Άδοντας και υμνώντας τα κυπριακά δασικά δέντρα

Η Αντρουκλιά Δέντρο της χρονιάς 2007 (Ιανουάριος 2007) Η Αντρουκλιά εβρίσκεται μες τα δικά μας δάση, παρόλο πό’σιει συγγενείς τζι αλλού μέσα στην πλάση. Τα είδη της εν έντεκα τζαι έσιει στην Ευρώπη τη δυτική τζαι νότια, της Μεσογείου τόποι. Έσιει τζαι στην Αμερικήν τη βόρειαν αδέρφκια, στο Μεξικό τζαι στα νησιά τ’Ατλαντικού ξαδέρφκια. Στην Κύπρο μας τα είδη της, όποιος τζαι αν τα ψάχνει, θα δώκει πάσ’ την Κουμαρκάν τζαι πάνω στην Αδράχνη. Θκυό εν τα είδη πό’χουμεν ιθαγενή του τόπου, τζι ένουν στοιχείον βασικόν του κάθε οικοτόπου. Το Τζυπαρίσσι, ο Αόρατος τζαι η Τραχεία Πεύκη, εν τα δεντρά που η Αντρουκλιά πάει τζαι τα γυρεύκει. Στα δάση τους ευδοκιμά, στο Τρόοδος, στον Ακάμα, στο δάσος τζαι της Λεμεσού παντού πάσιν αντάμα. Τζι αν πας που το οδόφραγμα, τζαι ρέξεις που την άλλη, τζαι φκεις στον Πενταδάκτυλο τζαι δεις τζείνα τα κάλλη, έννα ’βρεις κάτι Αντρουκλιές ψηλές ως 5 μέτρα, που καρτερούν τον λυτρωμό, μαζίν τζι η κάθε πέτρα. Όμως αν δεις τζαι τες πλαγιές πυριγενείς του τόπου, έννα ’βρεις πάνω Αντρουκλιές που εν χαρά τ’αδρώπου. Η Αντρουκλιά ήτουν γνωστή που τους αρχαίους γρόνους, τζαι βρίσκεις την σε πάμπολλους της ιστορίας τόμους. Βλαστά σαν θάμνος ή δεντρό, ανθίζει μες τον Μάρτη, φαντάζει λευκοπράσινη τζι Απρίλιο τζαι Μάη. Έσιει τζαι κότσινον φλοιόν που πέφτει, ξεφυλλίζει, μες το κατακαλότζαιρο σε γκριζωπό γυρίζει. Κάμνει καρπούς πον’ κότσιινοι παντές τζι ένουν στολίθκια, χαρκέσαι πως εφκήκασιν που μες τα παραμύθκια. Ένει καρπός που τρώεται, γλυτζής με στυφή γεύση, κάμνει λικέρ υπέροχον, το σάλιο σου να τρέξει. Το ξύλο της το κότσιινο πο’σει όμορφην εικόναν, κάμνει για μικροέπιπλα τζαι στύλλους τ’αμπελώνα. Για τούτα ούλλα τα καλά η Αντρουκλιά που έσιει, μες τα προστατευόμενα βαστά σπουδαία θέση. Τζι έχουμεν ο καθένας μας καθήκον στούντον τόπον, τα δέντρα να προσέχουμεν, γιατί θέλουσιν κόπον. Ιδίως φέτει πον’έσιει νερόν ούτε σταγόναν, κάμνουν τα δάση για εμάς τεράστιον αγώναν, να κρατηθούν εις την ζωήν ώσπου ο Θεός να βρέξει, τζαι μια καλλύτερη γρονιά για λλόου μας να φέξει. - 35 -