Αγρότης, τεύχος 477

15 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 7 ΓΕΩΡΓIΑ Αντιμετώπιση εχθρών και ασθενειών Προληπτικά μέτρα Πρώτιστηςσημασίαςείναι ηαντιμετώπισητόσοτωνεχθρών όσο και των ασθενειών στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου προγράμματος. Η λήψη προληπτικών μέτρων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης και για τον λόγο αυτό επιβάλλεται να γίνεται. Τα ζιζάνια αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες για την παρουσία ορισμένων εντόμων στην καλλιέργεια. Βρίσκονται σε μεγάλους πληθυσμούς ακόμα και στα σύνορα των τεμαχίων. Επιπλέον, διατηρούν το μόλυσμα προηγούμενης περιόδου (διαχειμάζουσες μορφές) για την επομένη καλλιεργητική περίοδο. Τόσο τα ζιζάνια όσο και τα υπολείμματά τους (όπως ξερά χόρτα) πρέπει να καταστρέφονται αφού πρώτα ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Το βαθύ όργωμα πριν τη σπορά επιτυγχάνει τη βαθιά ενσωμάτωση των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας σιτηρών. Όπου είναι δυνατό, θα πρέπει να εφαρμόζονται προγράμματα αμειψισποράς (εναλλαγή καλλιεργειών) με καλλιέργειες που δεν περιλαμβάνουν αγρωστώδη π.χ. με ψυχανθή, πατάτες, κρεμμύδια. Η αμειψισπορά ελαττώνει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη, πολλαπλασιασμό και εξάπλωση ορισμένων εντόμων όπως το σηριβίδι και η χεσιανή μύγα και τη μείωση ή εξάλειψη του μολύσματος ασθενειών. Επίσης, με την αμειψισπορά γίνεται καλύτερη εκμετάλλευση των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους και ειδικότερα όσον αφορά στα σιτηρά, διατηρείται ή ακόμα αυξάνεται η γονιμότητα του εδάφους. Η χρήση υγιούς πιστοποιημένου σπόρου, απαλλαγμένου από ασθένειες ή/και σπόρους ζιζανίων, και η χρήση ανθεκτικών ποικιλιών, εάν υπάρχουν, αποτελούν σημαντικά προληπτικά μέτρα. Χημική αντιμετώπιση Όσον αφορά στη χημική αντιμετώπιση, συστήνεται η εφαρμογή αδειοδοτημένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων στον σπόρο πριν τη σπορά (επένδυση σπόρων) για αντιμετώπιση μυκητολογικών ασθενειών όπως π.χ. ελμινθοσπορίωση, σκωρίαση, σεπτόρια κ.ά. Η χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων συστήνεται σε περιπτώσεις όπου εντοπίζονται εντομολογικές και μυκητολογικές προσβολές στην καλλιέργεια. Για τον λόγο αυτό οι καλλιεργητές σιτηρών πρέπει να επιθεωρούν συστηματικά τον αγρό για εντοπισμό τυχόν προσβολών. Σε περιπτώσεις προσβολής, αφού πρώτα εκτιμηθεί το οικονομικό όφελος της επέμβασης, λαμβάνοντας υπόψη τα αναμενόμενα έσοδα της καλλιέργειας, την εκτιμώμενη οικονομική ζημιά από τον εχθρό/ ασθένεια και το κόστος του σκευάσματος, αποφασίζεται η εφαρμογή του κατάλληλου φυτοπροστατευτικού προϊόντος για το οποίο έχει χορηγηθεί άδεια χρήσης στα σιτηρά. Οι χρήστες φυτοπροστατευτικών προϊόντων θα πρέπει να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες που αναγράφονται στις ετικέτες των σκευασμάτων και πρωτίστως να επιβεβαιώνουν την αδειοδότηση της χρήσης τους σε ό,τι αφορά την καλλιέργεια π.χ. σιτάρι, κριθάρι και εχθρό- στόχο όπως για παράδειγμα σηριβίδι. Επιβάλλεται, επίσης, οι χρήστες φυτοπροστατευτικών προϊόντων να λαμβάνουν τα προβλεπόμενα μέτρα ατομικής προστασίας όπως μάσκα, γάντια και προστατευτική φόρμα κατά τη διαδικασία παρασκευής του ψεκαστικού υγρού, κατά την εφαρμογή του και κατά το ξέπλυμα των γεωργικών μηχανημάτων που χρησιμοποιήθηκαν. Ιωάννης Σταύρου Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Ολοκληρωμένη διαχείριση εχθρών και ασθενειών στις μπανάνες Η μπανάνα καλλιεργείται σε περιοχές με τροπικό και υποτροπικό κλίμα. Ανήκει στο γένος Musa της οικογένειας Musaceae. Στην Κύπρο η καλλιέργεια ευδοκίμησε στην παραλιακή ζώνη της επαρχίας Πάφου, και κυρίως στα χωριά Κισσόνεργα - Πέγεια, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων. Η έκταση που καλλιεργείται σήμερα κυμαίνεται στα 2.600 δεκάρια. Η ολοκληρωμένη διαχείριση εχθρών και ασθενειών εφαρμόζει όλες τις μεθόδους διαχείρισης, αφήνοντας τη χημική καταπολέμηση ως τελευταία επιλογή. Η καλλιέργεια της μπανάνας δεν έχει πολλούς εχθρούς και ασθένειες που να προκαλούν οικονομική ζημιά. Όμως, για να είναι σε θέση οι μπανανοπαραγωγοί να πετύχουν μέγιστη ποσότητα και άριστη ποιότητα, χρειάζεται να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τους εχθρούς και τις ασθένειες που προσβάλλουν την μπανάνα και να διαχειρίζονται τα προβλήματα που προκύπτουν. Ο κυριότερος εχθρός της μπανάνας είναι οι νηματώδεις που ανήκουν στα γένη Meloidogyne , Helicotylenthus και Platylenchus . Είναι ο μόνος εχθρός για τον οποίο ενδεχομένως, ανάλογα με την προσβολή, να απαιτείται η χημική καταπολέμησή του. Οι νηματώδεις δεν διακρίνονται με γυμνό μάτι. Διακρίνεται, όμως, η προσβολή που προκαλούν στο ριζικό σύστημα των μπανανών. Ανάλογα με το είδος του νηματώδους παρουσιάζονται είτε νεκρώσεις