Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Eκτοπισµένοι ∆ήµοι και Kοινότητες Γύψου Η Γύψου είναι χωριό της επαρχίας Αµµοχώστου και βρίσκεται στη Μεσαορία, 22 χιλιόµετρα βορειοδυτικά της πόλης της Αµµοχώστου και περίπου 40 χιλιόµετρα ανατολικά της πρωτεύουσας Λευκωσίας, σε υψόµετρο 55 µέτρων. Η Γύψου είναι αµιγώς ελληνοκυπριακή κοινότητα του κατεχόµενου τµήµατος της επαρχίας Αµµοχώστου µε πληθυσµό περί τους 1.600 κατοίκους, ελληνοκύπριοι. Είναι κτισµένο πάνω στα ερείπια ενός αρχαίου προχριστιανικού συνοικισµού. Η Γύψου µετρά χρόνια ιστορίας από τον 8ο αιώνα π.Χ. αφού ο παλαιότερος τάφος που βρέθηκε στο χωριό µαρτυρεί την ηλικία και την ιστορία του τόπου. Οι αµέτρητοι αρχαίοι τάφοι και τα κτερίσµατα της τότε εποχής µάς εξιστορούν πώς ένα χωριό άντεξε στους αιώνες για να µείνει ζωντανό. Η Γύψου πήρε το όνοµά της από έναν λόφο που βρίσκεται ένα χιλιόµετρο περίπου βόρεια του χωριού, τον Γυψόβουνο, τον οποίο επεξεργάζονταν τότε οι χωριανοί, παράγοντας γύψο. Παλαιότερα ονοµαζόταν Σακκοχώρι, γιατί οι κάτοικοι του χωριού έφτιαχναν µάλλινα σακιά που βοηθούσαν στη µεταφορά γεωργικών προιόντων, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους. Το κύριο χαρακτηριστικό του Γυψιώτη είναι η φιλοτιµία, η φιλοµάθεια, η καθαριότητα και η ανθρωπιά. Το µορφωτικό επίπεδο των χωριανών ήταν πολύ υψηλό. Η κοινότητα ανέδειξε αρχιµανδρίτες, ιερείς, δασκάλους, καθηγητές, γιατρούς, ανώτερους αστυνόµους, επιχειρηµατίες και άριστους τεχνίτες. Ανέδειξε ακόµα και λαϊκούς αγωνιστές που έκαναν γνωστό το χωριό για την παλικαριά τους. Στα όρια της κοινότητας βρίσκονται οι εκκλησίες του Τιµίου Προδρόµου, της Παναγίας Αγίας Νάπας, του Αγίου Γεωργίου και το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Στο ελληνικό δηµοτικό σχολείο που λειτουργούσε πριν την τουρκική εισβολή του 1974 φοιτούσαν περίπου 150 µαθητές. Σήµερα οι Γυψιώτες ζουν διάσπαρτοι σε όλο το νότιο τµήµα του νησιού, µε τους περισσότερους να διαµένουν, προσωρινά, στη Λάρνακα και στη Λεµεσό. 47