Αγρότης, τεύχος 476

23 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 6 ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Γαγγραινώδης μαστίτιδα Οξεία λοίμωξη των προβατίνων και των αιγών που χαρακτηρίζεται από νεκρωτική φλεγμονή (γάγγραινα) του μαστικού αδένα και μείωση της έκκρισης του γάλακτος. Εμφανίζεται αρκετά συχνά, κυρίως σε ημιεντατικές και εντατικές εκτροφές. Οι οικονομικές απώλειες είναι σημαντικές και προέρχονται κυρίως από τυχόν θανάτους, τη μείωση της γαλακτοπαραγωγής, την υποβάθμιση της ποιότητας του γάλακτος και τον αναγκασμό των κτηνοτρόφων για πρόωρη εκποίηση των ζώων. Μαστίτιδες αιγοπροβάτων καλούνται οι φλεγμονές του μαστού των αιγοπροβάτων και αποτελούν ένα πολύ σημαντικό περιοριστικόπαράγοντασεμια εκτροφή, αφούπροκαλούν σοβαρές απώλειες. Οι κυριότερες μαστίτιδες των αιγοπροβάτων περιγράφονται στο παρόν άρθρο. διαταράσσεται η υπάρχουσα ισορροπία και το pH, που φυσιολογικά πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο 6,5 στη μεγάλη κοιλία. Με τη διαταραχή της ισορροπίας αυτής παράγονται τοξικοί μεταβολίτες οι οποίοι διασπείρονται με την αιματική κυκλοφορία σε διάφορα όργανα, με ανεπιθύμητες συνέπειες. Ένα από αυτά τα όργανα είναι και οι χηλές. Για την αποφυγή του φαινομένου συστήνεται όπως η παρουσία χονδροειδούς ζωοτροφής και συμπυκνωμένης ζωοτροφής στη διατροφή κυμαίνονται σε ποσοστά 40% και 60% κατά μέγιστο, αντίστοιχα. Όσον αφορά τις ινώδεις ουσίες από σανούς και ενσιρώματα, όταν αυτά τεμαχιστούν στο ορθό μέγεθος, που κυμαίνεται γύρω στα 4-5 εκατοστά, αυξάνεται η μάσηση. Επομένως, αυξάνεται και η παραγωγή σάλιου και υποβοηθείται η πεπτικότητα των τροφών. Η ποσότητα των ινωδών ουσιών καθορίζει την ορθή ποσόστωση υδατανθράκων που πρέπει να προσλαμβάνουν τα βοοειδή. Για τον λόγο αυτό, η διατροφή των βοοειδών δεν πρέπει να περιέχει λιγότερο από 27% και 21% NDF και ADF αντίστοιχα στην ξηρή ουσία. Αν εφαρμόζονται χαμηλότερα από τα προαναφερθέντα ποσοστά, τα βοοειδή οδηγούνται σε προδιάθεση για χωλότητα. Παράλληλα, η ποιοτική υποβάθμιση της κερατίνης μειώνει την ανθεκτικότητα των χηλών. Έτσι, εμφανίζονται αλλοιώσεις που προκαλούν χωλότητα. Τούτο οφείλεται στα παρακάτω: 1. Απουσία δύο ενζυμικών καταλυτών, τόσο του ψευδαργύρου όσο και του χαλκού, που συμμετέχουν στη δόμηση της κερατίνης. Σε τέτοιες περιπτώσεις συστήνεται ο ψευδάργυρος να προστίθεται στη διατροφή στην οργανική του μορφή παρά στην ανόργανη. Από την άλλη πλευρά, συστήνεται να ενισχύεται και η ποσότητα βιοτίνης κατά 15-20mg ημερησίως διότι παίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση της κερατίνης. 2. Έλλειψη των λιπαρών οξέων τα οποία δίνουν συνοχή και ανθεκτικότητα στο κεράτινο τοίχωμα της χηλής. Συστήνεται απαραίτητα η παρουσία του λινολεϊκού και αραχιδονικού οξέος στη διατροφή των βοοειδών. 3. Έλλειψη των δύο αμινοξέων που είναι η κυστίνη και μεθειονίνη. Τα αμινοξέα αυτά συμμετέχουν άμεσα και έμμεσα στην κερατινοποίηση της χηλής. Συστήνεται να ελέγχονται τα ποσοστά συμμετοχής των υπό αναφορά αμινοξέων στη διατροφή των βοοειδών όσον αφορά τις συμπυκνωμένες ζωοτροφές. Συνοψίζοντας τα προαναφερθέντα συμπεραίνεται ότι οι αγελαδοτρόφοι είναι σε θέση να συμβάλουν καθοριστικά στην πρόληψη και αντιμετώπιση της χωλότητας στις μονάδες τους, λαμβάνοντας τα πιο κάτω αποτελεσματικά μέτρα: 1. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, επιθεώρηση των βοοειδών, βαθμολόγηση σχετικά με το βάδισμά τους και δημιουργία μητρώου βαθμολόγησης βαδίσματος. Μονάδες που έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τα βοοειδή μέσω κάμερας ενδέχεται να εντοπίσουν βοοειδή που δεν βαδίζουν φυσιολογικά. 2. Κατάλληλη περιποίηση και κόψιμο/καθαρισμός των νυχιών τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο. Κατάλληλη περιποίηση των άκρων του ζώου 3. Συστηματική εμβάπτιση ποδιών σε χαλκό και αντισηπτικά διαλύματα. 4. Απομάκρυνση της υγρασίας και των λυμάτων από το πάτωμα σε καθημερινή βάση. 5. Αποφυγή της χρήσης λασπώδους εδάφους ως χώρου για βόσκηση των βοοειδών. 6. Κατασκευή κλίσης στο πάτωμα για την αποστράγγιση. 7. Κατασκευή των μονάδων με τρόπο και κατάλληλα υλικά ώστε τα πατώματα, οι διάδρομοι κίνησης και οι χώροι ανάπαυσης των βοοειδών να είναι άνετοι και αντιολισθητικοί. 8. Χρήση ειδικού πλαστικού δαπέδου. 9. Δημιουργία μητρώου προγόνων και απογόνων των βοοειδών με χωλότητα ώστε να απομακρύνονται τα βοοειδή με γενετική προδιάθεση. 10.Παροχή ισορροπημένης διατροφής στα ζώα. Μαστίτιδες αιγοπροβάτων Όλγα Περικέντη Κτηνιατρική Λειτουργός Κτηνιατρικές Υπηρεσίες