Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Eκτοπισµένοι ∆ήµοι και Kοινότητες Τράχωνας Ο Τράχωνας είναι προάστιο της Λευκωσίας µε ελληνοκυπριακά και τουρκοκυπριακά χωριά να τον περιβάλλουν. Είχε άριστες σχέσεις µε τους Τουρκοκύπριους της γύρω περιοχής. Η ονοµασία του προέρχεται, κατά τους ιστορικούς, από την αρχαία λέξη «τράχων», δηλαδή τοποθεσία µε τραχύ και πετρώδες έδαφος. Κατά άλλους, ο Τράχωνας πήρε το όνοµά του από λατοµεία που επεξεργάζονταν σκληρή πέτρα. Βάσει επίσηµης απογραφής του 1960, ο Τράχωνας αριθµούσε 3.580 κατοίκους, από τους οποίους 2.316 Ελληνοκύπριοι, 921 Τουρκοκύπριοι και 343 άλλες εθνικότητες, κυρίως Αρµένιοι. Ο πληθυσµός του Τράχωνα αυξανόταν ραγδαία µε την εγκατάσταση κατοίκων από άλλα χωριά σε αναζήτηση εργασίας, αλλά και για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Τα γεγονότα του 1963-1964 και η χάραξη της πράσινης γραµµής που ακολούθησε, µε µεγάλο µέρος του Τράχωνα να ελέγχεται από τους Τούρκους, ανέκοψαν την πληθυσµιακή και οικονοµική του ανάπτυξη. Ο Τράχωνας αναπτύχθηκε βιοµηχανικά µε τη δηµιουργία πολλών µονάδων κλωστοϋφαντουργίας (Υφαντουργείο Κλωστήριο Απόλλων), αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής (Αλευρόµυλοι και Αρτοποιεία Σεβέρη και Θεοδότου), καθώς και βιοµηχανία αναψυκτικών και πάγου (Ουράνιου και Παµπακιάν). Ο Τράχωνας είναι ευρύτερα γνωστός από τη εκκλησία της Παναγίας της Τραχωνίτισσας µε την οµώνυµη θαυµατουργή της εικόνα. Η πίστη των Τραχωνιτών προς την Παναγία και η απόγνωσή τους από τη συνεχιζόµενη κατοχή τούς ώθησαν στην ανέγερση του παρεκκλησιού της Παναγίας στον Στρόβολο. Το παρεκκλήσι αυτό λειτουργεί από το 2000. Στον Τράχωνα λειτουργούσε δηµοτικό σχολείο, όπου φοιτούσαν πάνω από 250 µαθητές µε δέκα και πλέον εκπαιδευτικούς. Στον Τράχωνα δραστηριοποιούνταν δύο Σωµατεία µε πλούσια θρησκευτική, εθνική, αθλητική και πολιτιστική δράση. Λειτουργούσαν επίσης δυο κινηµατογράφοι, καθώς και σώµα προσκόπων. 165