθήκευσης των ενδυμάτων του χειριστή, έναν για τα καθαρά ρούχα και έναν για τα ρούχα ψεκασμού. Εικόνα 4: Βυτίο ψεκασμού με τα δύο πρόσθετα δοχεία καθαρού νερού Φίλτρα Το καθάρισμα τόσο του νερού, πριν αυτό εισέλθει στο δοχείο του ψεκαστικού, όσο και του ψεκαστικού διαλύματος που εξέρχεται από το δοχείο, είναι απαραίτητο ώστε να αποφεύγεται το βούλωμα των ακροφυσίων και να προφυλάσσεται η αντλία από τη φθορά. Για το καθάρισμα χρησιμοποιούνται φίλτρα πλέγματος, τα οποία συγκρατούν τα αδιάλυτα συστατικά και άλλες ακαθαρσίες. Συνήθως Εικόνα 2: Βυτίο με δείκτη πλήρωσης