Εθνική Φρουρά & Ιστορία, τεύχος 43ο

στα παιδιά της. Ο Ευαγόρας το γνώριζε καλά. Πάντα δήλωνε παρών στα της πόλης: αγαπούσε με πάθος και τον αθλητισμό, σημείωνε διακρίσεις στον στίβο, στο ποδό- σφαιρο, στην καλαθόσφαιρα. Πριν ακόμα ενταχθεί στις τάξεις της ΕΟΚΑ, αναπτύσ- σει ενεργό δράση κατά των Άγγλων ως πρωτοπόρος σε διαδηλώσεις και μυστικές επιχειρήσεις. Παραμονή της στέψης της Βασίλισσας Ελισάβετ, τον Ιούνιο του 1953, αναρριχάται με απαράμιλλο θάρρος στον ιστό του Ιακώβειου Γυμνασίου Πάφου και ξεσκίζει τη σημαία των κατακτητών. Η ενέργειά του αυτή οδήγησε σε περαιτέρω διαδηλώσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα τη ματαίωση των εορτασμών. Ήταν η υπο- γραφή της πρώτης επαναστατικής του πράξης. Ο Ευαγόρας ως πολίτης της Πάφου του Κινύρα, άρρηκτα συνδεδεμένης με την Ελλάδα, παρέμεινε πιστός, όπως της αξίζει, μέχρι την τελευταία ανάσα. «τοὺς δὲ λοιποὺς χρὴ ἀσφαλεστέραν μὲν εὔχεσθαι, ἀτολμοτέραν δὲ μηδὲν ἀξιοῦν τὴν ἐς τοὺς πολεμίους διάνοιαν ἔχειν»: Ο Περικλής προτρέπει τους ζωντανούς να επιδείξουν την ίδια αίσθηση του χρέους (ἀξιοῦν) με αυτή που επέδειξαν οι παρόντες νεκροί. Αυτή η αίσθηση του χρέους προς την πατρίδα παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα εσωτερικής ανασκόπησης, ως μια δραστηριότητα διανοητική. Δεν είναι βέβαιο το αποτέλεσμα ενός αγώνα. Συχνά αστάθμητοι παράγοντες υπει- σέρχονται και μπορούν να ανατρέψουν τα πάντα, κι ο Ευαγόρας γράφει σε ένα από τα ποιήματά του… «Μπορεί σε κάποια μάχη γραμμένο η μοίρα να ‘χει να μη γυρίσουμε. Μα πάμε με καμάρι και λέμε όποιον πάρει. Και θα νικήσουμε . » Το φρόνημα γι’ αυτούς τους αγωνιστές είναι κάτι που το αξιώνουν από τον εαυτό τους, που τους το επιβάλλει η αίσθηση του χρέους και του καθήκοντος. Σε άλλο σημείο και σε άλλο κεφάλαιο του Επιταφίου αναφέρεται κάτι άλλο. Εξαιρε- τικής σύνδεσης με τον δάσκαλο μου. Κάτι που στάθμησε όλες του τις πράξεις και ρύθμισε όλο του το είναι: «ἐλπίδι μὲν τὸ ἀφανὲς τοῦ κατορθώσειν…περὶ τοῦ ἤδη ὁρωμένου σφίσιν αὐτοῖς ἀξιοῦντες πεποιθέναι» . «σκοποῦντας μὴ λόγῳ τὴν ὠφελίαν… θεωμένους καὶ ἐραστὰς γιγνομένους»: Οι ζωντανοί να θεώνται το μεγαλείο της πόλης όχι μόνο με τη λογική, αλλά με το να κοιτάζουν την πόλη τους με θέρμη, με έρωτα. Τη θέση της ψυχρής θεωρητικής ανασκόπησης παίρνει ο θαυμασμός και ο έρωτας προς την πόλη. Η υπεράσπιση της πόλης πα- ρουσιάζεται ως ψυχική ανάγκη και όχι ως υπαγόρευση της λογικής. «Την Ελλάδα αγαπώ, αλλά και εσένα. Μ’ έναν έρωτα μεγάλο, αληθινό. Τα γαλάζια σου τα μάτια, τα θλιμμένα Το γαλάζιο της θυμίζουν ουρανό.» 22 ΕΘΝΙΚΗ ΦΡΟΥΡΑ & ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 43 Ο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2019