Μνήμες κατεχόμενης γης. Εκτοπισμένοι Δήμοι και Κοινότητες

Κάτω Ζώδια Η Κάτω Ζώδια βρίσκεται στην εύφορη πεδιάδα της Μόρφου. Σύµφωνα µε τη λαϊκή παράδοση, πήρε το όνοµά της από τα ξωτικά που υπήρχαν στην περιοχή. Σύµφωνα όµως µε επιστηµονική µελέτη του ακαδηµαϊκού κ. Ανδρέα Βοσκού, η ονοµασία προέρχεται από τους Αχαιούς, κατοίκους της αρχαίας Ζωτίας, περιοχής της Πελοποννήσου, που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το 230 π.Χ. Ο πληθυσµός της το 1974 ανερχόταν στους 3.000 κατοίκους και µέχρι το 1950 το 95% του πληθυσµού ασχολούνταν µε τη γεωργία. Οι καλλιέργειες ήταν ως επί το πλείστον ξηρικές, γιατί τα επιφανειακά νερά ήταν ελάχιστα. Από το 1946 µε την ανόρυξη διατρήσεων, ο κατάξερος κάµπος της Ζώδιας µετατράπηκε σε καταπράσινη πεδιάδα από λεµονόδενδρα. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωµένη στον Τίµιο Σταυρό. Το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου των Ξαλώνων έχει εξαιρετική τοιχογραφία του Αγίου Γεωργίου, έργο του ζωγράφου Σολοµώντα Φραγκουλίδη. Το πρώτο δηµοτικό σχολείο λειτούργησε το 1860. Το 1875-1876 φοιτούσαν 230 µαθητές από τη Ζώδια και τα γύρω χωριά. Το 1925-1926 κτίστηκε το αρρεναγωγείο µε 172 µαθητές από τη Ζώδια, ενώ το 1935- 1936 κτίστηκε το παρθεναγωγείο µε 72 µαθήτριες. Το 1924 λειτούργησε το µοναδικό εργοστάσιο παγκύπρια επεξεργασίας λιναριού µε την παραγωγή φηµισµένης κλωστής. Μεταξύ των συλλόγων που υπήρχαν ήταν οι λαϊκές οργανώσεις, ο «Παρθενών» ο οποίος διέθετε ιδιόκτητο γήπεδο και ποδοσφαιρική οµάδα που αγωνιζόταν στη Β΄ κατηγορία και ο Σύλλογος Αποφοίτων. Μετά την τούρκικη εισβολή ο Σύλλογος Αποφοίτων επαναδραστηριοποιήθηκε το 1984 και στεγάστηκε στο ιδιόκτητο οίκηµα του Κοινοτικού Συµβουλίου στο προαύλιο του οποίου θα ανεγερθεί µνηµείο πεσόντων και αγνοουµένων Ζώδιας. Το Κοινοτικό Συµβούλιο διαθέτει 35µελή χορωδία και Φιλανθρωπικό Σύνδεσµο Γυναικών. Ιδρύθηκε επίσης στην προσφυγιά η Παγκοινοτική Κίνηση Ζώδιας και ο Εθνικός Σύλλογος «Νικόλαος Π. Γιάγκου». Η Κάτω Ζώδια έχει σήµερα 3.241 ψηφοφόρους. 142 Mνήµες Kατεχόµενης Γης