Glyn Hughes 1931 - 2014

280 Υπάρχει και μια αναπαλαιωμένη αίθουσα των Λουζινιανών, και ακριβά αυτοκίνητα. Τις Κυρι- ακές, στην καθολική εκκλησία, η οποία βρίσκε- ται πάνω στη διαχωριστική γραμμή μεταξύ Ελ- ληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, υπηρέτριες από τη Σρι Λάνκα και τις Φιλιππίνες καταλαμ- βάνουν τα στασίδια. Κατάγονται από ταραγμέ- νες χώρες και είναι ανασφαλείς. Κάθε μία από τις νεαρές αυτές γυναίκες θα μπορούσε να εί- ναι η Sonja, η ηρωίδα του έργου. Κάθε μία έχει κάποιο πρόβλημα. Και στα δικά τους όνειρα πιθανόν να έρχονται αντιμέτωπες με την εφιαλ- τική βαρβαρότητα, τη δυναμική αντίθεση, τους πολύπλοκους προβληματισμούς, τους δεσμούς βίας, τις ανθρώπινες αδυναμίες, την κατανόη- ση και την αγάπη· όλα αυτά που αποτελούν και τον κόσμο της Sonja. Αυτοί οι άνδρες, αυτές οι γυναίκες είναι άτομα, ανδρικού και γυναικείου φύλου που ζουν σε μια περιοχή έντονων και άνισων αντιθέσεων: τη νεκρή ζώνη στη Λευ- κωσία. Την Πράσινη Γραμμή που χωρίζει Ελ- ληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Τον Χρι- στιανισμό και το Ισλάμ. Πολλοί απ’ αυτούς δεν είναι καν θρησκευόμενοι. Όλοι φαίνεται πως επιθυμούν να γίνουν Ευρωπαίοι. Για τη σκηνογραφία του Τόλλερ, ήθελα να δω ακόμα πιο μακριά. Να εμβαθύνω στα όνειρα, τους χώρους, και τον χρόνο. Τα ταξίδια βοήθη- σαν. Κάιρο της Αιγύπτου. Σε κάποια πυραμίδα, φτάνεις στο σκοτεινό κελί-τάφο εισχωρώντας βαθιά στο κτίσμα μέσω ενός ομφάλιου λώρου- σήραγγας που ελίσσεται μες τον ομφαλό του τε- ράστιου οικοδομήματος. Μια ιδιωτική αίθουσα για τον απομονωμένο νεκρό. Κατασκευασμένη από εκατοντάδες εργάτες, που επίσης πέθαναν και ξεχάστηκαν. Γι’ αυτούς, αυτή η σήραγγα, όπως και στο έργο του Τόλλερ, θα μπορούσε να ήτανέναυγρό, κρύοκαι επικίνδυνοορυχείο.Μια συνεχής καθημερινότητα ταπείνωσης και τα- λαιπωρίας. Χαλέπι της Συρίας. Αρχαίες πλάκες που χρησιμοποιούνταν για θυσίες, με αυλάκια για τη ροή του αίματος, κατασκευασμένες από πέτρες που έχουν ένα απαλό πράσινο χρώμα. Στη Λευκωσία. Κρατούμενοι που παίζουν σε ένα έργο του Μπρεχτ. Κάποιοι από τους ηθο- ποιούς είχαν διαπράξει φόνο. Το κοινό ήταν επίσης φυλακισμένοι. Σε μια «εξωτερική» πα- ράσταση, οι ηθοποιοί-φυλακισμένοι έτρεχαν γύρω από το θέατρο, κρατώντας πλακάτ για την ελευθερία. Ελευθερία μέσα στο έργο. Έμειναν μέσα στο έργο, επιστρέφοντας αργότερα στη φυλακή με λεωφορείο. Τα βουνά της Κύπρου. Πριν από τριάντα χρόνια μου έδωσαν ένα ξύλινο σκαλιστό αντικείμενο. Το βρήκε ένας φίλος που μου είπε ότι το είχε σκαλίσει ένας άνδρας της ΕΟΚΑ, ένας από τους αντι-αποικιακούς μαχητές της εξέγερσης του 1955–1959, ο οποίος το είχε αφήσει στα βουνά της Κερύνειας. Είναι ένα κεφάλι που θυμίζει τα γλυπτά στο Νησί του Πάσχα, το οποίο είχε ένα χαμόγελο στο πρόσωπο, και ήταν σκαλισμένο στην κοιλότητα ενός κλαδιού δέντρου, το οποίο χρησίμευε ως βάση και ως τασάκι και είχε μία εικόνα ζωγραφισμένη με στυλό διάρκειας. Κα- τασκευασμένο από ξύλο κουμαριάς, του οποί- ου η επιφάνεια έχει τη μεταξένια υφή δέρματος και ο φλοιός του οποίου είναι ροζ. «Η αγάπη μου είναι μια κουμαριά», έγραψε ο Σαίξπηρ. Το ξύλινο κεφάλι ήταν σαν μάσκα.. Λευκωσία. Στους δρόμους της πόλης υπήρχαν ηλικιωμένοι άνθρωποι που κρατούσαν κουτιά με την ένδειξη «εύθραυστο» και προσπαθούσαν να περάσουν μέσα από την κίνηση. Φορούσαν παραδοσιακά μαύρα ρούχα. Θα μπορούσαν να είναι σκιές. Σχήματα που επιλέγηκαν από μισο- ξεχασμένα όνειρα για να γίνουν αφηρημένες μορφές ή φιγούρες που πετούν πάνω από το τοπίο, που κρέμονται από καλώδια, που κινού- νται προς το ακροατήριο. Σκέφτηκα τα βουνά από σκόνη κάρβουνου, που εξαιτίας της ασταμάτητης βροχής κατέρρευσαν, καταπλακώνοντας ένα σχολείο στο Άμπερφαν της Ουαλίας. 1 Οι μαθητές θάφτηκαν στα άχρη- στα υλικά που οι παππούδες τους είχαν εξορύ- ξει στα ανθρακωρυχεία. 1 Στις 21 Οκτωβρίου του 1966 στο Άμπερφαν της Ουαλίας, 116 παιδιά και 28 ενήλικοι σκοτώθηκαν όταν κατέρρευσε ένα μεγάλο βουνό από κάρβουνο και έθαψε μία μικρή περιοχή της πόλης, μαζί με ένα δημοτικό σχολείο που ήταν γεμάτο με παιδιά. Η καταστροφή έπληξε σχεδόν κάθε οικογένεια στην πόλη και εξολόθρεψε μια ολόκληρη γενιά παιδιών της πόλης.