Αγρότης, τεύχος 477

13 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 7 ΓΕΩΡΓIΑ Αντιμετώπιση με τη χρήση συμβατικών ή άλλων φυτοπροστατευτικών προϊόντων Η εφαρμογή συμβατικών ή άλλων αντιπροστατευτικών προϊόντων σε συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης εχθρών και ασθενειών γίνεται μόνο όταν και όπου κρίνεται πραγματικά αναγκαία και αναπόφευκτη κι εφόσον δεν υπάρχει εναλλακτικός τρόπος καταπολέμησης. Αυτό συμβαίνει όταν δεν έχει αντιμετωπιστεί ένα ή περισσότερα παράσιτα από την αρχή της εμφάνισής τους και είναι πλέον δύσκολη ή αδύνατη η αντιμετώπισή σε αυτό το σημείο με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Στόχος του προγράμματος της ολοκληρωμένης διαχείρισης είναι να παραμείνουν οι ζημιές από τους εχθρούς και τις ασθένειες μιας καλλιέργειας σε οικονομικά ανεκτά επίπεδα. Έτσι γίνεται ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών ουσιών, λαμβάνοντας υπόψη τις επικρατούσες κάθε φορά συνθήκες και τις σχέσεις ευαισθησίας φυτού - ξενιστή και παρασίτου. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι/ες παραγωγοί μπορούν να απευθύνονται στα κατά τόπους Επαρχιακά Γεωργικά Γραφεία. εντόμων. Τέτοιες μέθοδοι είναι: Α. Μαζική παγίδευση, όπως αυτή που εφαρμόζεται για παράδειγμα για την προστασία της ελαιοπαραγωγής από τον δάκο της ελιάς και την προστασία των εσπεριδοειδών από τη μύγα της Μεσογείου. Β. Παρεμπόδιση της σύζευξης με τη χρήση εξατμιστήρων φερομόνης. Με αυτό τον τρόπο εφαρμόζεται η καταπολέμηση ορισμένων λεπιδοπτέρων όπως π.χ. η ευδεμίδα του αμπελιού. Γ. Προσέλκυση αρσενικών εντόμων με τη χρήση κολλητικών παγίδων με φερομόνες όπως π.χ. καταπολέμηση της καρποκάψας των μήλων κ.ά. Δ. Ενεργοποίηση μηχανισμών άμυνας του φυτού με τη χρήση φυτοδιεγερτών κ.ά. Νομικά και εθνικά μέτρα Νομικά μέτρα και εθνικά σχέδια δράσης επιβάλλονται, χρηματοδοτούνται και επιβλέπονται από το κράτος. Τα μέτρα αυτά αφορούν στην αντιμετώπιση εχθρών και ασθενειών ή αναφέρονται στη χρήση των γεωργικών φαρμάκων ή τη λήψη συστηματικών μέτρων εναντίον μιας επιδημικής ασθένειας. Ένα από τα μέτρα αυτά είναι ο φυτοϋγειονομικός έλεγχος. Σημαντικότεροι εχθροί των σιτηρών Ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς των σιτηρών στη χώρα μας είναι το κοινώς γνωστό σηριβίδι των σιτηρών (Syringopais temperatella) το οποίο προσβάλλει κυρίως το κριθάρι και το σιτάρι. Το ενήλικο στάδιο του εντόμου είναι η πεταλούδα. Ωστόσο, η ζημιά προκαλείται από τις προνύμφες (σκουλήκια). Αυτές δραστηριοποιούνται ως φυλλορύκτες, ορύσσουν δηλαδή στοές στο φύλλο, τρέφονται με το παρέγχυμά του και αφήνουν άθικτες τις δύο επιδερμίδες του. Λόγω ακριβώς της δημιουργίας των στοών αυτών, προκαλείται μάρανση στα φύλλα και σημαντική μείωση της φωτοσυνθετικής τους επιφάνειας. Η συνεπακόλουθη μειωμένη φωτοσυνθετική ικανότητα είναι και ο κύριος λόγος της σημαντικά περιορισμένης παραγωγικότητας των σιτηρών μετά από προσβολή από τον συγκεκριμένο εχθρό. Ένας άλλος σημαντικός εντομολογικός εχθρός των σιτηρών είναι και η χεσιανή μύγα των σιτηρών (Mayetiola destructor) . Προσβάλλει τα καλλιεργούμενα σιτηρά και αγρωστώδη ζιζάνια όπως ο βρώμος. Το ενήλικο στάδιο του εντόμου είναι μύγα. Η ζημιά προκαλείται από τις προνύμφες (σκουλήκια) οι οποίες εγκαθίστανται και τρέφονται στη βάση του βλαστού κοντά στο έδαφος. Η χεσιανή μύγα προσβάλλει τα σιτηρά κατά το αρχικό στάδιο ανάπτυξής τους. Τα προσβεβλημένα φυτά παρουσιάζονται καχεκτικά, αδύνατα με εμφανές κιτρινωπό χρώμα. Οι προσβολές σε τεμάχια όπου έχουν προσβληθεί από χεσιανή μύγα παρουσιάζονται ως κίτρινες - χλωρωτικές κηλίδες στο τεμάχιο. Τα κυριότερα καλλιεργούμενα είδη σιτηρών στην Κύπρο είναι το κριθάρι, το σκληρό σιτάρι, το μαλακό σιτάρι και το τριτικάλε. Τα σιτηρά καλλιεργούνται για την παραγωγή ζωοτροφών, πιο συγκεκριμένα για την παρασκευή χονδροειδών τροφών για τα μηρυκαστικά όπως σανός, ενσίρωμα, χλωρό χόρτο και σπόροι ως συμπυκνωμένη ζωοτροφή. Οι σπόροι των σιτηρών, επίσης, μετά από μεταποίηση μπορεί να χρησιμοποιηθούν και για ανθρώπινη κατανάλωση. Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η καλλιέργεια των σιτηρών στη χώρα μας είναι το μικρό μέγεθος κλήρου, ο πολυτεμαχισμός, η περιορισμένη και ανομοιόμορφη κατανομή της βροχόπτωσης και η μονοκαλλιέργεια. Τα κτηνοτροφικά φυτά καλλιεργούνται ως επί το πλείστον σε περιοχές όπου τα εδάφη έχουν χαμηλή γονιμότητα και όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα άρδευσης. Πέραν των πιο πάνω, τα σιτηρά, όπως και κάθε καλλιέργεια, παρουσιάζουν διάφορα εντομολογικά και φυτοπαθολογικά προβλήματα τα οποία χρήζουν της κατάλληλης αντιμετώπισης. Οι σημαντικότεροι εχθροί και ασθένειες των σιτηρών και η αντιμετώπισή τους Ριάνα Μουζουροπούλου Λειτουργός Γεωργίας Α΄ Τμήμα Γεωργίας