ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ, τεύχος 44ο

9 Ομιλία για την Ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων Η Κύπρος μπορεί να καυχηθεί ότι υπήρξε παρούσα σε όλους ανεξαιρέτως τους αγώνες του Ελληνικού Έθνους, άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη συμβολή. Σε κάθε περίπτωση, όμως, συμβολή θυσίας και αίματος. Η στράτευση στην υπηρεσία του Έθνους ήταν για τους Έλληνες Κυπρίους ανάγκη φυσιολογική, αλλά ταυτόχρονα και εθνική επιταγή, εφόσον αισθάνονταν και ήταν Έλληνες. Με τον «Ιερό Λόχο» πολέμησαν Κύπριοι εθελοντές στο πλευρό τουΑλεξάνδρου Υψηλάντη κατά την επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Καθ’ όλη την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 περίπου 600 με 1000 Έλληνες Κύπριοι αγωνιστές μετέβηκαν στην Ελλάδα και πολέμησαν σε διάφορα μέτωπα ως εθελοντές. Η πολεμική δράση των Ελλήνων Κυπρίων αποδεικνύεται και από το κυπριακό γαλανόλευκο πολεμικό λάβαρο που σώζεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στην Αθήνα με την επιγραφή «ΣΗΜΕΑ ΕΛΗΝΗΚΙ ΠΑΤΡΗΣ ΚΥΠΡΟΥ» . Μετά από την ίδρυση του νεότερου ελληνικού κράτους, το 1830, η παρουσία Ελλήνων Κυπρίων εθελοντών στους αγώνες του για την απελευθέρωση αλύτρωτων ελληνικών πληθυσμών συνεχίστηκε αμείωτη. Ένας σημαντικός αριθμός μαχητών δήλωσε παρών σε περιοχές όπως η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Μακεδονία και η Κρήτη κατά τη διάρκεια των επαναστατικών προσπαθειών του 1854, του 1866, του 1878, του 1880 και του Μακεδονικού Αγώνα στα έτη 1904-1908. Ακόμη μεγαλύτερος αριθμός κατατάγηκε στις τάξεις του ελληνικού στρατού κατά τη διάρκεια των πολεμικών αναμετρήσεων του 1897, των Βαλκανικών Πολέμων της διετίας 1912-1913 και της Μικρασιατικής Εκστρατείας της περιόδου 1919-1922. Αρκετοί από αυτούς πρόσφεραν τη ζωή στην υπηρεσία του έθνους. Πολύ χαρακτηριστική περίπτωση του πνεύματος που χαρακτήριζε τους Έλληνες Κυπρίους εθελοντές υπήρξε ο Χριστόδουλος Σώζος, ο οποίος όντας εν ενεργεία Δήμαρχος Λεμεσού μετέβηκε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε στον ελληνικό στρατό. Αρνήθηκε την πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου να τοποθετηθεί -ένεκα του αξιώματός του- στο Επιτελείο στην Αθήνα. Αντίθετα, απαίτησε να αποσταλεί ως απλός στρατιώτης στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Τοποθετήθηκε τελικά στο Α΄ Σύνταγμα πεζικού του Διαδόχου της ΙΙας Μεραρχίας. Στις 6 Δεκεμβρίου 1912 έπεσε μαχόμενος στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία -Μάχη στο Μπιζάνι-, στις επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού