Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 43ο

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΤΗΛΛΥΡΙΑΣ Νικολάου Παναγιώτας, Απόφοιτης Πανεπιστημίου Κύπρου από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας με κατεύθυνση την Ιστορία. Μνημείo θα πει μόνιμη υπενθύμιση του προβαλλόμενου προσώπου ή γεγονότος με έναν πολυσήμαντο χαρακτήρα. Τα μνημεία δίνουν ραντεβού με το παρελθόν στο μέλλον, διαιωνίζοντας μια αγέραστη και αθάνατη μνήμη. Πίσω και μέσα από αυτά φαίνεται ο τρόπος αντιμετώπισης του παρελθόντος. Με την προσεκτική παρακολούθηση των μνημείων, που συνωστίζονται γύρω μας, θα λέγαμε ότι είναι «μια ιστορία που φωτίζει την ιστορία!» . Τα μνημεία του Πύργου και της ευρύτερης περιοχής Τηλλυρίας, με τα οποία θα ασχοληθεί αυτή η εργασία, εντάσσονται ως ψηφίδες στη συνολική αφήγηση της ιστορίας της Κύπρου. Η ξεχασμένη και αποκομμένη από το 1963 περιοχή, όσον αφορά τη δημιουργία μνημείων, προκαλεί προβληματισμούς για τη ζωή των κατοίκων της και την αντιμετώπιση που δέχονται από την κοινωνία και γενικότερα από το κράτος. Μέσα από τα μνημεία της περιοχής (που ανακαλύπτει κανείς) θα φανεί η σημασία και η αναγνώριση που δίνεται στους κατοίκους -όταν και όποτε υπάρχει- και η αξία γενικότερα των ακριτικών περιοχών. Ο ρόλος των κοινοτήτων, η αγάπη ή η αδιαφορία που οι ίδιες δείχνουν στην τοπική και την παγκύπρια ιστορία. Οι περιοχές με τις οποίες καταπιάνεται η εργασία είναι ο Κάτω Πύργος, τα Πηγαίνια, η Μανσούρα, το Μοσφίλι, ο Λωρόβουνος και ο Παχύαμμος. Οι δυσκολίες για την ανάληψη ενός τέτοιου εγχειρήματος, που δημιουργούνται για τον ερευνητή, πέρα από το απομονωμένο του τόπου είναι η απουσία ύπαρξης αρχείων, που θα διαφώτιζαν το ιστορικό υπόβαθρο ανέγερσης μνημείων και η μη ενασχόληση των κατοίκων με τα κοινά. Ο στόχος της εργασίας κινείται στο να βρει τα πλαίσια αναπαράστασης και γνώσης της ιστορικής μνήμης. Τι τελικά είναι αυτό που εντάσσεται στην ιστορία και τι μένει εκτός; Δημιουργώντας έτσι η κοινωνία ένα ανοιχτό βιβλίο στα μάτια του κόσμου -και μια προπαγάνδα, για το τι αφήνουμε στη λήθη- όπως ακριβώς οι τοιχογραφίες των εκκλησιών μας. Μεθοδολογικά ξεκινήσαμε από τα μνημεία και τις πληροφορίες που αυτά δίνουν. Σε πρώτο στάδιο διενεργήθηκε η φωτογράφισή τους, γνωρίζοντας έτσι και το ιστορικό πλαίσιο που υπενθυμίζουν. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε θα μπορούσε να διαμορφωθεί, εάν υπήρχε βασικό corpus μνημείων, το οποίο θα μας 87 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 43 Ο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2019