Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 43ο

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΥΠΕΡΑΤΛΑΝΤΙΚΕΣ ΣΚΕψΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΟΠΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΟ ΝΑΤΟ (1959-1960) Νίκου Χατζηιωακείμ, Ιστορικού, Διδάσκοντος στις Σχολές Πολέμου του Π.Ν. και της Π.Α. Οι απόψεις της Washington για το θέμα των όπλων: Ο τότε γενικός Πρόξενος των ΗΠΑ T. Βelcher ενημερώθηκε στις 6/6/1959 για τις προθέσεις του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών να αποθαρρύνει βρετανικές κρούσεις σχετικά με τον μελλοντικό εξοπλισμό των κυπριακών ένοπλων δυνάμεων με υλικό αμερικανικής προέλευσης -ωστόσο, η θετική αντιμετώπιση της προσφοράς ανάλογης βοήθειας από τις Ελλάδα και Τουρκία δεν απορριπτόταν από την αμερικανική διπλωματική ηγεσία 1 . Οι Βρετανοί εμφανίζονταν να υπαναχωρούν απ’ την αρχική τους φυσιολογική προτίμηση υπέρ του εξοπλισμού του μικρού κυπριακού στρατού με δικής τους προέλευσης υλικό, κλίνοντας πλέον προς τον αμερικανικό οπλισμό, ήδη τον Μάιο 2 . Καθώς ο καιρός ανακήρυξης της Κυπριακής Ανεξαρτησίας πλησίαζε (η αρχικά συμφωνημένη ημερομηνία είχε μετατεθεί για τις 19/3/1960), ο Βelcher εξουσιοδοτήθηκε στις 9/10/1959 να προσεγγίσει τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων Μακάριο και Küçük για μια πρώτη ανίχνευση των προθέσεών τους αναφορικά με το μέλλον των αμερικανικών «τηλεπικοινωνιακών και ραδιοφωνικών» εγκαταστάσεων των ΗΠΑ στο νησί. Οι αμερικανικές προτιμήσεις περιστρέφονταν γύρω από μία διακριτική μεν, επίσημη δε συμφωνία, που θα νομιμοποιούσε αυτήν τους την παρουσία στην Κύπρο. Η απάντηση του Μακαρίου στις 21 Οκτωβρίου, ενώ δεν 29 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 43 Ο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2019 1. FRUS 1958-60, vol Xpart I “doc 324”: τηλεγράφημα του State Dept προς τον Αμερικανό γενικό Πρόξενο στη Λευκωσία. 2. FRUS 1958-60, vol Xpart I “doc 322”: τηλεγράφημα του Αμερικανού γενικού Προξένου στη Λευκωσία προς το State Dept, 4-5-1959, Β. Α. Daniels, Diplomacy and discontents: nationalism, colonialism, imperialism and the Cyprus problem (1945-1960) , unpublished PhD thesis, University of South Africa, 2009, σ 265, Α. Μ. Χρυσοστόμου, Από τον Κυπριακό Στρατό μέχρι και τη δημιουργία της Εθνικής Φρουράς (1959-1964) , Λάρνακα: αυτοέκδοση, 2015, σελ. 102.