Αγρότης, τεύχος 477

27 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 7 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ βάσει των αποτελεσμάτων μικροβιολογικών δοκιμών ευαισθησίας, με τη χρήση αντιμικροβιακών παραγόντων όσο το δυνατόν πιο περιορισμένου φάσματος. Απώτερος στόχος είναι να μειωθεί η ανάγκη για αντιμικροβιακά μέσω της πρόληψης των νόσων. Τα νοσήματα των ζώων θα πρέπει να προλαμβάνονται κυρίως με την εξασφάλιση της βιοπροστασίας, με την εφαρμογή ορθών πρακτικών παραγωγής και διαχείρισης. Ο επιτυχημένος έλεγχος των νοσημάτων βασίζεται σε μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει την εκτροφή και τη διαχείριση των ζώων, τη διατροφή, την καλή διαβίωση των ζώων και τον εμβολιασμό. Τα σχέδια ελέγχου της μόλυνσης θα πρέπει να εφαρμόζονται σε εγκαταστάσεις ζώων και κτηνιατρικές πρακτικές. Στις περιπτώσεις που είναι απαραίτητη η χρήση αντιμικροβιακών για τη διασφάλιση της υγείας και της καλής μεταχείρισης των ζώων, πρέπει να εφαρμόζονται οι ακόλουθες αρχές: - Η συνταγογράφηση και η διανομή αντιμικροβιακών πρέπει να δικαιολογούνται από κτηνιατρική διάγνωση σύμφωνα με τις υφιστάμενες επιστημονικές γνώσεις. - Στις περιπτώσεις που είναι απαραίτητη η συνταγογράφηση ενός αντιμικροβιακού, η συνταγή πρέπει να βασίζεται σε διάγνωση που πραγματοποιείται μετά από κλινική εξέταση του ζώου από τον κτηνίατρο. Όταν είναι δυνατό, θα πρέπει να διενεργείται δοκιμή ευαισθησίας στα αντιμικροβιακά ώστε να καθορίζεται η επιλογή αντιμικροβιακού. - Η χορήγηση φαρμάκων σε ένα ολόκληρο κοπάδι ή σμήνος θα πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού. - Όλες οι πληροφορίες σχετικά με τα ζώα, την αιτία και τη φύση της λοίμωξης, καθώς και το φάσμα των διαθέσιμων αντιμικροβιακών προϊόντων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη λήψη της απόφασης σχετικά με την αντιμικροβιακή θεραπεία. - Ένα αντιμικροβιακό περιορισμένου φάσματος πρέπει να αποτελεί πάντα την πρώτη επιλογή. Η χρήση αντιμικροβιακών ευρέως φάσματος και αντιμικροβιακών συνδυασμών θα πρέπει να αποφεύγεται. - Η αντιμικροβιακή θεραπεία πρέπει να χορηγείται στα ζώα σύμφωνα με τις οδηγίες που παρέχονται στην κτηνιατρική συνταγή. - Τα κρίσιμης σημασίας για τον άνθρωπο αντιβιοτικά, αυτά δηλαδή που αναγνωρίζονται ως κρίσιμα για την ανθρώπινη ιατρική, συστήνεται να μην χρησιμοποιούνται στην κτηνιατρική πράξη ως αντιβιοτικά πρώτης επιλογής, αλλά μόνον όταν έχει αποτύχει οποιαδήποτε άλλη θεραπεία. - Αντιμικροβιακά θα πρέπει να χορηγούνται σε ομάδες ζώων μέσω των ζωοτροφών ή του πόσιμου νερού μόνο σε περιπτώσεις που υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία μικροβιακής νόσου ή λοίμωξης. Η εν λόγω αγωγή δεν πρέπει να χορηγείται για λόγους προφύλαξης. Η χορήγηση αντιμικροβιακών μέσω των ζωοτροφών ή του νερού θα πρέπει να περιορίζεται στα ζώα που χρειάζονται θεραπεία, ενώ το σύστημα χορήγησης των φαρμάκων θα πρέπει να είναι κατάλληλο για τη σχεδιαζόμενη θεραπεία. - Οι ποσότητες αντιμικροβιακών που χορηγούνται μέσω των ζωοτροφών ή του νερού θα πρέπει να παρακολουθούνται και να τεκμηριώνονται συνεχώς, ιδίως στην περίπτωση εντατικών συστημάτων παραγωγής. Για τον έλεγχο της μικροβιακής αντοχής απαιτείται συνεργασία μεταξύ των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, των φορέων της βιομηχανίας, των κτηνιάτρων, των κτηνοτρόφων και άλλων μερών. Όλοι έχουν ευθύνη στον τομέα αυτό. Ωστόσο, την κύρια ευθύνη για τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών φέρουν ο συνταγογράφος και το πρόσωπο που χορηγεί τα αντιμικροβιακά. Ο συνταγογράφος αντιμικροβιακών πρέπει να είναι κτηνίατρος εξοικειωμένος με το ιστορικό του κοπαδιού, του σμήνους ή του ζώου που υποβάλλεται σε αγωγή. Είναι απαραίτητο να εξασφαλίζεται ότι μπορεί να λαμβάνει την απόφαση σχετικά με τη θεραπεία κατά τρόπο ανεξάρτητο ώστε να αποφεύγονται περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων. Όταν είναι απαραίτητη η συνταγογράφηση ενός αντιμικροβιακού, ο κτηνίατρος πρέπει να διαπιστώνει ο ίδιος μέσω επιτόπιας κλινικής εξέτασης εάν τα συμπτώματα υποδηλώνουν βακτηριακή λοίμωξη. Η συνετή και ορθολογική αντιμικροβιακή χρήση θεωρείται σημαντικό θέμα δεοντολογίας στον κτηνιατρικό τομέα. Οι κτηνίατροι έχουν τηνηθικήυποχρέωσηναχρησιμοποιούνκαι να συνταγογραφούν, όταν κρίνεται σκόπιμο, αντιμικροβιακά φάρμακα για τη θεραπεία λοιμώξεων, συμβάλλοντας έτσι στην υγεία και την ευημερία των ζώων. Επίσης, για λόγους δημόσιας υγείας οι κτηνίατροι έχουν, επίσης, την ευθύνη της υιοθέτησης της συνετής και ορθολογικής χρήσης των αντιμικροβιακών ουσιών. Επιπλέον, έχουν τη σημαντική ευθύνη ενημέρωσης των κτηνοτρόφων όσον αφορά τις πιθανές συνέπειες για τη δημόσια υγεία της ακατάλληλης χρήσης αντιμικροβιακών παραγόντων στα ζώα. Ο κτηνοτρόφος, ο οποίος χορηγεί τα αντιμικροβιακά είναι υπεύθυνος για την αυστηρή εφαρμογή των οδηγιών του συνταγογράφου σχετικά με τη χορήγηση αντιμικροβιακών και τις εναλλακτικές λύσεις. Επίσης, διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην παρατήρηση και την παρακολούθηση νοσούντων ζώων και ζώων που δεν χρειάζονται αντιμικροβιακά. Οι κτηνοτρόφοι που χρησιμοποιούν ζωοτροφές καλής ποιότητας και εφαρμόζουν κατάλληλα μέτρα διαχείρισης ζωοτροφών και βιοπροστασίας μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των ζώων τους προς το καλύτερο και να μειώσουν την ενδεχόμενη ανάγκη για αντιμικροβιακά. Κάθε πρόσωπο που χορηγεί αντιμικροβιακά θα πρέπει να ακολουθεί πάντα τις οδηγίες του συνταγογράφου, τις πληροφορίες του προϊόντος (Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος - ΠΧΠ, φύλλο οδηγιών, επισήμανση) που παρέχονται πάνω στο προϊόν και οποιεσδήποτε διαθέσιμες κατευθυντήριες γραμμές από συναφείς οργανισμούς σχετικά με τη συνετή χορήγηση αντιμικροβιακών, ιδίως όταν στα ζώα χορηγούνται φάρμακα από του στόματος (αντιμικροβιακά που προστίθενται στις ζωοτροφές ή το νερό). Όσοι χορηγούν αντιμικροβιακά θα πρέπει, επίσης, να συνεργάζονται με τον κτηνίατρο, ο οποίος επισκέπτεται τακτικά τα ζώα και γνωρίζει το ιστορικό και την τρέχουσα κατάσταση της υγείας του κοπαδιού, του σμήνους ή του ζώου ώστε να μπορεί να εφαρμόζει μέτρα πρόληψης των νόσων, τα οποία λαμβάνουν, επίσης, υπόψη την καλή μεταχείριση των ζώων, να μεριμνούν για την εφαρμογή της σωστής δόσης και διάρκειας θεραπείας και του σωστού δοσολογικού σχήματος.