Glyn Hughes 1931 - 2014

18 Εισαγωγή Το κείμενο αυτό εξετάζει πτυχές της εικαστικής σκηνής στην Κύπρο κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της Κυπριακής Δημοκρατίας και πραγματεύεται τον θεμελιώδη ρόλο που διαδραμάτισε η γκαλερί Απόφασις και οι συνιδρυτές της Χριστόφορος Σάββα και Γκλυν Χιουζ στην εξέλιξη της τέχνης στο νησί από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ειδικότερα, το κείμενο εστιάζει στη δημιουργική σχέση μεταξύ των Χιουζ και Σάββα. Μέσα από ανέκδοτο υλικό και πρωτογενείς πληροφορίες για τη συνέργεια των δύο καλλιτεχνών, κυρίως από γραπτές διηγήσεις του Γκλυν Χιουζ, ρίχνουμε μια βαθύτερη ματιά στην γκαλερί Απόφασις και τη λειτουργία της. Εξετάζεται προσεκτικά η συμβολή των δύο αυτών καλλιτεχνών στη διαμόρφωση μιας νέας αντίληψης για την τέχνη στην Κύπρο. Η ίδρυση της γκαλερί Απόφασις ήταν ένα ιδιαίτερο γεγονός όχι μόνον γιατί υπήρξε ο πρώτος διευθυνόμενος από καλλιτέχνες χώρος (artist-run space) στην Κύπρο, αλλά και γιατί είχε μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, γεγονός εξαιρετικά ριζοσπαστικό και πρωτοπόρο, ακόμη και για τα τότε διεθνή δεδομένα. Από τη δεκαετία του 1950 και μετά, τέτοιοι χώροι δημιουργούνταν κυρίως στα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα της τέχνης, όπως για παράδειγμα στη Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες, το Λονδίνο, τη Γενεύη και το Σαν Φρανσίσκο, όπου η ανάγκη για τέτοιους χώρους προέκυψε από την ηγεμονική κυριαρχία των καθιερωμένων μουσείων και των διαφόρων γκαλερί, καθώς και από τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι τότε σύγχρονοι νέοι καλλιτέχνες στην παρουσίαση στο κοινό των πειραματικών καλλιτεχνικών πρακτικών τους, καθώς και της πρωτοποριακής δουλειάς τους. Αναγνωρίζοντας την παντελή έλλειψη εξειδικευμένων χώρων για την τέχνη στην Κύπρο, αλλά και θέλοντας να αντλήσουν από τις δικές τους έντονα δημιουργικές εμπειρίες στο εξωτερικό, οι Σάββα και Χιουζ αποφάσισαν να δημιουργήσουν τον πρώτο οργανωμένο χώρο τέχνης στο νησί και, ταυτόχρονα, να «υψώσουν το αισθητικό επίπεδο του κοινού και να τονώσουν το ενδιαφέρον του για την τέχνη». 1 Εξετάζοντας τη δημιουργική σχέση των Χιουζ και Σάββα, το κείμενο αυτό επιδιώκει να αναδείξει την καθοριστική συμβολή και των δύο καλλιτεχνών –και όχι μόνο του Σάββα, όπως συνήθως αναφέρεται– σε αυτό το ιστορικό εγχείρημα, γεγονός αρκετά παραγνωρισμένο από τη μέχρι τώρα ιστοριογραφία της Κυπριακής Τέχνης. Παρόλο που η πλειονότητα αυτών που ασχολούνται με τις καλές τέχνες στην Κύπρο αναγνωρίζουν τον Γκλυν Χιουζ ως συνιδρυτή της γκαλερί Απόφασις, αρκετοί θεωρούν ότι ο ρόλος που διαδραμάτισε στην εξέλιξη της ήταν δευτερεύων. Αφενός, αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ο Ουαλός Χιουζ ήταν ξένος και, αφετέρου, στο ότι ο ίδιος επισκιάστηκε από τη σύντομη αλλά εκρηκτική παρουσία του Κύπριου Σάββα στην καλλιτεχνική σκηνή της Κύπρου. H «Κυπριακότητα» της Απόφασις –ο ακρογωνιαίος λίθος της προοδευτικής τέχνης εκείνη την εποχή– ήταν ζωτικής σημασίας για το εικαστικό αφήγημα της νεοϊδρυθείσας Δημοκρατίας της Κύπρου.