Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Νικήτας Το χωριό Νικήτας βρίσκεται πέντε χιλιόµετρα νοτιοδυτικά της Μόρφου. Στον πλούσιο υδροφόρο ορίζοντά του οφείλεται η ευφορία των εδαφών του. Το όνοµά του φαίνεται πως προήλθε από τον οµώνυµο ναό στο κέντρο του οικισµού, στοιχείο που ενισχύει την υπόθεση, οι γαίες του χωριού να ανήκαν αρχικά στην εκκλησία ή σε µονή και σταδιακά να εγκαταστάθηκαν εκεί καλλιεργητές. Το χωριό αναφέρεται ως «Nichita» σε µεσαιωνικούς χάρτες. ∆εδοµένου ότι ο Άγιος Νικήτας δεν γνώρισε ιδιαίτερη διάδοση στη ∆ύση φαίνεται πως η ονοµασία θα είχε δοθεί στην περιοχή πριν τη Φραγκοκρατία. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν µε τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η εγγύτητα του χωριού στον κύριο δρόµο µεταξύ Πύργου και Μόρφου, του εξασφάλιζε την κοντινή πρόσβαση στη θάλασσα, ενώ ο πλησιόχωρος σιδηρόδροµος επέτρεπε την αναζήτηση εργασίας των κατοίκων στις γύρω περιοχές, χωρίς την εγκατάλειψη του οικισµού. Η εκκλησία κτίσθηκε το 1904 στη θέση προγενέστερου ναού, ενώ το 1932 προστέθηκε το τριώροφο κωδωνοστάσιό της και λίγο αργότερα (1936) το ξυλόγλυπτο εικονοστάσιό της µε δαπάνη του αρχιµανδρίτη Ιερωνύµου, βάσει σχετικών επιγραφών. Ο ναός είναι κτισµένος στον τύπο της βασιλικής µε πέντε σταυροθόλια, εκ των οποίων τα ανατολικά είναι µικρότερα. Το κέλυφος του ναού περιβάλλεται από τοξοστοιχία και στα ανατολικά απολήγει σε τρίπλευρη, αετωµατική αψίδα. Οι εξωτερικές επιφάνειες του ναού διακρίνονται για την πλαστική τους διάρθρωση και διακόσµησή τους µε επιµέρους άνθινα γλυπτά και δικέφαλους αετούς, ενώ δανείζονται αρχιτεκτονικά στοιχεία από τα βενετικά µνηµεία της Κύπρου για να κατασκευάσουν τις εξωτερικές παραστάδες µε τη χαρακτηριστική σκάρπα. Στον Νικήτα δεν κατοικούσαν Τουρκοκύπριοι. Σήµερα, ο ναός του Αγ. Νικήτα έχει µετατραπεί σε τζαµί. Ανήκει στη µειοψηφία των χριστιανικών µνηµείων στα κατεχόµενα που έχουν διασωθεί τόσο οι καµπάνες, όσο και το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι του χωρίς τις εικόνες του. 154 Mνήµες Kατεχόµενης Γης