Αγρότης, τεύχος 477

A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 7 51 ΓΕΩΡΓΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027, το νομοθετικό πλαίσιο εφαρμογής της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) αλλάζει. Σύμφωνα με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκαν την 1η Ιουνίου 2018 i , προτείνεται όπως η νέα ΚΓΠ δρομολογηθεί στη φιλοσοφία επίτευξης μετρήσιμων αποτελεσμάτων και όχι στο υφιστάμενο πλαίσιο πολιτικής που βασιζόταν περισσότερο στη συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και στις λύσεις ενιαίου τύπου (one size fits all). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για προστασία του περιβάλλοντος και για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τις ευκαιρίες εκμετάλλευσης της εισαγωγής νέων τεχνολογιών και εφαρμογής καινοτομίας στη γεωργία της Ευρώπης, αλλά και τις προτεραιότητες των πολιτών της ΕΕ όσον αφορά στο περιβάλλον και στην ασφάλεια τροφίμων, προτείνει σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία της ΚΓΠ. Πιέσεις για αλλαγές στη νέα ΚΓΠ δημιουργούν, επίσης, οι δημοσιονομικές υποχρεώσεις της ΕΕ, οι νέες προτεραιότητες που τίθενται σε θέματα που αφορούν στη μετανάστευση και την αμυντική πολιτική της ΕΕ, η φιλελευθεροποίηση των αγορών, η επικείμενη έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και η εκπόνηση μιας ΚΓΠ χωρίς τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου και αναμφίβολα, οι εμπειρίες εφαρμογής της ΚΓΠ κατά τις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους. Η Κοινή Γεωργική Πολιτική μετά το 2021 και οι συζητήσεις επί των νομοθετικών προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην EE Στο νέο πλαίσιο σκέψης και δράσης για την ΚΓΠ κατά την προγραμματική περίοδο 2021 - 2027 περιορίζεται η διάθεση ευρωπαϊκών πόρων για τη γεωργία, ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται οι απαιτήσεις από μια πολιτική που καταλαμβάνει σημαντικό ποσοστό στον προϋπολογισμό της Ένωσης (από 36,1% ή €403 δις για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 σε 28,5% ή €365 δις όπως προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 που θα αφορά πλέον 27 κράτη μέλη). Σύμφωνα με σχετική μελέτη που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2018 για την Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη (COMAGRI) 2 (Πίνακας 1), η μείωση για το σύνολο του προϋπολογισμού για την ΚΓΠ κυμαίνεται μεταξύ 3-5%. Γιάννης Μηνά Λειτουργός Γεωργίας Α΄ Τμήμα Γεωργίας Πίνακας 1: Προϋπολογισμός για ΚΓΠ και ΕΕ (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, ΠΔΔ), σύγκριση περιόδου 2014-2020 με 2021-2027 ii ΕΕ-28* ΕΕ-27** ΕΕ-27*** ΕΕ-27**** % % 2014/2020 2020 (x 7) 2014/2020 2021/2027 μεταβολής μεταβολής A B Γ Δ Β με Δ Γ με Δ 1. ΕΓΤΕ 302.797 284.803 280.351 286.195 0,5% 2,1% 2. ΕΓΤΑΑ 100.273 97.670 95.078 78.811 -19,3% -17,1% 3. ΚΓΠ (Σύνολο) 403.070 382.473 375.429 365.006 -4,6% -2,8% 4. ΠΔΔ (Σύνολο) 1.115.919 1.151.866 1.063.101 1.279.408 11,1% 20,3% 5. % ΚΓΠ 36,1% 33,2% 35,3% 28,5% - - *: Σύνολο προϋπολογισμού για την προγραμματική περίοδο 2014-2020. **: Ποσό ενίσχυσης που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του ετήσιου ποσού του έτους 2020 (εκτός του ποσού για το Ηνωμένο Βασίλειο) επί επτά. ***: Σύνολο προϋπολογισμού για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 εκτός του ποσού που χορηγείται για το Ηνωμένο Βασίλειο. ****: Προϋπολογισμός για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027 στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω επικείμενης εξόδου του από την ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις προτάσεις της για τη νέα ΚΓΠ εισάγει ένα νέο πλαίσιο πολιτικής με αυξημένες ελευθερίες αλλά και ευθύνες στα κράτη μέλη για την επίτευξη μετρήσιμων αποτελεσμάτων που υλοποιούν τους στόχους που έχουν τεθεί σε επίπεδο ΕΕ. Δημιουργείται, δηλαδή, μια νέα σχέση με τα κράτη μέλη όπου ενισχύεται η αρχή της επικουρικότητας (subsidiarity) iii και παρέχεται σε αυτά η απαραίτητη ευελιξία ώστε να καθορίζουν πολιτικές προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες και ανάγκες, με την προϋπόθεση, όμως, να υλοποιούν τους στόχους που έχουν τεθεί εξ αρχής σε επίπεδο ΕΕ. Το νέο πλαίσιο βασίζεται στην εισαγωγή ενός νέου κειμένου πολιτικής για τα κράτη μέλη, τον Στρατηγικό Σχεδιασμό, ο οποίος θα καλύπτει πλέον και τους δύο πυλώνες (Πυλώνας Ι: Άμεσες Ενισχύσεις και Κοινή Οργάνωση των Αγορών, Πυλώνας ΙΙ: Αγροτική Ανάπτυξη). Η εισήγηση αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταργεί τον διαχωρισμό της πολιτικής των κρατών μελών σε Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), εφαρμογή των Άμεσων Πληρωμών (που σε συντριπτικό ποσοστό καλύπτει τις εκταρικές επιδοτήσεις) και τομεακών παρεμβάσεων στο πλαίσιο εφαρμογής των μέτρων της Κοινής Οργάνωσης των Αγορών, και προτείνει ένα νέο ενιαίο κείμενο πολιτικής, τον Στρατηγικό Σχεδιασμό. Παρόλα αυτά, διατηρεί τον διαχωρισμό του προϋπολογισμού σε Πυλώνα Ι (ετήσιες παρεμβάσεις, μέρος του προϋπολογισμού του ΕΓΤΕ iv ) και Πυλώνα ΙΙ (πολυετείς παρεμβάσεις, ΕΓΤΑΑ v ). Το σύνολο σχεδόν του προϋπολογισμού της ΚΓΠ για τα κράτη μέλη θα κατανέμεται σε παρεμβάσεις που θα περιγράφονται στο κείμενο του Στρατηγικού Σχεδίου, το οποίο θα εκπονείται από τα κράτη μέλη και θα εγκρίνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με τον τρόπο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φιλοδοξεί η νέα ΚΓΠ να μπορεί να προσφέρει αυξημένη απλοποίηση. Πιο συγκεκριμένα, αναμένεται ότι δεν θα υπάρχει υποχρέωση καταγραφής λεπτομερειών που αφορούν στις παρεμβάσεις όπως γίνεται στο υφιστάμενο πλαίσιο ΚΓΠ, αυξημένη χρήση της ψηφιοποίησης και νέων τεχνολογιών με συνεπακόλουθη μείωση των ελέγχων και αυξημένη ευελιξία για τα κράτη μέλη, καθώς θα έχουν περισσότερη ελευθερία στην επιλογή παρεμβάσεων που θα υλοποιούν τους στόχους