Glyn Hughes 1931 - 2014

38 αναζήτηση εναλλακτικών μορφών συνεργασίας, εκείνοι που ανοίγουν τον δρόμο για προοδευτικές μορφές τέχνης μοιάζουν πολύ με τους προκατόχους τους· τους αβάν γκαρντ των αρχών του 20ού αιώνα και των κινημάτων της εποχής εκείνης όπως η Βιενέζικη Απόσχιση [Wiener Secession]». 40 Αρκετός κόσμος που επισκεπτόταν την Κύπρο φρόντιζε να περάσει από την γκαλερί. Το 1962, για παράδειγμα, κατά την επίσκεψή τους στο νησί σύχναζαν στην γκαλερί η σημαντική Καναδή συγγραφέας Marian Engel (1933–1985) μαζί με τον σύζυγό της, συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων, Howard Engel. Η Ρουθ Κεσισιάν θυμάται μια περφόρμανς του ζευγαριού με σκηνικό μια υφασματογραφία του Σάββα. 41 Τον Οκτώβριο του 1961, οργανώθηκε η πρώτη κοινή έκθεση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων καλλιτεχνών, τα εγκαίνια της οποίας τέλεσε η κυρία Σουχεϊλά Κουτσιούκ. 42 Τόσο ο Σάββα όσο και ο Χιουζ πίστευαν στην ανάγκη ειρηνικής συμβίωσης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Σε επιστολές του προς τη μέλλουσα σύζυγό του Christine Savva-Duroe, ο Σάββα γράφει: «Όλα τα προβλήματα που έχουμε με τους Τούρκους οφείλονται στη βρετανική διπλωματία του “διαίρει και βασίλευε”. Πριν από πέντε χρόνια δεν είχαμε τέτοια προβλήματα. Οι Τούρκοι ζούσαν μαζί μας ως μειονότητα, τώρα άλλαξαν όλα». 43 Εκτός από τις εκθέσεις, η δημιουργική συνέργεια των δύο συνιδρυτών της γκαλερί ήταν συνεχής και καρποφόρα, με καθημερινές αναζητήσεις και καλλιτεχνικές απολαύσεις. Αυτές οι αναζητήσεις συμβάδιζαν με τα όσα συνέβαιναν στον διεθνή χώρο κατά τη διάρκεια της επαναστατικής και πειραματικής δεκαετίας του 1960. Άνθρωποι που μοιράζονταν τις ίδιες ιδέες αλλά με εναλλακτικούς τρόπους ζωής και διαφορετικές πρακτικές σχημάτιζαν ομάδες, που αμφισβήτησαν το status quo και τις παραδοσιακές προσεγγίσεις στην τέχνη. Ο ιδρυτικός πυρήνας της γκαλερί ζούσε με την τέχνη και για την τέχνη, ανοίγοντας καινούργιους δρόμους στο κυπριακό κοινό της εποχής. Ο Κώστας Οικονόμου αναφέρει πως μετά τη μεταστέγαση της Απόφασις στην οδό Απόλλωνος και μετά την έκθεση «Φθινοπωρινή Συλλογή», η ευθύνη για τη λειτουργία και τις δραστηριότητες της γκαλερί παραμένει αποκλειστικά στον Χριστόφορο Σάββα. 44 Η Ελένη Νικήτα αναφέρει ακριβώς το ίδιο πράγμα: «Σύντομα η νέα “Απόφαση” θα περάσει κάτω από την αποκλειστική ευθύνη του Σάββα». 45 Από την άλλη, η γυναίκα του Κριστίν γράφει πως ο Σάββα είχε σκεφτεί να συστήσει μια πενταμελή επιτροπή που θα διεύθυνε την γκαλερί. 46 Παρόλα αυτά όμως, διαβάζοντας τις γραπτές αφηγήσεις του Γκλυν Χιουζ φαίνεται πως τα χρόνια 1960–1962 ήταν μια περίοδος εξαιρετικά έντονης και γόνιμης συνεργασίας μεταξύ των δύο καλλιτεχνών με επίκεντρο πάντοτε την γκαλερί τους. «Αυτή η συγκεκριμένη χρονική περίοδος αξίζει μια κοινωνικοπολιτική ανάλυση για να δικαιολογηθούν οι λόγοι για τους οποίους ενεργούσαμε και πράτταμε ακριβώς ό,τι κάναμε, μόνο και μόνο επειδή ήμασταν στην Κύπρο και όχι κάπου αλλού», συνήθιζε να λέει ο Χιουζ. 47 Πέρα από τις προσωπικές τους εκθέσεις, που διοργάνωναν και οι δύο στην «Απόφασις» (ο Χιουζ στις 16–19 Ιουνίου 1961 και ο Σάββα στις 18 Νοεμβρίου 1961 και τον Ιούνιο του 1962), οι δύο καλλι- τέχνες πραγματοποιούσαν την εποχή εκείνη και ημερήσιες εξορμήσεις στην κυπριακή ύπαιθρο. Χαρακτηριστικά ο Χιουζ διηγείται γι’ αυτή την περίοδο: Ο Μάιος του 1962 ήταν η πιο δημιουργική περίοδος της καριέρας μου. Πιστεύω ότι ήταν το ίδιο και για τον Σάββα. Πέρασα από το στούντιό του και