Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Eκτοπισµένοι ∆ήµοι και Kοινότητες Τύµβου Το όνοµα του χωριού συνδέεται µε την ύπαρξη στο χωριό µεγαλοπρεπούς αρχαίου τάφου, πάνω από τον οποίο σχηµατίζεται µικρός λόφος. Αρχαίος τύµβος, ελληνιστικός ή ρωµαϊκός, είναι το µνηµείο των Αγίων Σαράντα, το οποίο βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό. Ο θαλαµοειδής τάφος, ο οποίος χωρίζεται σε τρία κλίτη, είναι χριστιανικό µνηµείο, µετετράπη µε την έλευση στην περιοχή του ισλαµικού τάγµατος των ∆ερβίσηδων το 1746 σε σηµαντικό ισλαµικό µνηµείο, ενώ πάνω από αυτόν κτίστηκε µικρό τζαµί το Κirklar Τekke. Το 2007, κατά τις εργασίες αναστήλωσης του τζαµιού που κατέρρεε, ανευρέθηκε τυχαία παλαιοχριστιανική βασιλική του 5ου αιώνα µε δύο στρώµατα ψηφιδωτών, που χρονολογούνται στον 5ο και στον 6ο αιώνα. Ο αρχαίος τύµβος, κάτω από την παλαιοχριστιανική βασιλική, πιθανόν να χρησιµοποιούνταν για χριστιανικές ταφές από τον 5ο αιώνα, και κατά την Τουρκοκρατία για ισλαµικές (από τον 18ο αιώνα). Το χωριό εντοπίζεται στον µεσαιωνικό χάρτη του Λεωνίδα Αττάρ (1542) µε το όνοµα Timbo και αποτελούσε βασιλικό φέουδο, το οποίο ο βασιλέας Ιάκωβος Β’ (ο Νόθος) (1460-1473) παραχώρησε στον Pierre Goul. Κατά την Τουρκοκρατία, η Τύµβου ήταν τσιφλίκι, το οποίο αγόρασε ο εθνοµάρτυρας Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός το 1813 για τη Μονή Μαχαιρά και κατασχέθηκε από τους Οθωµανούς το 1821 µετά τον απαγχονισµό του Κυπριανού. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στο κέντρο του χωριού κτίστηκε το 1858. Κοντά στο χωριό υπάρχουν επίσης το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία και η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας. Ανάµεσα στους κλεµµένους θησαυρούς, που κατασχέθηκαν στα διαµερίσµατα του Τούρκου αρχαιοκάπηλου Aydin Dikmen, συγκαταλέγεται µια µικρή εικόνα του Προφήτη Ηλία από τον ναό του Αγίου Γεωργίου και χρονολογείται µεταξύ 18ου και 19ου αιώνα. Το χωριό ήταν αµιγώς ελληνοκυπριακό και, σύµφωνα µε την απογραφή του 1973, είχε 1.288 κατοίκους. Σήµερα, στην περιοχή της Τύµβου βρίσκεται το παράνοµο τούρκικο αεροδρόµιο, το οποίο ήταν στρατιωτικό αεροδρόµιο της βασιλικής αεροπορίας της Βρετανίας και µετέπειτα της Εθνικής Φρουράς. 167