Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Άσσια Κωµόπολη µε 3.500 κατοίκους που βρίσκεται σε πολύ κεντρική τοποθεσία, 24 χιλιόµετρα ανατολικά της Λευκωσίας, 38 χιλιόµετρα δυτικά της Αµµοχώστου και 27 χιλιόµετρα βόρεια της Λάρνακας. Η Άσσια έσφυζε από ζωή, γιατί οι φιλοπρόοδοι κάτοικοί της από τα πολύ παλιά χρόνια έδιναν µεγάλη σηµασία στα γράµµατα, στις τέχνες, στο εµπόριο, στη µεικτή γεωργία και κτηνοτροφία. Άλλες ασχολίες των κατοίκων ήταν η απασχόληση στα δύο εργοστάσια τούβλων και στα τρία εργοστάσια µωσαϊκών, καθώς επίσης και στην τότε οικονοµικά δυνατή Συνεργατική Τράπεζα του χωριού. Μια ξεχωριστή ασχολία, µοναδική στην Κύπρο, ήταν το κέντηµα, που υπηρετούνταν από τις κόρες της Άσσιας που γέµισαν την Κύπρο µε τα ασσιώτικα κεντήµατα. Όλες αυτές οι ασχολίες ήταν οι πηγές που έκτισαν τις σύγχρονες διώροφες κατοικίες που στόλιζαν το χωριό και εντυπωσίαζαν κάθε περαστικό. Οι εκκλησίες του χωριού, του Αγίου Γεωργίου και του Τιµίου Προδρόµου, οι φύλακες της ρωµιοσύνης και της χριστιανοσύνης της Άσσιας, χτίστηκαν στα µέσα του 19ου αιώνα και κοσµούσαν τις δύο ενορίες. Η αρχαία εκκλησία της Παναγίας στον κάµπο, το παρεκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων και του Αγίου Γεωργίου της Μάνιας, µαζί µε τη νέα εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων και του Αγίου Σπυρίδωνος, ο οποίος γεννήθηκε και ανδρώθηκε στην Άσσια, συµπλήρωναν τους βωµούς της πίστης. Το σχολείο, µε τους 400 µαθητές και τους 12 δασκάλους, αποτελούσε το πρότυπο και τον πυρήνα της πολιτιστικής ζωής. Εκεί γίνονταν οι εκθέσεις κεντηµάτων και άλλες εκδηλώσεις. Τα σωµατεία της Άσσιας ήταν εστίες ποδοσφαιρικού αθλητισµού (Εθνικός και Οµόνοια Άσσιας). Τα σωµατεία αυτά λειτουργούσαν εκτός από το ποδοσφαιρικό τµήµα και χορευτικά συγκροτήµατα. Τα κέντρα διασκέδασης και οι δύο κινηµατογράφοι συνέβαλλαν στην ψυχαγωγία όχι µόνο των Ασσιωτών αλλά και των κατοίκων των γειτονικών χωριών. Η Κοινότητα Άσσιας προσέφερε έµπρακτα σε όλους τους αγώνες του κυπριακού λαού για απελευθέρωση. Στην πρόσφατη τραγωδία του 1974 το τίµηµα της Άσσιας ήταν βαρύτατο: δεκάδες οι νεκροί και οι αγνοούµενοι, η τύχη των οποίων δεν έχει εξακριβωθεί πλήρως µέχρι σήµερα, λόγω του διπλού εγκλήµατος της µεταφοράς των οστών τους από τον τόπο εκτελέσεως σε άλλο µέρος. Κύριο χαρακτηριστικό του Ασσιώτη ήταν και είναι η αγάπη προς το ωραίο, προς την καθαριότητα, η εργατικότητα, η αλληλεγγύη και η πιστή προσαρµογή στους κανόνες της ανθρωπιάς. Στόχος διαχρονικός ήταν η µόρφωση. Αξίζει να αναφερθεί ότι από τις αρχές του 20ού αιώνα, ο Ασσιώτης Παναγιώτης Λεοντιάδης ήταν ο πρώτος Κύπριος χειρουργός που χειρουργούσε στην Κύπρο. Ακολούθησε µια πλειάδα Ασσιωτών µε παγκόσµια ακτινοβολία, όπως ο ναΐφ ζωγράφος Μιχαήλ Κάσιαλος, ο Γρηγόρης Ασσιώτης, πατέρας των κυπριακών χορών, ο Τάσσος Παπαδόπουλος, πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, ανώτατοι αξιωµατικοί, τραπεζικοί υπάλληλοι, εκπαιδευτικοί και δικαστικοί. Η Άσσια ήταν και είναι ιδέα για κάθε πρόοδο και πάνω από όλα πόθος και αγώνας για επιστροφή. 32 Mνήµες Kατεχόµενης Γης