Φως στη σκηνή/The stage exposed

Ο κώστας φαρμακάς γεννήθηκε στην Έγκωμη στις 27 Σεπτεμβρίου 1936. ο πατέρας του καταγόταν από τον φαρμακά και η μητέρα του από την Έγκωμη. από τα μαθητικά του χρόνια στο παγκύπριο Γυμνάσιο εργάζεται ως χειριστής κινηματογραφικού προβολέα ταινιών στο σινεμά πανόραμα στον Άγιο Δομέτιο και αργότερα στους κινηματο- γράφους Μαγικό παλάτι και Μαγικός κήπος, ενώ ανοίγει και το πρώτο του μικρό φωτογραφικό στούντιο, το Photo K στον Άγιο Δομέτιο. κάπως έτσι ξεκίνησε η μεγάλη αγάπη για τον κινηματογράφο και τη φωτογραφία που καθόρισαν την επαγ- γελματική του ζωή. Μετά την ανακήρυξη της κυπριακής Δημοκρατίας, ο κώστας φαρμακάς εργάστηκε ως μηχανικός τηλεπικοινωνιών στις κυπριακές αερογραμμές. ακολούθως, προσλήφθηκε στο κινηματογραφικό συνεργείο του ραδιοφωνικού ιδρύματος κύπρου (ρικ), όπου εργάστηκε μέχρι το 1963, χρονιά που μαζί με τον αδελφικό του φίλο, Γιώργο κατσούρη μετέβησαν με πλοίο για το λονδίνο για να σπουδάσουν φωτογραφία και κινηματογράφο. Σε ηλικία είκοσι επτά ετών, έγινε δεκτός στο London College of Printing. Για να μπορεί να πληρώνει τα δίδακτρά του εργαζόταν ως λαντζιέρης σε εστιατόριο. Με το πέρας των σπουδών του, δούλεψε για λίγο ως χειριστής κινηματογραφικού προβολέα στο Academy Cinema και, στη συνέχεια, προσλήφθηκε ως βοηθός παραγωγής στο BBC, όπου είχε την ευκαιρία να δουλέψει σε αγγλικές παραγωγές. Στο λονδίνο γνωρίζει την αγγλίδα μέλλουσα σύζυγό του, φραντσιέσκα ντενίζ λάμπερτ. επέστρεψαν μαζί στην κύπρο και απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον αντώνη, τον Στέφανο, τον Σάιμον και την ιωάννα. ο φαρμακάς και ο κατσούρης ανοίγουν στο κέντρο της λευκωσίας τα φωτογραφικά εργαστήρια FotoCine Studios. Το πρώτο κατάστημα άνοιξε στην οδό Άννης κομνηνής και μεταφέρθηκε στην οδό Ζήνας κάνθερ, όπου και παρέμεινε για περισσότερα από σαράντα χρόνια. εν τω μεταξύ, η συνεργασία τους με τον κόσμο του θεάτρου της κύπρου είχε ήδη αρχίσει. οι πρώτες φωτογραφήσεις θεα- τρικών έργων άρχισαν με τον οργανισμό Θεατρικής ανάπτυξης κύπρου (οΘακ), που τελούσε υπό τη διεύθυνση του φίλου τους Γεωργίου φιλή, και συνεχίστηκε με τον νεοσύστατο θίασο του ρικ, υπό τη διεύθυνση του αντρέα Χριστοφίδη. Το Θεατράκι του ρικ, αν και μέτρησε μόλις δύο χρόνια ζωής, εισήγαγε στον τόπο την καλλιτεχνική αρτιότητα. η οικονομική στήριξη του κράτους και οι προσωπικές πρωτοβουλίες των εμπλεκόμενων, οδήγησαν το 1971 στην ίδρυση του κρατικού πλέον θεάτρου, του Θεατρικού οργανισμού κύπρου (Θοκ). Το πρώτο έργο που ανεβάζει ο Θοκ και φωτογραφίζεται από τους φαρμακά και κατσούρη, ήταν ο Αγαμέμνονας του αισχύλου. η συνεργασία με το κρατικό θέατρο κράτησε περισσότερο από δέκα χρόνια, ενώ αρχίζουν συνεργασίες και με μικρότερους θιάσους. Στο αρχείο της FotoCine Studios, υπάρχουν αμέτρητες φωτογραφίες από έργα και παραστάσεις που ανέβασαν οι θίασοι του παπα- δημήτρη, της κακουράτου και αργυρίδη, του Γιάννη Μεντώνη, γνωστού ως «φιρφιρή», καθώς και του Σατιρικού Θεάτρου. Τη ίδια δεκαετία ο φαρμακάς εισάγει στην κυπριακή τηλεόραση τηλεοπτικές διαφημίσεις γυρισμένες με κινηματο- γραφικό φιλμ. ενωρίτερα, το 1969, μαζί με τον κατσούρη κινηματογράφησαν την πρώτη μεγάλου μήκους κωμωδία Ο Ππαράς ο Μασκαράς με τους Θάνο πεττεμερίδη, πίτσα αντωνιάδου, Τάκη Σταυρινίδη, αντρέα Μούστρα και νίκο Σιαφκάλη. Στο πραξικόπημα και την εισβολή, με την κινηματογραφική του μηχανή, ο φαρμακάς καταγράφει την κυπριακή τραγωδία. Τα πλάνα του από τον προσφυγικό καταυλισμό στο Δασάκι της Άχνας και τους βομβαρδισμούς αποτελούν μοναδικά ντοκουμέντα αλλά και τον κύριο κορμό του ντοκιμαντέρ Κύπρος ’74 . Σε κείμενο Γιάννη κατσούρη, μουσική Μίκη Θεοδωράκη, αφήγηση Μάνου κατράκη, και με την υπερπολύτιμη βοήθεια του τότε πρέσβη της ελλάδας, Μιχάλη Δούντα, το ντοκιμαντέρ προβάλλεται στο παρίσι, τη Μόσχα και την αθήνα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 είναι ανάμεσα στους ιδρυτές του πολιτιστικού συλλόγου ρήγας φεραίος στον Άγιο Δομέτιο, ενώ κυκλοφορεί τη δική του τοπική εφημερίδα. Στις Δημοτικές εκλογές του 1986 εκλέγεται με το ψηφοδέλτιο της εΔεκ Δημοτικός Σύμβουλος Έγκωμης και ξανά το 1991. Μέχρι το τέλος της ζωής του, στις 20 Μαρτίου 2013, σε ηλικία εβδομήντα επτά ετών, ο κώστας φαρμακάς παραμένει πιστός στη φωτογραφική τέχνη και πάντα δίπλα στα παιδιά και τα εγγόνια του. κΩΣΤαΣ φαρΜακαΣ ΒιοΓραφικο ΣηΜειΩΜα | 11