Αγρότης, τεύχος 477

41 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 7 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Συνεχίζοντας την ανηφορική πορεία συναντά κανείς το μοναδικό δίπατο σπίτι του οικισμού που αποτελείται από τρία δωμάτια στο ισόγειο. Στον όροφο έχει ένα δωμάτιο και μια βεράντα. Το δωμάτιο του ορόφου αποτελούσε το υπνοδωμάτιο της κατοικίας, ενώ το ισόγειο χρησιμοποιείτο ως στάβλος για τα ζώα. Φτάνοντας στο ψηλότερο σημείο του οικισμού, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να ξεκουραστεί στο παγκάκι και να απολαύσει την πανοραμική θέα με τον οικισμό να απλώνεται χαμηλά. Ακολουθεί το «μακρυνάρι», άλλο ένα σπίτι με έναν ενιαίο χώρο που έχει διατηρηθεί σε καλή κατάσταση. Τα σπίτια όπως το μακρυνάρι συνήθως διαχωρίζονταν κατά μήκος με μία ξύλινη πόρτα στη μέση. Άνθρωποι και ζώα έμπαιναν από την ίδια πόρτα αλλά ζούσαν σε διαφορετικούς χώρους εντός του σπιτιού. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού αυτού δεν βρίσκεται σήμερα στη ζωή. Ήταν γνωστός για τη μεγάλη του δύναμη αλλά και για την καλοσύνη του. Αυτός και η γυναίκα του ανάθρεψαν εννέα παιδιά σε αυτό το σπίτι, οκτώ κορίτσια και ένα αγόρι. Η επιστροφή προς την αφετηρία ακολουθεί τμήμα του παλαιού μονοπατιού το οποίο συνέδεε τον οικισμό με την Κακοπετριά. Στο τμήμα αυτό υπάρχει το μικρό «δήμμα» (φράγμα), το οποίο συγκρατούσε νερό, από οπού οι κάτοικοι πότιζαν τα περιβόλια τους μέσω του δικτύου καναλιών που είχαν δημιουργήσει. Λίγο πιο κάτω βρίσκεται το πολύ καλά διατηρημένο αλώνι, το οποίο έχει κατασκευαστεί σε δύο επίπεδα. Η θέση του εξασφάλιζε συνεχή ροή του ανέμου από όλες τις κατευθύνσεις και στην απαιτούμενη ένταση ώστε να επιτυγχάνεται το αλώνισμα και λίχνισμα 1 . Φτάνοντας προς το τέλος της διαδρομής, συναντά κανείς τον κορμό ενός μεγάλου δέντρου τραχείας πεύκης ηλικίας 120 ετών. Ο κορμός της δεν έχει απομακρυνθεί παρά το γεγονός ότι το δέντρο είχε καεί κατά την πυρκαγιά του 2016. Προφανώς ήταν ένα από τα δέντρα που παρείχαν σκιά στους κάτοικους του οικισμού πριν αυτοί τον εγκαταλείψουν οριστικά. Σκόπιμα έχει διατηρηθεί στο σημείο αυτό, και η ζωή του έχει συνδεθεί με ιστορικά γεγονότα της κυπριακής και παγκόσμιας ιστορίας. Στόχος είναι να δοθεί το μήνυμα της ιστορικής αξίας των δέντρων και της σύνδεσής τους με τη ζωή των ανθρώπων του τόπου. Εκείνοι που εργάστηκαν για να επαναφέρουν και να αναδείξουν το χωριό αυτό μπορούν να αισθάνονται υπερήφανοι διότι μέσω της δουλειάς αυτής έχουν γίνει μέρος της συνεχιζόμενης ιστορίας του Καρτερουνιού. Οι γηραιότεροι απόγονοι των κατοίκων του Καρτερουνιού που βρίσκονται σήμερα εν ζωή, θυμούνται τις ιστορίες των παππούδων των προπάππων τους που ζούσαν στον οικισμό και αναπολούν τα παιδικά τους χρόνια. Αυτό το χωριό μπορεί να έχει εγκαταλειφθεί αλλά δεν έχει ξεχαστεί. Το Καρτερούνι είναι ένας τόπος υπερηφάνειας για τους πολλούς απογόνους του, που ζουν σήμερα στα γειτονικά χωριά όπως είναι η Κακοπετριά, ο Άγιος Θεόδωρος και το Νικητάρι. Για την ολοκλήρωση του έργου, το Τμήμα Δασών εκφράζει θερμές ευχαριστίες στο προσωπικό που εργάστηκε με ζήλο για ναφέρει εις πέρας τοδύσκολοαυτό έργο. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνονται στους συνεργάτες από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, Καθηγητή Αρχαιολογίας Dr Michael Given και την ερευνήτριαDr ErinGibson για την καθοδήγησηκαι τησυγγραφή των κειμένων τα οποία περιέχουν στοιχεία βασισμένα στο ερευνητικό τους έργο και στην αρχαιολόγο Lorrain McEwan για την ετοιμασία του σχεδίου (απεικόνιση) του οικισμού του Καρτερουνιού. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου η οποία προσέφερε το χρηματικό ποσό των €3.000 για τη δημιουργία του μονοπατιού περιήγησης «Καρτερούνι». Το Τμήμα Αρχαιοτήτων προσέφερε αγαστή συνεργασία και το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου παρείχε τα απαραίτητα ιστορικά στοιχεία. Θα ήταν παράλειψη να μην γίνει αναφορά στη συμβολή του Φιλοδασικού Συνδέσμου Κύπρου σε όλα τα στάδια υλοποίησης του έργου. Τέλος, με την ευκαιρία του παρόντος άρθρου εκφράζονται θερμές ευχαριστίες σε όλους όσοι συνέβαλαν στην ολοκλήρωση του έργου. 1 Βλ. σχετικά «Ιστορίες Αγροτικής Ζωής» Μακρυνάρι