Αγρότης, τεύχος 477

A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 7 44 Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ της ανάπτυξής τους υπό ευνοϊκότερες συνθήκες εδαφικής υγρασίας. Στην αντίθετη κατεύθυνση, η βροχόπτωση αυξήθηκε από 0,9 έως 2,3 mm τον Σεπτέμβριο, επηρεάζοντας ωστόσο μόνο κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό τις απαιτήσεις σε νερό άρδευσης για αυτόν τον μήνα στις διάφορες καλλιέργειες. Αυτό συμβαίνει επειδή η συνεισφορά της βροχόπτωσης στο συνολικό ποσό νερού που χρειάζεται να εφαρμοστεί στις καλλιέργειες τον Σεπτέμβριο ήταν έτσι κι αλλιώς πολύ μικρή. Στηνπερίπτωσηαυτή, ησυμμόρφωσημε το τρέχονπρόγραμμα άρδευσης έχει ως αποτέλεσμα την παροχή στις καλλιέργειες περίσσειας νερού. Αυτό δεν έχει αρνητική επίδραση στην παραγωγικότητα και τις αποδόσεις, αλλά οδηγεί σε σπατάλη νερού. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης ενισχύουν επομένως την άποψη ότι οι προσαρμογές που απαιτούνται στα προγράμματα άρδευσης είναι διαφορετικές, όχι μόνο για κάθε τόπο αλλά και για κάθε μήνα του έτους. Οι μηνιαίες αλλαγές των καιρικών συνθηκών που επισημαίνονται στην παρούσα μελέτη και οι σημαντικές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στη γεωργική παραγωγή αποτελούν μια πολύ λεπτή πτυχή της κλιματικής αλλαγής, δεδομένου ότι δεν είναι προφανείς και συνηγορούν σε περαιτέρω εξέταση και επαλήθευση, σε άλλες περιοχές με παρόμοιο κλίμα. Θα πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι εάν οι τάσεις της βροχόπτωσης και της εξατμισοδιαπνοής συνεχιστούν στο μέλλον με τον ίδιο τρόπο, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει όχι μόνο τις αρδευόμενες αλλά και τις ξηρικές καλλιέργειες. Σε αυτές, η συμπληρωματική άρδευση κατά τη διάρκεια του Μαρτίου φαίνεται να αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο προσαρμογής. Η προσθήκη μικρών ποσοτήτων νερού σε αυτό τον μήνα θα μπορούσε να βελτιώσει ή να σταθεροποιήσει τις αποδόσεις παρέχοντας την εδαφική υγρασία που χρειάζεται για τη συνέχιση της φυσιολογικής ανάπτυξης των φυτών (βλέπε εργασία Dalias et al., 2019). Εξυγίανση πολλαπλασιαστικού υλικού εσπεριδοειδών με μικροεμβολιασμό σε σωλήνα Τα εσπεριδοειδή αποτελούν μία από τις σημαντικότερες δενδρώδεις καλλιέργειες της Κύπρου. Είναι πολύ γνωστά και προσφιλή αφού καλλιεργούνται στον τόπο μας για πολλά χρόνια και παράγουν εύγευστα φρούτα με ξεχωριστό άρωμα. Σημαντική προσφορά στην ανάπτυξη της εσπεριδοκαλλιέργειας της Κύπρου αποτελεί η εφαρμογή επιστημονικών προγραμμάτων εξυγίανσης με μικροεμβολιασμό σε σωλήνα από το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών. Θεοδώρα Καπαρή Ανώτερη Λειτουργός Γεωργικών Ερευνών Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών Εξυγίανση του πολλαπλασιαστικού υλικού των εσπεριδοειδών Πολλές ποικιλίες εσπεριδοειδών, μετά από έρευνα που έγινε στο Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών, βρέθηκαν να είναι προσβεβλημένες με διάφορες ιολογικές ασθένειες που μεταδίδονται κυρίως με τον εμβολιασμό, με καλλιεργητικά εργαλεία και έντομα. Για να σταματήσει η μετάδοση των ασθενειών αυτών που προκαλούν προβλήματα στα δέντρα, πρέπει κατά τον εμβολιασμό να χρησιμοποιείται πολλαπλασιαστικό υλικό π ου είναι καθαρό από ασθένειες. Η εξεύρεση καθαρών εμβολίων επιτυγχάνεται μόνο με την εξυγίανση των μητρικών δένδρων από τα οποία λαμβάνονται εμβόλια, δηλαδή με την απαλλαγή τους από ιολογικές ασθένειες. Τρόπος εξυγίανσης Ηεξυγίανσηγίνεταιμεεξειδικευμένηεργαστηριακήμέθοδο ιστοκαλλιέργειας που ονομάζεται μικροεμβολιασμός σε σωλήνα. Κατά τη μέθοδο αυτή ένα πολύ μικρό εμβόλιο μεγέθους 2-4 χιλιοστών, που προέρχεται από τους νέους ακραίους βλαστούς του μητρικού δέντρου, εμβολιάζεται σε σπορόφυτο κιτρομηλιάς 2 εβδομάδων ή άλλου είδους όπως Troyer citrange και Carrizo citrange. Τα σπορόφυτα αυτά αναπτύσσονται στο σκοτάδι σε σωλήνες με ειδικό θρεπτικό υπόστρωμα που περιέχει ιχνοστοιχεία και μακροστοιχεία, σε θερμοκρασία 27 o Κελσίου (Εικόνα 1) . Βιβλιογραφία Christou A., Dalias P. and Neocleous D. 2017. Spatial and temporal variations in evapotranspiration and net water requirements of typical Mediterranean crops on the island of Cyprus. The Journal of Agricultural Science 155, 1311 - 1323. Dalias, P., Christou, A. and Neocleous, D. 2019. Adjustment of Irrigation Schedules as a Strategy to Mitigate Climate Change Impacts on Agriculture in Cyprus. Agriculture 9, 4. Lelieveld J., Hadjinicolaou P., Kostopoulou E., Chenoweth J., El Maayar M., Giannakopoulos C., Hannides C., ange M.A., Tanarhte M., Tyr- lis E. and Xoplaki E. 2012. Climate change and impacts in the eastern Mediterranean and the Middle East. Climatic Change 114, 667 - 687. Karafyllidis D.I., Stavropoulos N. and Georgakis D. 1996. The effect of water stress on the yielding capacity of potato crops. Εικόνα 1: Φύτευση σπόρων εσπεριδοειδών σε σωλήνες