ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ, τεύχος 44ο

Εθνική Φρουρά & Ιστορία 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ – ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΙΣΧΥΣ Η ισχύς είναι μία πλατύτερη έννοια, η οποία ρυθμίζει τις σχέσεις ομάδων, κρατών, οργανισμών κ.ο.κ. Υπάρχουν πολλοί ορισμοί που προσδιορίζουν την έννοια της ισχύος στη διεθνή βιβλιογραφία. Εννοιολογικά η ισχύς μπορεί να προσδιοριστεί ως η απόκτηση ξεχωριστών δυνατοτήτων, ικανών για να διασφαλίσουν ή να βελτιώσουν τη σχετική θέση ενός δρώντα ισχύος απέναντι σε άλλους δυνητικά ανταγωνιστικούς. Τα κράτη γενικά έχουν ως εθνικό σκοπό τη διασφάλιση της επιβίωσής τους και την ευημερία τους. Αυτό οδηγεί στον προσδιορισμό των θεμελιωδών εθνικών συμφερόντων, όπως είναι η ασφάλεια της χώρας, η ευημερία των πολιτών και η προστασία – διατήρηση διαχρονικών αξιών. Ακολούθως η προσπάθεια επίτευξης των θεμελιωδών εθνικών σκοπών προϋποθέτει σε επίπεδο υψηλής στρατηγικής τη χρησιμοποίηση μέσω σχεδίου όλων των διαθέσιμων πόρων, δηλαδή των συντελεστών ισχύος του κράτους. Οι απόψεις για τους συντελεστές ισχύος ποικίλλουν, γενικά όμως διακρίνονται στους εξής: γεωγραφία (θέση, μέγεθος, μορφή εδάφους), περιβάλλον (φυσικοί πόροι, κλιματική αλλαγή), ενέργεια, στρατιωτική ισχύς (χερσαία, θαλάσσια, αεροπορική, πυρηνική), οικονομία, δημογραφία, τεχνολογία/ βιομηχανία/ υποδομές, διπλωματία/ συμμαχίες, πληροφορία/ κυβερνοπόλεμος, στρατηγική και εθνικός χαρακτήρας/ ηγεσία. Ωστόσο πρέπει να επισημανθεί ότι η ισχύς έχει δυναμική μορφή, αφού μεταβάλλεται σε συνάρτηση με εσωτερικές και εξωτερικές επιδράσεις και σε συνδυασμό με το γεγονός της αλληλεξάρτησης μεταξύ των συντελεστών ισχύος. Όπως μπορούμε να διακρίνουμε, σε όλους τους προαναφερθέντες συντελεστές ισχύοςυπεισέρχεταιάμεσαήέμμεσατοθαλάσσιοστοιχείο, τοοποίοενκατακλείδι προσδίδει τη δική του βαρύτητα με τέτοιο τρόπο σε κάθε συντελεστή ξεχωριστά, αλλάκαι στοσύνολό τους,ώστεαυτόναδύναται ναχαρακτηριστείως στρατηγικός διαμορφωτής. Η στρατηγική αξία του θαλάσσιου στοιχείου είναι διαχρονική και δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι ο γεωπολιτικός μετασχηματισμός τού σημερινού κόσμου οφείλεται στα κράτη που πρωτοστάτησαν και ανέπτυξαν θαλάσσια ισχύ μετά τον 15 ο αι . μ.Χ. Η έννοια της θαλάσσιας ισχύος αφορά το άθροισμα του πολεμικού ναυτικού και του εμπορικού στόλου, αλλά και, πέραν αυτού, το σύνολο των μέσων και δυνατοτήτων μίας χώρας στη θάλασσα. Αντίστοιχα με τον όρο ναυτική ισχύς νοείται η στρατιωτική δύναμη μίας χώρας στη θάλασσα.