Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Eκτοπισµένοι ∆ήµοι και Kοινότητες Άγιος Αµβρόσιος Ο Άγιος Αµβρόσιος Κερύνειας είναι το µεγαλύτερο χωριό στη βόρεια πλευρά του Πενταδάκτυλου. Είναι κτισµένο µε πλήρη και πρωτοποριακό πολεοδοµικό σχεδιασµό σε ένα πανέµορφο οροπέδιο µεταξύ του βουνού και της θάλασσας 30 χλµ. ανατολικά της Κερύνειας. Στις τρεις πλευρές του έχει πευκόφυτο δάσος και τα περιβόλια και στον βορρά τη θάλασσα µε 20 χλµ. δική του ακτογραµµή. Είναι γνωστό χωριό στην Κύπρο για τα φηµισµένα µυρωδάτα χρυσόµηλά του και την πλούσια παραγωγή ελιών, χαρουπιών και άλλων φρούτων. Οι εργατικοί και φιλοπρόοδοι 2.000 Ελληνοκύπριοι κάτοικοί του που ασχολούνταν µε τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και µε κάθε είδους τέχνες και υπηρεσίες διοργάνωναν γιορτή της χρυσοµηλιάς µαζί µε γεωργική έκθεση και διαγωνισµούς από το 1943. Η γιορτή αυτή διακόπηκε µε διαταγή του Άγγλου κυβερνήτη το 1950 και επανήλθε µετά την Ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960. Στον Άγιο Αµβρόσιο λειτούργησε δηµόσια βιβλιοθήκη από τις αρχές του 20ού αιώνα, ιδιωτική ανώτερη σχολή από το 1934 και από το 1959 µέχρι και την τουρκική εισβολή του 1974 το Ελληνικό Γυµνάσιο Αγίου Αµβροσίου µε µαθητές και από τα γειτονικά χωριά Χάρτζια, Καλογραία και Τρυπηµένη. Ο Άγιος Αµβρόσιος ήταν ο πνευµατικός φάρος της ανατολικής πλευράς της επαρχίας της Κερύνειας. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η µεγαλοπρεπής εκκλησία, κτίσµα του 19ου αιώνα, αφιερωµένη στον Άγιο Αµβρόσιο. Ο περίβολος της εκκλησίας και οι γύρω δρόµοι ήταν το κέντρο της πολιτιστικής ζωής µε το µοναδικό έθιµο της τριζογύρας κάθε Πάσχα. Στην περιφέρεια του χωριού βρίσκονται οι εκκλησίες της Παναγίας Υπάτης, του Αγίου ∆ηµητριανού και του Αγίου Γεωργίου. 91