Αγρότης, τεύχος 476

13 A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 9 / T E Υ Χ Ο Σ 4 7 6 ΓΕΩΡΓIΑ Τα καλλιεργούμενα φυτά δέχονται καθημερινά την επίθεση και τον ανταγωνισμό από έντομα, μύκητες, ζιζάνια, βακτήρια κ.ά. τα οποία μειώνουν σημαντικά την παραγωγή και την ποιότητα των προϊόντων τους. Για την καταπολέμησή τους έχουν αναπτυχθεί τις τελευταίες δεκαετίες αρκετά χημικά ή και βιολογικά σκευάσματα (Φυτοπροστατευτικά Προϊόντα) τα οποία καταστρέφουν αυτούς τους εχθρούς και ενισχύουν τα καλλιεργούμενα φυτά. Η εφαρμογή των σκευασμάτων στις διάφορες καλλιέργειες βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση μιας σειράς εξειδικευμένων ψεκαστικών μηχανημάτων που φέρουν τα κατάλληλα ακροφύσια (μπεκ) διασποράς του ψεκαστικού διαλύματος. Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να παρουσιάσει τα χαρακτηριστικά και την τεχνολογία στην οποία βασίζονται τα διάφορα ακροφύσια εφαρμογής των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, έτσι ώστε ο/η αναγνώστης/αναγνώστρια γεωργός να αντιληφθεί τη σπουδαιότητα της χρήσης του κατάλληλου ακροφυσίου στο ψεκαστικό του μηχάνημα, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εκάστοτε καλλιέργειάς του/της, για αύξηση της ακρίβειας εφαρμογής των ψεκασμών που διενεργεί αλλά και για μείωση φαινομένων όπως η μεταφορά ψεκαστικού υγρού εκτός στόχου. Αποτύπωμα ψεκασμού ακροφυσίων Τα υδραυλικά ακροφύσια είναι ο συνηθέστερα χρησιμοποιούμενος τύπος ακροφυσίων. Υπάρχουν τύποι που καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες, όπως τα ακροφύσια με πλάκα ανακλάσεως , τα ακροφύσια τύπου ριπιδίου ή σκούπας με μονή ή διπλή έξοδο και τα ακροφύσια κοίλου και πλήρους κώνου. Επίσης, υπάρχουν ειδικοί τύποι υδραυλικών ακροφυσίων, όπως τα ακροφύσια με θάλαμο στροβιλισμού , τα ακροφύσια με προ-οπή εξόδου , τα ακροφύσια με εισαγωγή αέρα και τα ηλεκτροστατικά ακροφύσια που είναι σχεδιασμένα για την αποφυγή της απόθεσης των σταγόνων του ψεκαστικού διαλύματος εκτός στόχου. Τα πλέον κοινά χρησιμοποιούμενα είναι τα ακροφύσια τύπου ριπιδίου και τα ακροφύσια κοίλου και πλήρους κώνου. Υδραυλικά ακροφύσια τύπου σκούπας Τα υδραυλικά ακροφύσια τύπου σκούπας χαρακτηρίζονται από γωνίες διασποράς του ψεκαστικού διαλύματος διαμέσου της οπής τους που κυμαίνεται από 80-110 μοίρες. Το ύψος της μπάρας ψεκασμού πρέπει να κυμαίνεται από 50-75 εκατοστά από τον στόχο ανάλογα της γωνιάς διασποράς. Είναι κατάλληλα για ψεκασμούς ζιζανιοκτόνων και ψεκασμούς γυμνού εδάφους. Λειτουργούν συνήθως με χαμηλές πιέσεις της τάξης των 3-7 bar. Βασικό τους μειονέκτημα είναι ότι η κατανομή του υγρού δεν είναι ομοιόμορφη σε όλο το πλάτος, αλλά είναι μικρότερη στα άκρα. Γι’ αυτό, καλό είναι να υπάρχει μια αλληλοεπικάλυψη του σχήματος του ψεκασμού στο κάτω μέρος, της τάξης του 30-50%. Υδραυλικά ακροφύσια κοίλου κώνου Τα σταγονίδια που εξέρχονται από ένα υδραυλικό ακροφύσιο κοίλου κώνου κατανέμονται στην περιφέρεια της κυκλικής επιφάνειας που σχηματίζει η προβολή του κώνου στο έδαφος. Αντώνης Πογιατζιής Λειτουργός Γεωργίας Τμήμα Γεωργίας Χαρακτηριστικά και τεχνολογία ακροφυσίων Τα ακροφύσια είναι τα στοιχεία εκείνα από όπου εξέρχεται το ψεκαστικό διάλυμα και διανέμεται στο έδαφος ή τις καλλιέργειες. Έχουν μικρού μεγέθους οπές εξόδου για να εμποδίζουν την ελεύθερη ροή του υγρού, να αυξάνουν την πίεση και να γίνεται η διάσπαση σε σταγόνες. Επομένως, τα ακροφύσια είναι υπεύθυνα για τον έλεγχο της ροής του ψεκαστικού υγρού, τη δημιουργία του επιθυμητού αριθμού και μεγέθους σταγόνων, τη σωστή κατανομή του υγρού στον στόχο, με σκοπό την καλύτερη κάλυψη του φυτού και την υποβοήθηση της διείσδυσης του υγρού στην καλλιέργεια. Η διάσπαση της στήλης του υγρού σε μικρά σταγονίδια ονομάζεται ατομισμός. Τα ακροφύσια, ανάλογα με τη μορφή της ενέργειας που χρησιμοποιούν για τον ατομισμό του υγρού, διακρίνονται σε υδραυλικά ακροφύσια, ακροφύσια με ρεύμα αέρα και φυγοκεντρικά. 1. Υδραυλικά: Χρησιμοποιούν τη δυναμική ενέργεια του υγρού που βρίσκεται υπό πίεση μέσα στο κύκλωμα των σωλήνων του ψεκαστικού μηχανήματος για τη δημιουργία σταγόνων. 2. Ακροφύσια με ρεύμα αέρα: Το ψεκαστικό διάλυμα αφήνεται σεένα ισχυρόρεύμααέρα τοοποίοδημιουργείται από ανεμιστήρα. Το ρεύμα αέρα είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία των σταγόνων. 3. Φυγοκεντρικά: Ειδικός τύπος ακροφυσίων που εκτοξεύουν το ψεκαστικό διάλυμα μέσω της φυγοκεντρικής δύναμης και χρησιμοποιούνται κυρίως για ψεκασμούς υπέρμικρου όγκου. Υδραυλικά ακροφύσια Τα υδραυλικά ακροφύσια, ανάλογα με τη μορφή της διασποράς του ψεκαστικού διαλύματος που εκτοξεύουν, διακρίνονται σε 4 κατηγορίες: ¢ Ριπιδίου ή Σκούπας (Flat fan), τα οποία δημιουργούν ένα ευθύγραμμο αποτύπωμα στο έδαφος, πλάτους μερικών εκατοστών. ¢ Κοίλου κώνου (Hollow cone), των οποίων το αποτύπωμα είναι ένας κύκλος με το ψεκαστικό υγρό στην περιφέρεια και κενό στη μέση. ¢ Πλήρους κώνου (Solid cone), τα οποία σχηματίζουν ένα κυκλικό αποτύπωμα με ψεκαστικό υγρό σε όλη την επιφάνεια. ¢ Συνεχούς ροής σε στήλες που διανέμουν το ψεκαστικό υγρό σε παράλληλες γραμμές δίχως να καλύπτουν όλη την επιφάνεια του εδάφους. Ακροφύσιο τύπου σκούπας Ακροφύσιο τύπου κοίλου κώνου